یازدهمین صورت‌جلسۀ سالانۀ ۱۳۸6

1387/1/20 ۰۴:۳۰

به گزارش مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، یازدهمین جلسۀ شورای عالی علمی مرکز در ساعت 19 سه‌‌شنبه 21/12/1386 تشکیل گردید و فعالیتهای علمی مرکز در سال 1386 بدین‌شرح گزارش شد:

به گزارش مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، یازدهمین جلسۀ شورای عالی علمی مرکز در ساعت 19 سه‌‌شنبه 21/12/1386 تشکیل گردید و فعالیتهای علمی مرکز در سال 1386 بدین‌شرح گزارش شد:



. گزارش سال 1386

الف ـ گزارش مربوط به دائرة المعارف بزرگ اسلامی (دبا):
تألیف: 217 مقاله، در 716،4 صفحه.
ویرایش: 171 مقاله، در 615،3 صفحه، بدین‌شرح:
1. بخش ادبیات عرب: 15 مقاله، در 104 صفحه.
2. بخش ادبیات: 14 مقاله، در 91 صفحه.
3. بخش کلام و فرق: 5 مقاله، در 90 صفحه.
4. بخش تاریخ: 37 مقاله، در 285،1 صفحه.
5. بخش جغرافیا: 37 مقاله، در 447 صفحه.
6. بخش علوم: 2 مقاله، در 14 صفحه.
7. بخش فقه، علوم قرآنی و حدیث: 10 مقاله، در 122 صفحه.
8. بخش فلسفه: 10 مقاله، در 212 صفحه.
9. بخش ادیان و عرفان: 28 مقاله، در 984 صفحه.
10. بخش هنر و معماری: 8 مقاله، در 138 صفحه.
11. بخش مردم‌شناسی: 2 مقاله، در 90 صفحه.
12. بخش زبان‌شناسی: 2 مقاله، در 26 صفحه.
بررسی منابع: 164 مقاله، در 267،3 صفحه.
پرونده‌های علمی: تشکیل 355 پرونده، تکمیل و بررسی 163 پرونده، تکمیل منابع مقالات 92 پرونده، کتاب‌شناسی 60 پرونده (در مجموع 670 پرونده).
گزینش عناوین:
1. کنترل ارجاعات داخلی و بررسی صحت عناوین 204 مقاله در 662،3 صفحه.
2. تنظیم 15 صورت‌جلسۀ هیئت ویژه بررسی عناوین.
3. ثبت تغییرات مربوط به 322 عنوان بر روی برگه‌ها، و در دفترهای طرح و رایانه و تهیۀ برگه برای مدخلهای جدید و وارد کردن آنها در دفترهای طرح و رایانه.
4. برگه‌نویسی برای حروف m, n, h, r, s, t, u&y از EI2 و حروف e, f, g, h, I&y از ایرانیکا و بررسی و کدگذاری مدخلهای این حروف.
5. بررسی مدخلهای حروف «ت» تا «ظ» که از ایرانیکا و EI2 استخراج شده، و به عناوین افزوده شده بود.
6. بررسی درستی عناوین و کدگذاری مدخلهای حروف «س» تا «ی» و وارد کردن عناوین این حروف در رایانه.
7. بررسی عناوین ذیل موجود در بخش با عناوین تصویب شده و شماره‌گذاری آنها.
8. تنظیم 282 نامه مربوط به تغییرات عناوین و قرار دادن آنها در پوشۀ توزیع برای اطلاع بخشها.
ب ـ گزارش مربوط به دائرة المعارف الإسلامیة الکبرى (داک):
ترجمه: 645 مقاله، در 706،7 صفحه، بدین‌شرح:
آقای دکتر صادق خورشا: 606 مقاله ، در 651،6 صفحه.
آقای عقیل خورشا: 3 مقاله ، در 42 صفحه..
آقای مسعودی: 36 مقاله، در 013،1 صفحه.
ویرایش اول: 110 مقاله، در 179،2 صفحه، بدین‌شرح:
آقای عقیل خورشا: 50 مقاله ، در 980 صفحه.
آقای عسکری: 60 مقاله ، در 199،1 صفحه.
ویرایش دوم: 76 مقاله، در 441،1 صفحه، بدین‌شرح:
آقای عقیل خورشا: 37 مقاله ، در 867 صفحه.
آقای دکتر نجفی: 39 مقاله، در 574 صفحه.
ویرایش نهایی و ادبی: 66 مقاله ، در 748‍،1 صفحه، بدین‌شرح:
آقای عقیل خورشا: 66 مقاله ، در 748،1صفحه.
ج ـ گزارش مربوط به دانشنامۀ ایران (دانا):
تألیف: 112 مقاله، در 836 صفحه.
ترجمه: 332 مقاله، در 835 صفحه.
ویرایش علمی: 959 مقاله، در 926،3 صفحه.
بررسی: 125 مقاله، در 758 صفحه.
تلخیص: 61 مقاله، در 229،1 صفحه.
پرونده‌های علمی: تشکیل و تکمیل 156 پرونده.
مقابلۀ تایپی: 649 پرونده، در 904،2 صفحه.
گزینش عناوین:
الف ـ هیئت ویژه:
1. 36 جلسه هیئت ویژۀ بررسی عناوین برای رسیدگی به پیشنهادها و بررسی عناوین جدید و مقالات بخشهای علمی تشکیل گردید و در مجموع 226،2 عنوان بررسی شد. هیئت ویژه همچنین 42 عنوان تلخیصی از دبا را بررسی کرد.
2. مصوبات هیئت ویژه در برگه‌ها درج و برگۀ عنوانهای جدید تهیه و کدگذاری شد و وارد کامپیوتر گردید.
3. 160 عنوان (از عنوان اکتشاف به بعد) در کمیسیون بررسی نهایی شد و لیست آن به بخش ویرایش و چاپ ارسال گردید.
4. صورت‌جلسه‌های مربوط به 36 جلسۀ هیئت ویژه تهیه شد و نامه‌های مربوط به بخشها برای اطلاع آنها در رایانه قرار گرفت.
ب ـ دیگر کارهای بخش:
1. بررسی 866 عنوان مقالۀ ترجمه شده و مقالات ارسالی از بخشها و کنترل شمارۀ مقالات و ثبت تاریخ آنها در برگه‌ها.
2. بررسیِ مطابقت 544،1 عنوان جدید و پیشنهادی بخشها با برگه‌های بخش گزینش عناوین.
3. تهیۀ لیست 900،2 عنوان مربوط به حرفهای «الف» و «ب» از عنوان «اکتشاف» به بعد، و ارسال آن به بخش ویرایش و چاپ.
4. کدگذاری و شمار‌ه‌گذاری 486،7 عنوان از عناوین حرف «ب» و «پ» و وارد کردن آنها در رایانه.
5. استخراج 664 عنوان جدید مربوط به حرفهای «الف»، «ب» و «پ» از بریتانیکا، انکارتا و کلمبیا و تهیۀ برگه برای آنها و کد‌گذاری برگه‌ها.
6. وارد کردن 923 عنوان از عناوین دبا برای تهیۀ عناوینِ ترجمۀ انگلیسی در کامپیوتر.
7. شماره‌گذاری 88 عنوان مقاله مربوط به حرف «الف» تلخیصی از دبا، و تفکیک آنها به ترتیب بخشهای علمی و ارسال به بخشهای مربوط برای اعلام نظر.
د- گزارش بخش ترجمۀ دائرة المعارف به زبان انگلیسی:
1. آماده سازی و اصلاح مکرر لیست مدخلهای جلد سوم (تا پایان حرف A) که صورت نهایی فعلی آن مشتمل بر 310 مدخل است.
2. ارسال 98 مقاله از مدخلهای تصویب شدۀ جلد سوم برای ترجمه (برخی از این مدخلها بعد از ارسال، به تصمیم ویراستاران ارشد حذف گردیدند).
3. ترجمۀ حدود 380 هزار کلمه از مقالات جلدهای دوم و سوم.
4. ویرایش 290 هزار کلمه در دو مرحله (بسیاری از این مقالات اکنون برای ویرایش و بازبینی نهایی (مرحلۀ چهارم) میان ویراستاران و مشاوران ارشد پروژه توزیع شده‌اند و برخی از آنها در مرحلۀ نسخه‌پردازی هستند).
5. همکاری مستمر با ویراستاران لندن جهت کنترل منابع (در مواقع ضروری)، آوانگاریها و معادل‌یابیِ واژگان و اصطلاحات فنی.
6. گردآوری منابع مختلف برای معادل‌یابی واژگان فنی برای کمک به مترجمان و هماهنگ کردن ترجمه‌ها (در این باره از منابع اطلاعاتی موجود در اینترنت و همچنین از نمایۀ ترجمه‌های معتبرِ آثار شاخص تمدن اسلامی نیز استفاده می‌شود).
7. همکاری مستمر در مرحلۀ نسخه‌پردازی برای نهایی سازیِ مقالات جلد اول پیش از ارسال برای چاپ (در اوایل بهمن 1386/فوریۀ 2008 صورت نهاییِ جلد اول برای چاپ به انتشارات بریل در لیدن ارسال گردید).
ه‍ ـ گزارش مربوط به کتابخانۀ دیجیتال:
۱. منابع افزوده شده به کتابخانۀ دیجیتال: مجلات اسکن شده 135 عنوان، 677 جلد، در 540،246 صفحه؛ کتابهای اسکن شده 918 عنوان، 174،1 نسخه، در 946،596 صفحه.
2. بیش از 100 عنوان از متون تخصصی در حوزه‌های تاریخ، هنر، زبان‌شناسی و ادیان از کتابخانۀ کوئستیا با امکان جست و جو، تمام متن دانلود گردید و کلیۀ کتابهای دانلود شده از این کتابخانه با اطلاعات کامل فهرست‌نویسی شد.
3. بیش از 000،5 عنوان کتاب و مقاله از طریق خرید اینترنتی و دانلود به منابع افزوده شد.
4. همکاری با دانشگاه و مؤسسات علمی، منابع تخصصی دانشکده‌های هنر، حقوق و زبان‌شناسی علاوه بر توسعۀ کتابخانۀ کاغذی، باعث غنی‌سازی کتابخانۀ دیجیتال نیز گردید.
5. کلیۀ کتابهای اسکن شده و بیش از نیمی از منابع موجود در کتابخانۀ دیجیتال، به منظور دسترسی آسان‌تر به منابع برای همکاران و پژوهشگران بر روی سِروِری به همین منظور با فهرست هایپرلینک قرار داده شد.
6. به منظور بهبود کتابخانۀ دیجیتال و تعاملات فرهنگی با مؤسسات و مراکزی که در این زمینه تجربیات ارزشمندی داشته‌اند، جلسات متعدد بحث و مشاوره تشکیل شد.
7. مجموعه‌های الکترونیک در موضوعات بسیار متنوع حدود 16 ترابایت دریافت شده است که این حجم اطلاعات در مقایسه با کتابخانه‌های دیجیتال دیگر چشمگیر است.
8. با تصمیم‌گیری برای راه‌‌اندازی سیستم جدید کتابخانۀ دیجیتال، همکاران بخش دیجیتال در جلسات آموزشی آن شرکت کرده، و در پایان سال آمادگیِ کامل برای کار در محیط جدید را به دست آورده‌اند. هدف اصلی از راه‌اندازی این سیستم این‌گونه دیده شده است که روند کار الکترونیک کردنِ متون و منابع در سالهای آتی سرعت گیرد و با بارگذاریِ منابع بر روی اینترنت امکان دسترسی پژوهشگران به منابع دیجیتال در هر زمان و مکان میسر گردد.
وـ گزارش‌كتابخانه:
1. بخش خرید كتاب: در این سال 540،14 جلد كتاب و مجلۀ چاپی از راه خرید و اهدا به مجموعۀ كتابخانه افزوده شده است.
2. بخش فهرست نویسی:
.1 فهرست نویسی آثارچاپی: در این بخش753،3 عنوان كتاب فارسی و عربی در 524،9 جلد، و 649،1 عنوان كتاب خارجی در 471،2 جلد فهرست‌نویسی شده، ومشخصات 648،1 عنوان کتاب خارجی و 628،4 عنوان فارسی و عربی در پایگاه اطلاعاتی كامپیوتر وارد گردیده است.
2. فهرست‌نویسی نسخه‌های خطی و اسناد: الف ـ تنظیم و ادغام مجلد دهم فهرستواره (بخش منظومه‌ها) 132 مدخل، در 176 صفحه؛ ب ـ برگه‌کشی از فهارس و ادغام در نمایۀ مجلدات 11-15، 362،3 برگه و 286،1 مدخل؛ ج ـ تصحیح مطبعی جلد دهم فهرستواره 845،1 صفحه. د ـ فهرست‌نویسی کتابهای چاپ سنگی 462،1 عنوان.
3. بخش انتشارات:
.1 فهرست‌ مقالات فارسی ج 7 (از 1377 تا 1383): تصحیح مطبعی (در 3 نمونه)، ویرایش و استخراج نمایه 985 صفحه.
2. کتابهایی که در سال 1386 از جانب کتابخانه انتشار یافته است: 1. شاهنامۀ فردوسی، تصحیح دکتر خالقی‌مطلق؛ 2. بزم‌آوری دیگر، از دکتر زریاب‌خویی.
.3 کتابها در دست چاپ: 1. حماسه، از دکتر خالقی‌مطلق؛ 2. ایرانیات در بزم فرزانگان، از دکتر خالقی‌مطلق؛ 3. جلد دهم فهرستواره، از احمد منزوی
4 . بخش فیلم و عکس:
عکس‌برداری دیجیتال از 651 نسخۀ خطی و عکسی مرکز در 367‘122 صفحه.
5. بخش تهیۀ مآخذ و اطلاع رسانی: از 556،1 عنوان كتاب غیرموجود درخواستی، 809 عنوان شناسایی، و وارد مركز گردیده، و 463 عدد لوح فشرده (سی‌دی) به موجودی بخش افزوده شده است.
6. بخش نشریات ادواری: 90 عنوان مجلۀ فارسی و 22 عنوان مجلۀ عربی و 22 عنوان مجلۀ لاتین جدید به موجودی بخش افزوده شده است.
7. بخش صحافی: 847،‍12 جلد كتاب و مجله تجلید و بازسازی شده است.
8. بخش زیراكس: 990 عنوان كتاب و مجله، در 531،2 نسخه و 455،202،1 صفحه زیراكس شده، و 091،1 عنوان کتاب در 935،1 نسخه و 206‘811 صفحه اسکن شده، و برای تشكیل پرونده و كارهای متفرقه 720،937 برگ زیراکس تهیه گردیده است (مجموعاً 381‘951،2 صفحه).
9. بخش گردش كتاب: كتاب امانت داده شده به بخشهای علمی 596،11 جلد، به اعضای پیوسته و وابستۀ مرکز 169،2 جلد، به كتابخانه‌ها و افراد خارج از مركز 826 جلد.
آمار کلی: موجودی کتابخانۀ مرکز در پایان سال 1386ش بدین‌شرح است: کل کتابها و مجله‌های چاپی و خطی 282،512 جلد (که از این شمار 281،501 جلد آن چاپی، و 108،9 مجموعۀ آن عکسی، و 893،1 مجموعه خطی است)؛ نشریات ادواری 620،3 عنوان (که 007،2 عنوان آن فارسی، 970 عنوان آن به زبانهای لاتین و 643 عنوان آن عربی و 127 عنوان آن روزنامه است)؛ پرونده‌های علمیِ تجلید شده 812،5 مجلّد؛ میکروفیلم 310،1 حلقه؛ اسلاید و عکس 010،4 قطعه؛ لوح فشرده (سی‌دی) 143،2 عدد؛ اسناد و فرمانها و نامه‌های تاریخی حدود 693،11 برگ.
زـ گزارش بخش ویرایش و چاپ:
ویرایش: 865،7 صفحه، بدین‌شرح:
الف ـ ویرایش نهایی: 548 مقاله، در 721،6 صفحه.
1. دبا (دائرة المعارف بزرگ اسلامی): 228 مقاله، در 773،3 صفحه.
2. دانا (دانشنامۀ ایران): 312 مقاله، در 890،2 صفحه.
3. داک (دائرة المعارف الإسلامیة الکبرى): 8 مقاله، در 58 صفحه.
ب ـ ویرایش پس از صفحه‌آرایی: 144،1 صفحۀ کتاب، بدین‌شرح:
1. دبا: 376 صفحه.
2. دانا: 378 صفحه.
3. داک: 390 صفحه.
نسخه‌پردازی: 319 مقاله، در 813،4 صفحه.
نمونه‌خوانی: 586،8 صفحه، در 847،2 ستون، بدین‌شرح:
1. فارسی: 033،6 صفحه، در 980،1 ستون.
2. عربی: 553،2 صفحه، در 867 ستون.
کنترل نمونه‌خوانی: 785،3 صفحه، در 277،1 ستون.
برگه‌نویسی: برگه‌نویسی مآخذ پایان مقالات، 45 صفحه.
اعلام و اصطلاحات: 243،6 واژه، بدین‌شرح:
مقالات چاپ شده: 373،4 واژه (شم‍ 021،19-394،23) بررسی، و 911،3 واژۀ آن ویرایش شده است.
مقالات ویرایش شده: 870،1 واژه.
ویرایش مجدد (توضیح: این ارقام در جمع ویرایش محسوب نشده است): 312 مقاله، در 109،1صفحه.

ح ـ گزارش بخش حروف‌چینی:
حروف‌چینی: 405،9 صفحه، در 106،3 ستون، بدین‌شرح:
1. فارسی: 5/366،7 صفحه، در 5/425،2 ستون.
.1 خانم بادافراس: 5/496،3 صفحه، در 141،1 ستون.
.2 خانم حسینی: 5/391،1 صفحه، در 5/456 ستون.
.3 خانم رمضان‌پور: 5/478،2 صفحه، در 828 ستون.
2. عربی: 5/038،2 صفحه، در 5/680 ستون (توسط خانم طرازفرد)
صفحه‌آرایی: 414،1 صفحۀ کتاب، بدین‌شرح:
1. فارسی: 876 صفحه.
2. عربی: 538 صفحه.
تایپ: 5/477،11صفحه، بدین‌شرح:
1. خانم بادافراس: 727،3 صفحه.
2. خانم حسینی: 006،2 صفحه.
3. خانم رمضان‌پور: 5/754،2 صفحه.
4. خانم طرازفرد: 890،2 صفحه.