در آستانه روز اسناد ملی و میراث مکتوب

1393/2/16 ۱۳:۴۳

در آستانه روز اسناد ملی و میراث مکتوب

دی ماه 1389 همزمان با سالروز تأسیس میراث مکتوب بود که پیشنهاد روزی به نام «میراث مکتوب» از سوی مرکز پژوهشی میراث مکتوب مطرح و برای ثبت این روز در تقویم کشور نامه نگاری ها و پیگیری ها آغاز شد. پس از موافقت اولیۀ شورای فرهنگ عمومی با ثبت این روز در تقویم، از میراث مکتوب خواسته شد تا روزهای پیشنهادی خود را به آن شورا اعلام کند. با توجه به اینکه تاریخ های پیشنهادی باید بیشترین سنخیت را با این روز داشته باشند، پس از رایزنی با استادان، همکاران و پژوهشگران حوزۀ تصحیح متون و نسخ خطی، سه مناسبت اعلام شد: 1- زادروز آقابزرگ تهرانی کتابشناس و صاحب «الذریعه» (18 فروردین)؛ 2- زادروز ابوریحان بیرونی، ریاضیدان و تاریخ ‌نگار (14 شهریور)؛ 3- زادروز استاد ایرج افشار (16 مهر) ایرانشناس و پدر کتابشناسی نوین ایران. اما در نهایت شورای فرهنگ عمومی کشور، روز 19 اردیبهشت، زادروز شیخ کلینی را به عنوان «روز اسناد ملی و میراث مکتوب» در تقویم به تصویب رساند.

 

دی ماه 1389 همزمان با سالروز تأسیس میراث مکتوب بود که پیشنهاد روزی به نام «میراث مکتوب» از سوی مرکز پژوهشی میراث مکتوب مطرح و برای ثبت این روز در تقویم کشور نامه نگاری ها و پیگیری ها آغاز شد. پس از موافقت اولیۀ شورای فرهنگ عمومی با ثبت این روز در تقویم، از میراث مکتوب خواسته شد تا روزهای پیشنهادی خود را به آن شورا اعلام کند. با توجه به اینکه تاریخ های پیشنهادی باید بیشترین سنخیت را با این روز داشته باشند، پس از رایزنی با استادان، همکاران و پژوهشگران حوزۀ تصحیح متون و نسخ خطی، سه مناسبت اعلام شد: 1- زادروز آقابزرگ تهرانی کتابشناس و صاحب «الذریعه» (18 فروردین)؛ 2- زادروز ابوریحان بیرونی، ریاضیدان و تاریخ ‌نگار (14 شهریور)؛ 3- زادروز استاد ایرج افشار (16 مهر) ایرانشناس و پدر کتابشناسی نوین ایران. اما در نهایت شورای فرهنگ عمومی کشور، روز 19 اردیبهشت، زادروز شیخ کلینی را به عنوان «روز اسناد ملی و میراث مکتوب» در تقویم به تصویب رساند.

در نامۀ منصور واعظی، دبیرکل وقت شورای فرهنگ عمومی به اکبر ایرانی، مدیرعامل این مرکز، آمده است:

«بازگشت به نامۀ شمارۀ 75215 مورخ 16/1/90 درخصوص پیشنهاد نامگذاری «روز میراث مکتوب» به اطلاع می رساند، پیشنهاد مذکور پس از تائید در کمیسیون نام گذاری روزهای خاص، درجلسۀ 552 و 553 مورخ 21/4/90 و 4/5/90 شورای فرهنگ عمومی با عنوان«روز اسناد ملی و میراث مکتوب» برای درج در ضمیمه تقویم به تصویب رسید...»

پس از تصویب روز «اسناد ملی و میراث مکتوب» بسیاری از مؤسسات مرتبط همچون سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی، کتابخانه و موزۀ ملک، کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی و ... به سهم خود سعی در ارج نهادن به این روز کرده اند.

مرکز پژوهشی میراث مکتوب نیز همزمان با روز 19 اردیبهشت و تقارن آن با نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، برگزاری نشست هایی را در دستور کار خود قرار داد که از آن جمله می توان به نشست «میراث مکتوب و همگانی شدن» با حضور اکبر ایرانی، مدیرعامل مرکز پژوهشی میراث مکتوب، منصور صفت گل، پژوهشگر و استاد دانشگاه، محمود عابدی، رئیس گروه تصحیح فرهنگستان زبان و ادب فارسی، احد فرامرز قراملکی، استاد دانشگاه و جمشید کیانفر، پژوهشگر در سال 1391و نشست «بزرگداشت زنده یاد حسن لاهوتی» با حضور اکبر ایرانی، محمدجعفر یاحقی و محمدحسین ساکت در سال 1392 در سرای اهل قلم بیست و پنجمین و بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران اشاره کرد.

در سال جاری نیز مرکز پژوهشی میراث مکتوب در نظر دارد در روز اسناد و میراث مکتوب از مثنوی معنوی (دورۀ چهارجلدی) آخرین تصحیح رینولد .ا. نیکلسون، و مقابلۀ مجدد با نسخۀ قونیه با تصحیح مجدد و ترجمۀ زنده یاد حسن لاهوتی در سرای اهل قلم بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران رونمایی کند.

اکبر ایرانی در بخشی از یادداشتی که به مناسبت روز اسناد و میراث مکتوب با عنوان «به پیشواز روز اسناد ملی و میراث مكتوب» در وب سایت مرکز پژوهشی میراث مکتوب قرار گرفت دربارۀ اهمیت این روز و جایگاه نسخ خطی بیان می کند: «توجه به دستاوردهای ذوقی و فكری آباء و اجدادی، می‌باید برای تحكیم و تقویت هویت فرهنگی، دینی و ملی مان، هرچه بیشتر ادامه یابد.

وجود این گنجینه های گهربار در میان مردم و مراكز فرهنگی، كتابخانه ها، مساجد، مدارس قدیمی و موزه ها، مایۀ سربلندی و افتخار ما ایرانیان است. این افتخار اتمام حجتی است برای نسل امروز تا بداند و دریابد كه ما ملتی هستیم با اراده، خلاق و صاحب استعدادهای فوق العاده. اگر بخواهیم، می توانیم؛ چنانكه خواجه نصیرالدین طوسیها و خواجه رشیدالدین‌ها و شیخ بهایی‌ها و دیگران توانستند و تا این زمان موجب عزت و سرافرازی بسیار برای ایرانیان شده اند.

 

كاهلی ما و فرصت‌طلبی آنان: به نام ما به كام دیگران

طبعاً اگر سستی و كاهلی كنیم، پروژۀ مصادرۀ مفاخر علمی، فرهنگی و هنری ما، نیز هویت، تاریخ و حتی زبان ما را پی ریزی و پی گیری می كنند و هیچ بعید نیست كه حتی در سازمان فرهنگی یونسكو به نام خود به ثبت رسانند؛ همان طور كه سستی، نادانی و بی‌لیاقتی شاهان دودمان قاجار و پهلوی موجب شد مواریث فرهنگی، نسخ نفیس خطی، آثار باستانی و اشیاء عتیقه نفیس كشورمان، به یغما برود و زینت‌بخش موزه های لوور و متروپلیتن و لندن و... شود. این قصۀ «به نام ما و به كام دیگران» تا كی ادامه خواهد یافت؟ سكۀ مولانا را تركها ضرب كردند و مثنوی او را به تركی پراكندند. آثار تاریخی و مفاخر فرهنگی ایران، شده است مایۀ شیرین‌كامی و رونق كسب دیگران. به قول حضرت سعدی - علیه الرحمه:

ای كه دستت می رسد كاری بكن

پیش از آن كز تو نیاید هیچ كار

نكند كه غفلت و جهالت حاكمان اعصار گذشته را خود نكوهش كنیم، ولی به اهمال، دست روی دست گذاشته، خبر خروج هزاران شیء عتیقه از منطقه باستانی جیرفت را از اخبار بلندگوهای خارجی بشنویم. مباد كه بشنویم فلان نسخۀ خطی را فلان كتابخانه نخرید چون وسعش نرسید، و به طریقی از كشور بیرون رفت.

میراث مکتوب

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

اخبار مرتبط

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: