پژوهشگر قرآنی فرهنگستان زبان و ادب فارسی: نسخ خطی واژه‌نامه‌های كهن قرآن مهجور مانده‌اند

1386/3/22 ۰۳:۳۰

نسخ خطی تفاسير و واژه‌نامه‌های كهن قرآن در بسياری از مراكز پژوهشی مهجور مانده و فراموش شده‌اند و مسؤولان فرهنگی نسبت به تصحيح و چاپ آن‌ها بی‌تفاوت هستند.

نسخ خطی تفاسير و واژه‌نامه‌های كهن قرآن در بسياری از مراكز پژوهشی مهجور مانده و فراموش شده‌اند و مسؤولان فرهنگی نسبت به تصحيح و چاپ آن‌ها بی‌تفاوت هستند.
«اكرم سيدآقايی» پژوهشگر قرآنی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران ضمن بيان اين مطلب افزود: بسياری از نسخ خطی قرآن در گوشه و كنار كتابخانه‌ها خاك می‌خورند و اين موضوع سبب شده است تا اين كتب كه منابع مهمی برای فرهنگنامه‌ها هستند از چشم فرهنگ‌نامه‌نويسان پنهان بماند.
وی نبود آشنايی فرهنگنامه‌نويسان قرآنی را با متون كهن از بزرگ‌ترين مشكلات بر سر راه فرهنگنامه‌های قرآن دانست و تصريح كرد: لازمه‌ی تدوين فرهنگنامه‌‌های قرآنی آشنايی مؤلفان با تفاسيری چون «كشف الاسرار»، «تفسير ابوالفتوح» و ترجمه‌های قديمی قرآن است؛ اما در حال حاضر مراجعه‌ی مؤلفان فرهنگنامه‌های قرآنی به متون كهن بسيار كم است.
مدير گروه فرهنگنامه‌های قرآنی فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: بايد محققان و تمامی متوليان نسخ خطی امكاناتی فراهم كنند تا نسخ‌ قديمی قرآن با تصحيح درست و به آسانی در كتابخانه‌های متعدد قرار بگيرند تا بدين وسيله دانشجويان و پژوهشگران از سرگردانی در زمينه‌ی دست‌يابی به متون گذشته در تحقيقات خود نجات يابند.
سيدآقايی با اشاره به شيوه‌های معادل‌يابی فرهنگنامه‌های قرآنی كلاسيك تصريح كرد: با بررسی برخی فرهنگنامه‌های قرآنی كلاسيك می‌توان دريافت كه معادل‌های عربی اصطلاحات و واژگان قرآن مطابق با واژگان پهلوی آن به كار رفته‌اند و اين گويای اين مطلب است كه محققان با پژوهش‌های كامل در اين فرهنگنامه‌ها می‌توانند به واژگان اصيل فارسی دست يابند.
وی با اشاره به تاريخچه‌ی شكل‌گيری فرهنگنامه‌های قرآنی در طول تاريخ ادبيات فارسی بيان كرد: با جنگ‌هايی كه در ايران صورت گرفت تعداد زيادی از واژه‌نامه‌ها از بين رفت و «لسان التنزيل» از مؤلفی ناشناخته به عنوان نخستين فرهنگنامه‌ی‌ قرآنی در ادبيات فارسی باقی ماند.
وی افزود: پس از لسان‌التنزيل، فرهنگنامه‌های قرآنی و مستند زيادی به وجود آمد كه از ميان آن‌ها می‌توان به «تفسير مفردات قرآن»، «الدرر فی‌الترجمان» منصور مروزی كه برای جوانان و نوجوانان گردآوری شده است و «ترجمان القرآن» از مسعود جرجانی به تصحيح «عادل بن علی» اشاره كرد.
سيدآقايی با اشاره به محاسن اين فرهنگنامه‌های قرآنی عنوان كرد: اين فرهنگنامه‌ها از لحاظ بررسی تحولات تاريخی زبان فارسی برای ما سودمند است و می‌تواند تلفط برخی واژه‌‌ها را كه در قديم وجود داشته است به ما نشان دهد.
مدير فرهنگنامه‌های قرآنی فرهنگستان زبان و ادب فارسی با تأكيد بر تدريس فرهنگنامه‌نويسی در دانشگاه اظهار كرد: هم‌اكنون در دانشگاه‌ها به فرهنگ‌نويسی توجه نمی‌شود و واحدهای دروس قرآنی نيز تنها در يك يا دو واحد محدود شده‌اند و بايد برنامه‌ريزی صورت گيرد كه دانشجويان با شيوه‌های فرهنگنامه‌نويسی و واژه‌گزينی آشنا شوند.