نگاه خيام به انسان مطابق با نگاه قرآن است

1387/2/29 ۰۴:۳۰

محمد بقايی ماكان: نگاه خيام به انسان مطابق با نگاه قرآن است/ رسانه‌های رسمی به شرح و تحليل انديشه‌های خيام نمی‌پردازند

محمد بقايی ماكان: نگاه خيام به انسان مطابق با نگاه قرآن است/ رسانه‌های رسمی به شرح و تحليل انديشه‌های خيام نمی‌پردازند

نگاه خيام به انسان مطابق با نگاه قرآن است و در نگاه خيام انسان با رسيدن به كمال جاويدان می‌شود.
«محمد بقايی ماكان» پژوهشگر و اقبال‌شناس با توجه به نگاه دينی و فلسفی خيام به انسان و جهان هستی، مطلب بالا را گفت و تصريح كرد: هما‌ن‌گونه كه در قرآن كريم گفته می‌شود «ما انسان را بيهوده نيافريده‌ايم كه مانند برگ خشكی به دور بياندازيم»، در نگاه خيام نيز انسان كمال ‌پيدا می‌كند و زمانی كه كمال پيدا كرد، جاويدان می‌شود.
او تصريح كرد: اين انديشه در قرآن وجود دارد كه انسان آرمانی كسی است كه با خود اعلا مواجه می‌شود و در برابر او قرار می‌گيرد و خيام هم به دنبال اين معنا است كه انسان را جاودان می‌خواهد و تأسف می‌خورد كه چرا انسان بايد از دست‌رفتنی باشد.
اين پژوهشگر ادامه داد: خيام را نمی‌توان نيهيليسم ناميد؛ زيرا خيام نگاهی منتقدانه به ماوراء‌الطبيعه و به طور كل دستگاه آفرينش دارد؛ اين فرهنگ منتقدانه نه‌‌تنها در فرهنگ ايرانی بلكه در فرهنگ جهانی و شاعران بزرگی مانند اقبال بسط پيدا می‌كند.
مؤلف كتاب «اقبال و ده چهره ديگر» با اشاره به آميختگی نگاه فلسفی و دينی خيام تأكيد كرد: نگاه انتقادآميز و گلايه‌آميز خيام به انسان «نيهيليستی» نيست؛ بلكه آميخته با نوعی انديشه‌های ژرف و تبيين برخی نظرات خودش است و معنای متداول شاعر «پوچ‌گرا» بر خيام صدق نمی‌كند.
بقايی ماكان اين صحبت را كه خيام در ميان مردم مغفول مانده رد كرد و افزود: خيام در بين مردم ايران مغفول نمانده و امروز نمی‌توان ايرانی را پيدا كرد كه در مناطق دوردست خيام را نشناسد، اما در محافل رسمی به درستی انديشه‌های خيام شرح و تحليل نمی‌شود.
او در پايان شناخت خيام را مستلزم درك واقعی معنای باطنی اشعار او دانست و اظهار كرد: در بسياری از موارد از كلمات نمادين شعر خيام مانند «می» و «‌پياله» به جای معنای استعاری، معنای مجازی را در نظر می‌گيرند؛ در حالی‌كه رباعيات او معنای باطنی دارد و بايد به درستی تفسير شود.



منبع: ایکنا