ذاکر صالحی: علوم انسانی در ایران یک نهال نوپاست

1395/2/27 ۱۳:۲۸

ذاکر صالحی: علوم انسانی در ایران یک نهال نوپاست

غلامرضا ذاکر صالحی، عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی عالی به عنوان اولین سخنران این نشست با اشاره به اینکه صحبت های او معطوف به مقطع فعلی علوم انسانی می شود گفت: علوم انسانی در کشور ما یک نهال نوپاست که باید به آن نگاه سرمایه گذارانه داشته باشیم. به این دلیل صفت نوپا را می دهم که هنوز بسیاری از بزرگان این حوزه در قید حیات هستند و هنوز خیلی متون ترجمه نشده در این حوزه داریم به بیان دیگر ما هنوز در مرحله استقرار علوم انسانی هستیم.

 

نشست «تجربه ایرانی مواجه با علوم انسانی مدرن» به همت گروه فرهنگ ایرانیِ پژوهشکده فرهنگ معاصر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، روز گذشته با حضور رضا داوری اردکانی و سایر اساتید برجسته درپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.

غلامرضا ذاکر صالحی، عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی عالی به عنوان اولین سخنران این نشست با اشاره به اینکه صحبت های او معطوف به مقطع فعلی علوم انسانی می شود گفت: علوم انسانی در کشور ما یک نهال نوپاست که باید به آن نگاه سرمایه گذارانه داشته باشیم. به این دلیل صفت نوپا را می دهم که هنوز بسیاری از بزرگان این حوزه در قید حیات هستند و هنوز خیلی متون ترجمه نشده در این حوزه داریم به بیان دیگر ما هنوز در مرحله استقرار علوم انسانی هستیم.

وی افزود: علوم انسانی در همه جای دنیا تحت تاثیر شدیدترین ممیزی هاست. در ایران در دهه ۶۰ و ۷۰ موج اسلامی سازی علوم و بعد از آن در دهه ۸۰ و ۹۰ موج بومی سازی علوم را داشتیم. پس از آن هم در ۴_۵ سال اخیر موج سوم ممیزی علوم انسانی با رویکرد مهندسی را داشتیم. به کار بردن اصطلاحاتی چون تجاری سازی، فناوری سازی علوم انسانی و ... از جمله نمودهای این رویکرد است. در آینده هم حتما موج دیگری راه می افتد.

ذاکر صالحی ادامه داد: یکی از مشکلاتی که در سال های اخیر وجود دارد این است که نوعی گریز از نظریه و نظریه پردازی وجود دارد؛ دلیلش هم این است که ما فلسفه اموزش عالی نداریم. ما امروز نوعی علوم انسانی M.B.A داریم و انتظارات از علوم انسانی، بازاریابی است. متاسفانه این اتفاق در زمانی در حال رخ دادن است که علوم انسانی هنوز به این توانمندی نرسیده است. علوم انسانی در ایران از بی قدرتی رنج می برد.

مولف «دانشگاه ایرانی» اضافه کرد: کاربردی سازی و یا تجاری کردن علوم انسانی نوعی جفا در حق علوم ا نسانی است چون علوم انسانی باید نقش رهبری برای سایر علوم داشته باشد نه اینکه خودش یک کالای متجسد تولید کند.علوم انسانی فعلی ما دچارتورم نقش است یعنی اینکه بیش از توان خودش نقش به عهده گرفته و مطالبات و انتظارات از آن هم بسیار گنگ است. ما از علوم انسانی هم توقع اموزش خوب داریم هم حل آسیب های اجتماعی، هم تجاری سازی و ....در حالی که علوم انسانی نوپا توان این کارها را ندارد.

عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی عالی گفت: بنده در چندسال پیش حدود ۱۰۳ اثر نویسندگان ایرانی درباره بومی سازی را فراتحلیل کردم و بیشتر تشکک آراء پیدا کردم. یعنی در همه این آثار مشخص نبود که منظور آنها از بومی سازی، بومی سازی به معنای ریشه های غربی آن است یا بومی سازی که در دهه ۳۰ و۴۰ افرادی چون فردید، جلال آل احمد و .. مطرح کردند. خلاصه اینکه در مقطع فعلی منظورما از بومی سازی واضح نیست، این در حالیست که دانش بومی با بومی سازی دانش با هم فرق دارد و در ایران به آن توجه نمی شود.

حمید پارسانیا، پژوهشگر و نویسنده ایرانی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی از دیگر سخنرانان این مراسم بود. وی گفت: ما پیش از هرچیز باید به این موضوع توجه کنیم که علوم انسانی چیست؟ به عقیده بنده لازم نیست که علوم انسانی از علوم طبیعی جدا شود چون علوم پایه ریشه در علوم انسانی دارد و این دو با هم در تعامل هستند به بیان دیگر علوم پایه از سنخ علوم انسانی است.

وی افزود: نگاه ما به فرهنگ همواره فناورانه بوده است و هیچ‌گاه توجه به لایه‌های فرهنگ نداشتیم، ما حتی از آموزش عالی نیز لفظ فرهنگ را حذف کردیم و هنوز هم نگاه دارالفنونی به فرهنگ داریم. ما گریزی از تکنولوژی و علم نداریم، اما این معرفت و سبک آشنایی نیز که همراه با شتابزدگی و ناتوانی است، برای ما صحیح نیست. بنابراین، حوزه‌های ما نیاز به خودآگاهی دارند.

پارسانیا ادامه داد: حوزه های ما اگر بخواهند هویت خودشان را حفظ کنند لازم است تحول و دگرگونی همه جانبه داشته باشند. حوزه باید از معنای تاریخی و سنت تاریخی خود دفاع کند.

منبع: مهر

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: