برگزاری نمایشگاه کتاب در دلشوره آفتاب

1395/2/14 ۰۷:۳۳

بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ساعت ٣٠ و ٩ دقیقه امروز، سه‌شنبه ۱۴ اردیبهشت‌ماه با حضور دکتر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری افتتاح می‌شود. در مراسم افتتاحیه نمایشگاه، دکتر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری؛ نماینده رئیس‌جمهوری روسیه (کشور میهمان ویژه نمایشگاه امسال) در امور فرهنگی؛ علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ محمدباقر قالیباف، شهردار تهران؛ سیدعباس صالحی، جمعی از مسئولان کشوری، ناشران و اهالی رسانه حضور خواهند داشت. مراسم افتتاحیه نمایشگاه در سالن ملل مجموعه نمایشگاهی شهرآفتاب مقابل میدان فرهنگ برگزار می‌شود.

 بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ساعت ٣٠ و ٩ دقیقه امروز، سه‌شنبه ۱۴ اردیبهشت‌ماه با حضور دکتر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری افتتاح می‌شود. در مراسم افتتاحیه نمایشگاه، دکتر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری؛ نماینده رئیس‌جمهوری روسیه (کشور میهمان ویژه نمایشگاه امسال) در امور فرهنگی؛ علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ محمدباقر قالیباف، شهردار تهران؛ سیدعباس صالحی، جمعی از مسئولان کشوری، ناشران و اهالی رسانه حضور خواهند داشت. مراسم افتتاحیه نمایشگاه در سالن ملل مجموعه نمایشگاهی شهرآفتاب مقابل میدان فرهنگ برگزار می‌شود.
بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران درحالی با شعار «فردا برای خواندن دیر است...» از ۱۵ تا ۲۵ اردیبهشت در مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب برگزار می‌شود که هنوز خیلی از اهل فرهنگ در مورد برگزاری این اتفاق بزرگ فرهنگی در «شهر آفتاب» اطمینان ندارند. گزارش پیش‌رو مروری است بر میزبانی شهر آفتاب از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و چگونگی آماده‌سازی این مکان.
آغاز یک جابه‌جایی
نمایشگاه شهر آفتاب ‌(تهران) که کلنگ آن ١٠‌سال قبل بر زمین خورد، در اتوبان تهران - قم و در مجاورت مرقد مطهر امام‌خمینی‌(ره) قرار دارد و تابلوی راهنمای آن این روزها در اکثر اتوبان‌های منتهی به شهر آفتاب به چشم می‌خورد. ایده انتقال نمایشگاه کتاب به شهر آفتاب ‌سال گذشته و در اردیبهشت‌ماه از سوی شهرداری مطرح شد و از همان زمان نیز انتقادات و نگرانی‌هایی از سوی جامعه فرهنگی و به‌ویژه فعالان حوزه نشر درباره آن به گوش رسید مبنی بر این‌که زیرساخت‌های شهر آفتاب آماده برگزاری رویدادی فرهنگی در حد و اندازه‌های نمایشگاه کتاب نیست. حال باید منتظر ماند و دید که شهرداری تهران که میزبانی نمایشگاه بین‌المللی کتاب را برای پنج‌سال در شهرآفتاب برعهده‌ گرفته، در نخستین‌ سال رسم میزبانی را چگونه بجا خواهد آورد و امکانات رفاهی، حمل‌ونقل و... پاسخگوی بازدید روزانه نیم‌میلیونی شهروندان خواهد بود.
از همان روزی که اعلام شد شهر آفتاب میزبان بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران خواهد بود، بسیاری از اهل فن و کسانی که دغدغه کتاب داشتند، نگران شدند. آنها فاصله مکانی محل نمایشگاه از یک‌سو و آماده نبودن فضای «شهر آفتاب» را از سوی دیگر ازجمله عواملی می‌دانستند که می‌توانست دوری بخشی از جامعه ایرانی از کتاب را بیش از پیش جلوه‌گر کند.
با وجود این، شهرداری تهران از یک سو و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سوی دیگر معتقد بودند این جابه‌جایی اتفاق خوبی است و می‌تواند برای نمایشگاه بین‌المللی کتاب که سال‌ها خانه‌به‌دوشی را از سر گذرانده بود دوره تازه‌ای را رقم بزند.
تغییرات درحال رخ دادن بود تا این‌که عضو شورای شهر تهران در تهرانگردی اردیبهشت‌ماهی خود اعلام کرد: «شهر آفتاب بوی کتاب نمی‌دهد.»
پنج روز مانده به آغاز کار بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب و یک روز بعد از اظهار نظر احمد مسجدجامعی بسیاری از خبرگزاری‌ها اخبار متعددی درباره آماده نبودن شهر آفتاب برای بزرگترین رویداد فرهنگی حوزه کتاب در طول‌ سال را مخابره کردند. علاوه بر گله‌گزاری‌های برخی از ناشران در محل نمایشگاه که حکایت از نوعی بی‌سروسامانی در نمایشگاه داشت، تعدادی از آنها از فضای کمی که در اختیارشان قرار گرفته بود هم انتقاد داشتند. احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر که در جریان چگونگی تقسیم غرفه‌ها میان ناشران بود، در این مورد اعلام کرد: قرار بود ٢٥هزار متر فضای نمایشگاهی به وزارت ارشاد تحویل داده شود، اما پنج‌هزار متر بابت اقدامات ایمنی همچون ایجاد ستاد بحران و ایستگاه آتش‌نشانی اشغال شد که این مسأله باعث کاهش متراژ غرفه‌ها شد.
اعتراض به درخواست بودجه مازاد
به عقب‌تر که بازگردیم در آذرماه ١٣٩٤ رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌ زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران ضمن مخالفت با تخصیص اعتبار ١٨٠میلیارد تومانی برای پروژه شهر آفتاب گفته بود: «درخواست بودجه مازاد بر مصوبه قبلی برای پروژه شهر آفتاب یعنی حساب و کتابی در شهرداری تهران حاکم نیست.»
رحمت‌الله حافظی در جلسه شورای شهر تهران در بررسی یک فوریت لایحه «مجوز افزایش اعتبار مصوب پروژه احداث و توسعه مجموعه‌ها و فضاهای شاخص در مقیاس جهانی، شهر آفتاب» ضمن مخالفت با این لایحه گفته بود: «گزارش کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران از عملکرد ٦ماهه امسال شهرداری تهران، بیانگر این است که تامین درآمدهای شهرداری تهران ١٥‌درصد نسبت به‌ سال گذشته کاهش یافته است.» وی با اشاره به این‌که کتاب بودجه براساس عقل و خرد جمعی تدوین، مصوب و ابلاغ شده است، گفت: «به استناد تبصره‌های ٢٣ و ٥١ بودجه ‌سال ٩٤، در صورتی که شهرداری تهران منابع مازاد بر مصوب داشته باشد باید در ١٠ اولویت مهم ازجمله مترو و باغات کن هزینه کند. هم‌اکنون شهرداری تهران بودجه مازاد ندارد و اگر هم احتمال محقق شدن آن وجود داشته باشد، پروژه شهر آفتاب در اولویت نیست.» رئیس کمیسیون سلامت، محیط ‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با اشاره به این‌که منابعی برای انشعابات آب، برق و گاز پروژه درخواست کرده‌اند، تاکید کرد: «پیش‌بینی بودجه مورد نیاز برای پروژه شهر آفتاب قبلا توسط شهرداری در قالب لایحه بودجه ٩٤ به شورا ارسال شده است، حال با چه حساب و کتابی شهرداری خواهان بودجه مازاد بر مصوب برای این پروژه است، این موضوع موید تعلل شهرداری در برآورد بودجه مورد نیاز بوده است.»
چگونگی آمد و شد به نمایشگاه
یکی دیگر از نگرانی‌های اصلی که شهروندان تهرانی با نزدیک‌تر شدن به ایام نمایشگاه از آن صحبت می‌کنند، چگونگی دسترسی به ناوگان حمل‌ونقل عمومی است. این درحالی است که سنندجی، مدیرعامل سازمان اتوبوسرانی شهرداری تهران نیز از پیش‌بینی این سازمان جهت سهولت رفت‌وآمد بازدیدکنندگان بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به شهر آفتاب خبر داد و افزود: «٥٠ اتوبوس برای بازدید مردم از نمایشگاه اختصاص یافته است. این تعداد اتوبوس از ٦مسیر انتخاب شده، بازدیدکنندگان را به شهرآفتاب می‌رسانند.» در همین زمینه احمد مسجدجامعی در بازدید روز گذشته از این نمایشگاه درباره این‌که باید راه‌های دسترسی بیشتری به شهر آفتاب ایجاد شود، افزود: «شهر آفتاب برای بازدیدکنندگان شهرستانی نزدیک‌تر است، چرا که وارد شلوغی و ترافیک شهر تهران نمی‌شوند و باید راه‌های متنوع‌تری برای دسترسی به شهر آفتاب برای تهرانی‌ها فراهم شود».
احمد مسجدجامعی با بیان این‌که مترو می‌تواند بهترین راه دسترسی تهرانی‌ها به شهر آفتاب باشد، افزود: «البته به‌دلیل شلوغی مترو در ساعات ابتدایی روز به نظر می‌رسد تغییر ساعت شروع نمایشگاه به ساعت ١٠ می‌تواند زمینه استفاده بهتر از مترو برای رسیدن به شهر آفتاب را فراهم کند. البته به نظر می‌رسد برگزاری نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب نیازمند اطلاع‌رسانی بیشتر و بهتراست.»
تا دیروز خبری از ناشران نبود
درحالی‌که نمایشگاه کتاب تهران امروز افتتاح می‌شود تا بعدازظهر دوشنبه بسیاری از ناشران هنوز در غرفه‌هایشان مستقر نشده‌ بودند. مدیر کمیته ناشران داخلی گفته بود هر ‌سال همین است؛ دو روز آخر می‌آیند.
محمدرضا توکل صدیق، مدیر کمیته ناشران داخلی بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در پاسخ به این سوال که  همچنان بسیاری از غرفه‌ها آماده نشده و ناشران هنوز به شهر آفتاب نیامده‌اند، آیا نگرانی از این بابت ندارید؟ گفت: می‌آیند. هر ‌سال همین است؛ ناشران، به‌ویژه ناشران کوچکتر روزهای آخر خودشان را به نمایشگاه می‌رسانند. البته ناگفته نماند که سالن‌های نمایشگاه هم امسال دیر تحویل ما شد.
او همچنین در پاسخ به این سوال که تاکنون چند ‌درصد از ناشران اجاره بهای غرفه خود را پرداخت و درواقع حضورشان را در نمایشگاه امسال قطعی کرده‌اند؟ بیان کرد: تاکنون بیش از ۷۰‌درصد ناشران، کار واریز وجوه مربوطه را انجام داده‌اند یا درحال واریز آن هستند. تا زمانی که ناشری وجه مربوطه را واریز نکند، غرفه در اختیار او قرار نخواهد گرفت. برای در اختیار قرار گرفتن غرفه هم به‌جز تحویل برگه مربوط به واریز وجه، ناشران کار دیگری نیاز نیست انجام دهند.
به گفته مدیر کمیته ناشران داخلی بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، ۱۷۰۰ غرفه برای ناشران این بخش که خود شامل چهار قسمت ناشران عمومی، ناشران دانشگاهی، ناشران آموزشی و ناشران کتاب کودک و نوجوان است، در فضاهای ثابت و موقت نمایشگاهی در شهر آفتاب برپا شده است. بزرگترین غرفه حدود ۱۲۰ متر مربع و کوچکترین غرفه هم ۹ متر مربع است. از این تعداد، ۹۰۳ غرفه در بخش ناشران عمومی، ۳۶۰ غرفه در بخش ناشران دانشگاهی، ۲۷۰ غرفه در بخش ناشران کودک و نوجوان و ۱۴۰ غرفه در بخش ناشران آموزشی دایر شده است. در مجموع هم کمتر از ۲ هزار ناشر در بخش داخلی نمایشگاه امسال کتاب تهران شرکت می‌کنند.
مدیر کمیته ناشران داخلی بیست‌و‌نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران همچنین درباره انتقاد اخیرش از نحوه اطلاع‌رسانی کانال اطلاع‌رسانی Tibf (سایت رسمی نمایشگاه کتاب تهران) در مورد زمان حضور ناشران در شهر آفتاب و تحویل گرفتن غرفه‌هایشان به مهر گفت: در یک مورد در سایت نمایشگاه به ناشران اعلام شده بود که می‌توانند از ۱۰ اردیبهشت برای تحویل گرفتن غرفه‌هایشان به شهر آفتاب مراجعه کنند، درحالی‌که ما در ستاد اعلام کرده بودیم که سعی می‌کنیم از ۱۱ اردیبهشت شهر آفتاب را برای حضور ناشران آماده کنیم که البته آماده نشد. این شیوه اشتباه در اطلاع‌رسانی موجب شد که برخی از ناشران به شهر آفتاب بیایند و ما هم نتوانستیم برای تحویل گرفتن غرفه‌هایشان کاری کنیم. بدیهی است ما نمی‌توانیم مکانی را که درحال ساخت است، زودتر از اتمام ساختش تحویل دهیم.

منبع: شهروند