چاپ عکسی از نسخه مثنوی در ترکیه

1395/4/20 ۱۲:۰۷

بایسته می‌نماید دستنوشته‌های کهن شماری از متون پرآوازة ادبی، همچون مثنوی، کلیله و دمنه، منطق‌الطیر، کلیات شمس، کلیات سعدی و... به صورت عکسی منتشر شوند.

بایسته می‌نماید دستنوشته‌های کهن شماری از متون پرآوازه ادبی، همچون مثنوی، کلیله و دمنه، منطق‌الطیر، کلیات شمس، کلیات سعدی و... به صورت عکسی منتشر شوند.

البته، دستنویس برخی از این آثار، همچون مثنوی، منطق‌الطیر، کلیات شمس و... انتشار یافته، اما با توجه به اهمیت این متون به حیث محتوایی، لازم است دیگر دستنوشته‌های کهن آنها نیز معرفی و به حلیة طبع آراسته شوند تا صورت محفوظ آنها نیز در دسترس متن‌پژوهان و نسخه‌شناسان قرار گیرد و آنها بتوانند روی ضبط‌های مختلف کلمات و.. بحث کنند و زمینه‌های تصحیح مجدّد برخی از متون را ـ که هنوز متن درست و مضبوط آنها در دسترس قرار نگرفته ـ فراهم آورند.

مثنوی از جمله متونی است که محقّقان به تصحیح دوبارة آن بر اساس نسخه‌های کهن و اصیل تأکید می‌ورزند، هر چند تلاش های نیکلسون و استعلامی، در تصحیح این متن فاخر، بسیار ستودنی است.

تاکنون، نسخه‌هایی کهن از مثنوی، به صورت عکسی منتشر شده است. (ر.ک: مقدمه محمد افشین وفایی و پژمان فیروزبخش بر چاپ عکسی مثنوی معنوی، دفتر چهارم، تهران، کتابخانه مجلس، 1392) اما هنوز، برخی از دستنوشته‌های کهن آن، به صورت نسخه برگردان عرضه شده‌اند و انتشار آنها، نیازمند حمایت‌های مالی است.

اخیراً، کشور ترکیه، اقدام به چاپ عکسی یکی از نسخه‌های نسبتاً کهن مثنوی کرده و آن، دستنویس شماره 171 کتابخانه حالت افندی (استانبول) است. این نسخه به خط نسخ و ثلث کاتبی به نام محمدبن حسین مولوی در شعبان 774ق. کتابت شده و شامل هر شش دفتر مثنوی است. کاتب، این نسخه را به رسم خزانة «حضرت امیراعظم اعدل، امراءالعالمین، بانی مبانی نیکوکاری، واضع مراسم بختیاری، تاج‌الدنیا والدین شیخ حسین بک» نوشته است.

نسخه دارای 334 برگ است و پس از ترقیمه کاتب، «ابیات سلطان‌العارفین، قطب المرشدین، سلطان ولد» به خط عبدالرحمن بن محمّد المصلحی (قاضی آماسیه) در اوایل شعبان 835 ق. کتابت شده است.

این نسخه برای مطالعه هنر کتاب‌آرایی در سده هشتم هجری، قایل توجه است و در این باره، ر.ک: فهرست دستنویس‌های فارسی کتابخانه حالت افندی، تألیف سید محمد تقی حسینی، صص 143 ـ 145).

امیدواریم کشور ترکیه با همکاری کشورمان، بتواند دیگر نسخه‌های کهن مثنوی را به صورت عکسی منتشر نماید.

مرکز پژوهش کتابخانه مجلس

سایر تصاویر