گلشنی: در کشور ما اکثر مقامات و مسئولان نقدپذیر نیستند

1393/2/21 ۱۳:۰۹

مشاور رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: آنچه بیش از همه در این چند سال و به ویژه امسال در نمایشگاه کتاب دیده می‌شود،‌ تعداد کتاب‌های تالیفی در حوزه علوم انسانی و اجتماعی است.

مدیر گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف گفت: باید به این باور برسیم که تا نقادی نباشد علم و فرهنگ به‌هیچ‌وجه پیشرفت نمی‌کند. اول باید فضای نقدپذیری را آماده کنیم، سپس به موضوع راه‌اندازی کرسی‌های آزاداندیشی فکر کنیم.

مهدی گلشنی مدیر گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم پیشنهادهایی را برای بهبود وضع فرهنگی و اقتصادی موجود و حصول رشد علمی مطلوب در یک جامعه اسلامی ارائه کرد.

این استاد دانشگاه گفت: برای اینکه بتوانیم به‌نحو ایجابی راه خود را روشن کنیم و دست به کار شویم و به رشد علمی و فرهنگی مطلوب برسیم لازم است اقداماتی صورت گیرد، یکی از این اقدامات «مشارکت دادن نخبگان» است. باید از درجه اول‌ها برای کارها استفاده کنیم، نه‌اینکه کسانی که معلوم نیست در چه جایگاهی هستند، بیایند برای بقیه فرمول بدهند. مسئولان فرهنگی باید دست نخبگان را باز بگذارند تا کارشان را انجام دهند.

وی خاطرنشان کرد: «اولویت دادن به نیازهای کشور» یکی دیگر از اموری است که باید مورد توجه قرار بگیرد، مثلاً این اصلاً درست نیست که درصد داروی ساخت داخل نسبت به داروهای وارداتی بسیار پائین باشد؛ حتی اگر هزاران مقاله هم بنویسیم با این شرایط بی‌فایده است.

گلشنی ادامه داد: «ترویج روحیه نقادی و نقدپذیری» هم از دیگر موضوعاتی است که برای رشد علمی و فرهنگی بسیار اهمیت دارد. در کشور ما اکثر مقامات و مسئولان نقدپذیر نیستند و نه حتی دانشگاهیان ما. گاهی هم که نقد صورت می‌گیرد، از ادب خارج می‌شویم. در حالی که باید کلام را نقد کنیم، نه گوینده و شخصیت او را.

وی افزود: در خارج از ایران یک ملحد کنار یک خداشناس می‌نشیند و با هم بحث می‌کنند بدون اینکه از حد اخلاق و ادب خارج شوند. اما ما به هم بی‌ادبی می‌کنیم. باید به این باور برسیم که تا نقادی نباشد علم و فرهنگ به‌هیچ‌وجه پیشرفت نمی‌کند. اول باید فضای نقدپذیری را آماده کنیم سپس به موضوع راه‌اندازی کرسی‌های آزاداندیشی فکر کنیم.

«توجه ویژه به کیفیت در نسبت با کمیت» دیگر پیشنهاد مدیر گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف برای بهبود وضعیت علمی و اقتصادی موجود است، وی توضیح داد: در همه حوزه‌ها ما مسئله کنترل کیفیت را فراموش کرده‌ایم. کیفیت نازل امروز بلای جان ما شده است. کفش ایرانی تولید می‌کنیم روی آن مارک خارجی می‌زنیم، سردرِ مغازه‌های‌مان همه تابلوهای خارجی نصب شده است، این‌ها یعنی ما کیفیت را فراموش کرده‌ایم و هویت خود را از دست داده‌ایم. اگر این هویت زنده شود قطعاً وضع ما تفاوت پیدا می‌کند.

گلشنی توجه به کیفیت علمی و فرهنگی در دانشگاه‌ها را مورد تأکید قرار داد و گفت: وقتی دانشجوی پولی را به دانشگاه‌ها تحمیل می‌کنیم و کسی که سواد و دانش ندارد کنار نفرات برتر کنکور می‌نشیند، چرا انتظار داریم وضع دانشگاه و سطح علمی و رشد تکنولوژیک ما این‌گونه نباشد؟ من تعجب می‌کنم که با چنین شرایط چرا جامعه دانشگاهی ما ساکت هستند و اعتراضی نمی‌کنند.

وی ادامه داد: من به‌کرّات به مقام معظم رهبری نامه نوشته‌ام و انتقادات و پیشنهاداتم را درباره وضع فرهنگی و علمی اظهار کردم. به‌نظر من نخبگان و دانشگاهیان هم باید به مقام معظم رهبری یا شورای عالی انقلاب فرهنگی نامه بنویسند و درباره وضع موجود عکس‌العمل نشان دهند. چون تعداد زیاد دکتر، مملکت ما را نجات نمی‌دهد، بلکه دکترهای باکیفیت هستند که مملکت را نجات می‌دهند. یکی از همین دکترها که تعداد زیادی از آنها در کشور ما هستند و همچنان بر تعداد آنها افزوده می‌شود، هنوز تفاوت «سلیس» (به‌معنای روان) و «سیلیس» (نوعی فلز) را نمی‌دانسته است و در یک جلسه درباره این دو واژه و مفهوم اشتباه کرده و دیگران به او تذکر داده‌اند.

مدیر گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف اظهار کرد: «توجه خاص به نظرات کارشناسان و متخصصان» یکی دیگر از پیشنهادهای من برای بهبود وضعیت موجود است. مسئولان باید اهل علم را طرف مشورت قرار دهند. عموم طرح‌های ما به‌دلیل نبود مشورت، یک‌بعدی شده‌اند و همه‌چیز با بخشنامه ابلاغ می‌شود. باید شایسته‌سالاری در زمینه فرهنگ و علم و اقتصاد در کشور ما حاکم شود و شایستگان این حوزه‌ها مورد مشورت قرار بگیرند.

گلشنی در پایان گفت: «حاکم کردن بینش وسیع نسبت به علم و تکنولوژی» هم یکی دیگر از ضروریاتی است که در شرایط امروز نیازمند آن هستیم، باید از تنگ‌نظری در عرصه رشد علمی و فرهنگی پرهیز کنیم و صرفاً با عینک خودمان جهان را نبینیم. قرار نیست علم را در خلأ به کار ببریم، باید آن را در جامعه انسانی کاربردی کنیم لذا باید با نگاهی وسیع به این مقولات بنگریم.

خبرگزاری تسنیم