محقق‌داماد: كرامت بشری در قوه علم و حكمت است

1387/3/4 ۰۴:۳۰

كرامت بشری و آن چيزی است كه انسان را لايق خليفة‌اللهی در زمين كرده است، قوه علم و حكمت است و اگر اين قوه در بشر نباشد، هيچ مايه امتيازی برای بشر وجود ندارد.

كرامت بشری و آن چيزی است كه انسان را لايق خليفة‌اللهی در زمين كرده است، قوه علم و حكمت است و اگر اين قوه در بشر نباشد، هيچ مايه امتيازی برای بشر وجود ندارد.


آيت‌الله دكتر «سيدمصطفی محقق‌داماد»، عضو هيئت علمی دانشگاه شهيد بهشتی، عصر روز اول خردادماه‌ در يازدهمين همايش بزرگداشت حكيم ملاصدرای شيرازی كه با عنوان «حكمت متعاليه و تدبير خانواده»، به همت بنياد حكمت اسلامی صدرا در مجموعه فرهنگی وزارت كار برگزار ‌شد، گفت: مسأله تدبير منزل از ديدگاه حكما، از سياست مدن جداست. برعكس نظام كنونی كه سيستم حقوق خانواده بخشی از نظام حقوقی مدن است.
وی افزود: خانواده قطعه‌ای است كه از ديوار بلندش قانون عبور نمی‌كند، قانون در همه جا نقش دارد، ولی در اين كانون عشق و محبت رواج دارد. در اين كانون آن‌چه كه نقش اساسی دارد و از قانون به مراتب قوی‌تر است، مودت و عشق است.
عضو پيوسته فرهنگستان علوم جمهورى اسلامى ايران در ادامه سخنانش اظهار كرد: ملاصدرا، مطالب مفصلی در مورد تدبير خانواده ندارد، ولی در آثار ابن‌سينا موجود است. اصل كرامات بشری، محور حقوق بشری است و بنابراين در اين مجال ما به بررسی كرامات انسانی در انديشه ملاصدرا می‌پردازيم.
وی تصريح كرد: صدرالمتألهين درباره كرامت بشری به صراحت می‌گويد: كرامت بشری، آن چيزی است كه انسان را لايق خليفة‌اللهی در زمين كرده است. كرامت بشری، قوه علم و حكمت است و اگر اين قوه در بشر نباشد، هيچ مايه امتيازی برای بشر وجود ندارد.
اين محقق و استاد دانشگاه گفت: ملاصدرا معتقد است اگر عقل برای بشر نبود، پست‌ترين و كوچك‌ترين حيوان درنده از انسان با فضيلت‌‌تر بود؛ اگر عقول نبود، نفوس آدمی برتری نمی‌يافت و مدبر نمی‌شد، تا دست‌های زخمی انسان از كار و تلاش بالاتر از استخوان مرغان شود.
وی در ادامه سخنانش با طرح اين پرسش كه چه چيزهايی می‌تواند كرامت بشری را تأمين كند؟، به پاسخ اين سؤال با توجه به انديشه‌های ملاصدرا پرداخت و اظهار كرد: چه می‌شود كه انسان‌ها دچار اختلاف می‌شوند و تنها عده‌ای از حكمت بهره‌مند می‌شوند و عده‌ بسياری از آن بی‌بهره می‌مانند؟ ملاصدرا هفت چيز را سبب اين اختلافات می‌‌داند. او تأكيد دارد كه هفت چيز انسان‌ها را از هم جدا می‌كند؛ اولی طينت و سرشت است، ديگر اين‌كه آدمی از نظر خلق و خوی و هم از نظر جسمی دارای تفاوت است كه اين تفاوت را از والدين خود به ارث می‌برد.
وی تأكيد كرد: عامل ديگر اختلاف انسان‌ها، نطفه‌ای است كه از آن ساخته می‌شوند كه اين پاكی يا ناپاكی پدر و مادر از طريق خون به فرزند منتقل می‌شود و از سويی ديگر نيز اختلاف در شيوه‌های عادت‌بخشی به عادات حسنه است. 5 عامل از اين هفت عامل در علت اختلاف انسان‌ها به خانواده مربوط است و اين نشان می‌دهد كه خانواده در كرامت انسان چقدر تأثيرگذار است.
محقق‌داماد در ادامه سخنانش اذعان كرد: اصول سكون، مهر و رحمت (مهربانی) سه ستون خانواده سالم هستند. خانواده‌ای كه اين اصول در آن نباشد، فرزندشان آماده دريافت علم و تربيت نخواهد شد.
وی در پايان سخنانش خاطرنشان كرد: مشكلات صلح و محيط زيست و ... كه امروز دغدغه بشريت است، جز از طريق كرامت انسانی و تربيت در خانواده و از دوران كودكی حل نخواهد شد. اگر همه اين اسباب جمع شود، كرامت انسانی تأمين می‌شود و اگر همه علوم جمع شود و پايه و اساس خانوادگی نداشته باشد، حكمت متاليه نخواهد بود.



منبع: خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)