موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) گنجینه‌ای از آثار هزاره چهارم قبل از میلاد

1393/4/15 ۰۸:۰۵

موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) در فضایی به مساحت 3000 مترمربع و در دو طبقه در مجاورت ساختمان تولیت آستان، آثار و گنجینه‌های ارزشمندی را در خود جای داده است. علیرضا اودران رئیس موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) در این باره گفت: با توجه به این‌كه موزه‌های مشاهد مشرفه از زنجیره كامل تبعیت نمی‌كند و مربوط به دوره‌های متمادی است، قدیمی‌ترین اثر این موزه از هزاره چهارم قبل از میلاد تا دوره معاصر را شامل می‌شود.

موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) در فضایی به مساحت 3000 مترمربع و در دو طبقه در مجاورت ساختمان تولیت آستان، آثار و گنجینه‌های ارزشمندی را در خود جای داده است.

علیرضا اودران رئیس موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) در این باره گفت: با توجه به این‌كه موزه‌های مشاهد مشرفه از زنجیره كامل تبعیت نمی‌كند و مربوط به دوره‌های متمادی است، قدیمی‌ترین اثر این موزه از هزاره چهارم قبل از میلاد تا دوره معاصر را شامل می‌شود.

مجموعه‌های متفاوت از قرن هفتم هجری تا اواخر قاجار كه قدیمی‌ترین و كهن‌ترین نسخه مربوط به قرن هفتم شامل كتاب‌های مصحف شریف قرآن، ادعیه از جمله زادالمعاد، صحیفه سجادیه و كتب فارسی مثل كتاب لغت‌ برهان قاطع و شاهنامه فردوسی مصور در معرض نمایش است.

در بخش سفال هم از هزاره چهارم قبل از میلاد تا اواخر دوره قاجار را شامل می‌شود. یكی از شاخصه‌های مهم آثار در معرض نمایش این است كه غالب اموال موزه متعلق به خود آستان شریف است.

مجموعه درها شامل 11 در دولنگه حرم مطهر است قدیمی‌ترین آن مربوط به دوره آل بویه تا اواخر قاجار است؛ نمونه‌هایی كه منبت و خاتم‌كاری شده است و به لحاظ نفیس بودن آن به موزه منتقل شدند.

زیارت‌نامه‌ها متعلق به خود آستان است كه بخشی مربوط به خطاطان و خوشنویسان بنام از جمله زین‌العابدین محلاتی و اسدالله شیرازی از كاتبان سرشناس این سرزمین اسلامی است. دیگر آثار موزه قفل‌های ضریح مطهر است كه از جنس نقره و فولاد با قصار الصور مزین شده‌اند و نیز مدال‌های ورزشی قهرمانان سرشناس المپیك، تكواندو، جودو و كشتی فرنگی در مسابقات جهانی از جمله آثار معاصر است كه توسط ورزشكاران به این موزه اهدا شده است.وی گفت: آیت‌الله محمدی ری شهری، تولیت آستان مقدس، آثار ارزشمند و نفیس شامل مسكوكات از سال پیامبر اعظم(ص) و سلاح جنگی كه مطلا است و سازمان صنایع دفاع در دوران وزارت اطلاعات به وی اهدا كرده است را به موزه هدیه كرده و بضاعت موزه را بالا برده است؛ «احكام امیر الحاج» سرپرستی حجاج ایرانی و حكم تولیت آستان نیز در موزه موجود است و یكی از نكات جالب این است كه تولیت آستان وصیت‌نامه فرهنگی برای تولیت‌های بعد از خودش در موزه به امانت گذاشته است و علاوه بر آثار مربوطه به آستان، مردم كه ارادت خاصی به حضرت دارند، نفیس‌ترین آثار خطی و نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای خود را كه در نوع خود كم‌نظیر است وقف و به موزه اهدا كرده‌اند.

اودران گفت: قدیمی‌ترین تصاویر موجود از آستان حضرت عبدالعظیم(ع) مربوط به 160 سال پیش است كه همراه با تصاویر دوره‌های مختلف تا دوران معاصر در راهروها در معرض نمایش قرار گرفته است.

تصویری از ناصرالدین شاه قاجار از جنس كاشی لعاب و حدود 10 قطعه سنگ قبر تاریخی رجال قاجار كه در صحن‌ها و اطراف آستان مدفون بوده‌اند و در طرح توسعه و بازسازی حرم مطهر به موزه انتقال یافته در بخشی از موزه به نمایش گذاشته شده است.

وی افزود: ضریح جدید حرم مطهر حضرت عبدالعظیم(ع) هم كه توسط استاد فرشچیان طراحی شده در مراحل مقدماتی اجرا است و كارهای زیربنایی و تجهیز كارگاه آن انجام شده است.

رونمایی از قسمت بازسازی شده ضریح مطهر امامزاده طاهر (ع)

با حضور تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) و جمعی از مسئولان شهرری، قسمت بازسازی شده ضریح حرم مطهر امامزاده طاهر (ع) در موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) رونمایی شد. فرزان عزیززاده كارشناس ارشد موزه‌داری و مسئول گروه بازسازی و مرمت این ضریح،‌ به ذكر تاریخچه ساخت ضریح مطهر امامزاده طاهر(ع) پرداخت و گفت: در اواسط دوره قاجار شخص ظل‌السلطان به بیماری چشمی «تراخم» دچار شد؛ او نذر كرد در صورتی كه شفا پیدا كند ضریحی را برای آستان امامزاده طاهر (ع) خواهد ساخت. ظل‌السلطان پس از بهبودی به عهد خودش وفا كرد و در اواسط قرن هجدهم دستور داد این ضریح را ساخته و بر روی مرقد مطهر امامزاده طاهر(ع) نصب كردند.

این كارشناس ارشد موزه داری با اشاره به طرح توسعه حرم مطهر حضرت عبدالعظیم (ع) پس از انقلاب، گفت: در طرح توسعه حرم مطهر، ‌سه مقبره بزرگواران حضرت عبدالعظیم(ع)، حضرت حمزه(ع) و حضرت طاهر ابن‌زین العابدین(ع) باید با هم مرتبط می‌شدند، بنابراین در طرح بازسازی، ضریح نمی‌توانست در آنجا باشد و الزاما به انبار مركزی و از آنجا به موزه آستان مقدس منتقل شد.

وی افزود: قسمت بازسازی شده ضریح مطهر كه شامل در ورودی به داخل ضریح است،‌ حدود سه تن وزن دارد و بقیه اضلاع آن پس از مرمت به موزه منتقل خواهد شد و كل ضریح به هم متصل و در یك محل نصب خواهد شد. عزیززاده گفت: با توجه به وزن بالای كل ضریح كه بالغ بر 12 تن است، ‌طبقه فوقانی موزه قادر نخواهد بود این وزن را تحمل كند و پس از تكمیل، در طبقه زیرزمین كه فشاری بر ساختمان نیست برای استقرار آن در نظر گرفته خواهد شد.

روزنامه اطلاعات