یادی از زنده‌یاد عباسی

1393/2/17 ۰۸:۰۸

17اردیبهشت «روز اسناد ملی» است. نمی‌خواهم از ضرورت اسناد و استانداردهای آرشیو و... بگویم. گرچه این مطلبی است بسیار مهم و عزیزانی که هر کدام به نحوی در این زمینه زحمت می‌کشند، شایسته تقدیر. می‌خواهم یادی کنم از زنده‌یاد «محمدرضا عباسی» که «سازمان اسناد ملی» و مقوله «اسناد» را جان تازه‌ای بخشید؛ مدیر جوانی که در سنین خیلی پایین فرماندار خرمشهر بود و در جنگ تحمیلی یک پایش را از دست داده بود.

حمید لیلاز : 17اردیبهشت «روز اسناد ملی» است. نمی‌خواهم از ضرورت اسناد و استانداردهای آرشیو و... بگویم. گرچه این مطلبی است بسیار مهم و عزیزانی که هر کدام به نحوی در این زمینه زحمت می‌کشند، شایسته تقدیر. می‌خواهم یادی کنم از زنده‌یاد «محمدرضا عباسی» که «سازمان اسناد ملی» و مقوله «اسناد» را جان تازه‌ای بخشید؛ مدیر جوانی که در سنین خیلی پایین فرماندار خرمشهر بود و در جنگ تحمیلی یک پایش را از دست داده بود. در فضای پس از جنگ و سال‌هایی که عرصه برای خیلی‌ها باز بود، او توانست «سازمان اسناد ملی ایران» را احیا کند و توسعه دهد، چندان‌که پی ساختمان جدید «آرشیو ملی» را ریخت و تا حد زیادی پیش برد. گرچه نتوانست و شاید سفرش برای ادامه تحصیل، اجازه نداد که تمرکز اسناد را در یک نهاد و زیر نظر یک متولی پیگیری کند؛ اتفاق بسیار لازمی که شاید فناوری‌های کنونی یا آتی بتواند در کنار عزم مسوولان به مدد‌ آید تا شاید به آشفتگی‌ها و انحصارطلبی‌های کنونی، مهر پایان زند.   بنیانگذاری یک سازمان یا نهاد هم در این سال‌ها نکته جالبی شده است؛ چیزی که پس از انقلاب چندان رایج شد اما اینکه مثلا بگوییم فلانی، بنیانگذار بهمان دستگاه و نهاد و وزارتخانه است، مثل این است که بگوییم مدیر راه‌آهن یا رییس دانشگاه تهران در سال‌های پس از انقلاب بنیانگذار راه‌آهن و دانشگاه تهران هستند. مدیری ولو قدرتمند را که با چند تلفن نیروهایی را به کار دعوت و به مجموعه قبلی اضافه کرده و البته تلاش‌هایی در سال‌هایی که همه چیز بر وفق مراد نبوده- کی بوده؟- انجام داده را نمی‌توان بنیانگذار آن نهاد، جا زد. به این قیاس، نمی‌خواهم بگویم محمدرضا عباسی، بنیانگذار سازمان اسناد ملی بود؛ کار او ادامه کار سیروس پرهام بود. او یک سازمان فرهنگی در محاق‌رفته را پس از جنگ و شرایط بحرانی‌اش- که طبیعتا در آن اولین چیزی که از قلم می‌افتد و آخرین کاری که به ضروریات می‌شود امور فرهنگی‌اند- تا حدودی پیش چشم مردم و مسوولان  گذاشت. محمدرضا عباسی اسطوره نبود- چقدر این واژه پیش‌پاافتاده شده- از آن دست مدیرانی هم نبود که؛ «بچه‌ها بیایید هرکس یک گوشه کار را بگیرد»... اما شریف بود و توانمند. حیف از رفتن نابهنگامش از جهان.

شرق