تاج‌القصص

1387/4/18 ۰۴:۳۰

به گزارش مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، به نقل از فرهنگستان زبان و ادب فارسی کتاب حاضر، که در متن اثر و فهارس نسخ خطی از آن با نام تاج‌القصص یاد می‌شود، در شمار مهم‌ترین متون فارسی قرن پنجم هجری بوده

به گزارش مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، به نقل از فرهنگستان زبان و ادب فارسی کتاب حاضر، که در متن اثر و فهارس نسخ خطی از آن با نام تاج‌القصص یاد می‌شود، در شمار مهم‌ترین متون فارسی قرن پنجم هجری بوده، سال تألیف آن، به تصریح مؤلف كتاب، ابونصر احمد بن محمد بخاری، در سرآغاز جلد دوم، 475 ق/ 1082 م است.

موضوع تاج‌القصص، داستان‌های پیامبران به زبان فارسی است. بااینکه پیش از نگارش این کتاب چند ترجمه و تفسیر قرآن کریم به زبان فارسی تألیف شده بود، در موضوع داستان‌های انبیا، تا این زمان، کتابی مستقل با این تفصیل پدید نیامده‌بود. کتاب حاضر را، هرچند تقسیم‌بندی خاصی ندارد، می‌توان به سه مجلد تقسیم کـرد: مجلد نخسـت حـاوی مقـدمۀ مفصـل و داستـان پیامبـران از آدم(ع) تا پـایـان قصۀ یعقـوب(ع)؛ مجلد دوم داستان یوسف پیامبر در چهل مجلس و مجلد سوم که از ابتدای داستان موسی(ع) شـروع شده، به حوادث نخستین تاریخ اسلام، تاریخ خلفا و برخی حوادث سدۀ اوّل هجری پایان می‌گیرد. مأخذ اصلی این کتاب، به‌جز کتب و منابعی که نام آن‌ها را مؤلف در متن اثر آورده‌، بیشتر قرآن کریم و تفسیر آیات است.

مصحح کتاب حاضر، علاوه بر مقدمۀ مفصل و ذکر مآخذ و اختصارات نسخه‌ها و تصاویر نسخه‌های خطی که آن‌ها را در ابتدای جلد اول آورده‌است، در پایان مجلد دوم نیز فهرست‌های هشت‌گانه‌ای را ترتیب داده‌است که عبارت‌اند از: فهرست اَعلام، نام جاها، کتاب‌ها، واژه‌ها و ترکیبات فارسی، اشعار فارسی، اشعار عربی، آیات قرآنی و احادیث و گزیدۀ عبارت‌های عربی.

کتاب تاج‌القصص، تألیف ابونصر احمد بن محمد بخاری است که با مقدمه و تصحیح آقای سیّدعلی آل‌داود در دو مجلد و 1031 صفحه و با شمارگان 1000 نسخه، به بهای 120000 ریال، از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر شده‌است.