صدای ملكوتی / سیدمحمد بهشتی

1395/9/3 ۰۸:۲۷

مرحوم حاج‌سلیم موذن‌زاده به حق از معدود باقی‌مانده‌های سنت اصیل مداحی در ایران بود. استادی از جمله معدود اساتیدی كه هنوز به رسم مداحان قدیم هم آشنا به «فرم» و دستگاه‌های موسیقی بودند، هم پایبند به «كیفیت» و محتوا. نسلی از مداحانی كه در كنار مداحی‌هایشان هم مناجات‌خوانی می‌كردند و هم اذان‌خوانی، هم روضه می‌خواندند و هم مولودی‌خوانی می‌كردند. ضمن آنكه در این میان به لحاظ فرم نیز به آواها و نواهای ایرانی آشنا و پایبند بودند.

مرحوم حاج‌سلیم موذن‌زاده به حق از معدود باقی‌مانده‌های سنت اصیل مداحی در ایران بود. استادی از جمله معدود اساتیدی كه هنوز به رسم مداحان قدیم هم آشنا به «فرم» و دستگاه‌های موسیقی بودند، هم پایبند به «كیفیت» و محتوا. نسلی از مداحانی كه در كنار مداحی‌هایشان هم مناجات‌خوانی می‌كردند و هم اذان‌خوانی، هم روضه می‌خواندند و هم مولودی‌خوانی می‌كردند. ضمن آنكه در این میان به لحاظ فرم نیز به آواها و نواهای ایرانی آشنا و پایبند بودند. حاج‌سلیم علاوه براینها از خاندانی بود كه همگی حنجره‌ای استثنایی داشتند و صدایی ملكوتی. از پدرش، عبدالكریم موذن‌زاده بزرگ كه اذانی تكرارنشدنی را از خود به جا گذاشته تا رحیم كه اذانش را بارها و بارها با اشتیاق از صدا و سیما شنیده‌ایم. بزرگانی كه نسلی تكرارنشدنی از نسل مداحان اصیل ایرانی بودند.

مداحانی كه برخلاف برخی از مداحان امروزی كه از اصل و ریشه خود جا مانده‌اند و كمتر نشانه‌ای از آن همه شور و هیجان اصیل مذهبی را می‌توانید در آثار و اجراهای‌شان ببینید، اصیل بودند و پایبند به ارزش‌ها. برای همین است كه به‌‌واقع، فوت مرحوم حاج‌سلیم ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر برای جامعه مداحی و مذهبی ما است. گرچه خوشبختانه آثار بسیار زیادی از وی باقی مانده كه می‌تواند تا ابد، هم مستمعینش را بر سر شوق آورد و هم دوره و كلاسی آموزشی باشد برای علاقه‌مندان و جوانان عاشق مداحی. فوت حاج‌سلیم بار دیگر تاكیدی بود براین نكته كه باز هم قدر این گوهرها و ذخایر ناب دینی و معنوی خود كه پشتوانه‌هایی محكم برای فرهنگ دینی ما محسوب می‌شوند را ندانستیم. چرا كه سنت مداحی و مناجات‌خوانی ریشه در فرهنگ اصیل ایرانی دارد و حاج سلیم از همان نسلی بود كه می‌توان از وی به عنوان پیوند‌دهنده این ریشه‌ها یاد كرد. نسلی كه متاسفانه در حاشیه قرار گرفتند و آنگونه كه باید و شاید قدرشناس‌شان نبودیم. گرچه این، ما هستیم كه از نبود این عزیزان خسران می‌بینیم. حاج‌سلیم و امثال حاج‌سلیم، از همان نسلی هستند كه مخاطبان‌شان با گوش «دل‌شان» گوش می‌دادند نه با «گوش» سرشان چرا كه صدا و آوای‌شان از دل‌شان برمی‌خاست.  چه خوب بود اگر حاج‌سلیم و حاج‌سلیم‌ها در همان زمان حیات‌شان مورد تقدیر قرار می‌گرفتند و از آنها نهایت بهره برای تربیت نسل‌های جدید مداحان و مناجات‌خوان‌ها می‌شد. گوهرهایی تكرارنشدنی كه در گوشه و كنار ما كم نیستند ولی باز هم گوهرشناس خوبی نبوده‌ایم تا قدردان‌شان باشیم.

حاج‌سلیم رفت اما صدا و یادش تا نام آقا ابی عبدالله در این جهان هست، در ذهن و خاطره دوستداران اهل بیت باقی خواهد ماند. فخر الذاكرینی با صدایی ملكوتی كه تمام زندگی‌اش اهل بیت بود و با صدای تكرارنشدنی‌اش یكی از بزرگ‌ترین مروجین فرهنگ مناجات‌خوانی و توصیف عاشورا و معرفی خاندان اهل بیت و پیغام و پیام آنها بود.

منبع: روزنامه اعتماد