1393/2/15 ۱۰:۲۲
بوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (306 ق.، قم ــ 381 ق.، شهرری)، مشهور به «ابن‌بابویه» و ملقب به «شیخ صدوق» از عالمان گرانقدر و محدثان برجسته ایرانی است.
ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (306 ق.، قم ــ 381 ق.، شهرری)، مشهور به «ابن‌بابویه» و ملقب به «شیخ صدوق» از عالمان گرانقدر و محدثان برجسته ایرانی است. درمیان آثار متنوع و با ارزش شیخ صدوق، برخی از آن‌ها از شهرت و درجه اعتباری بیشتری برخوردارند؛ آثاری نظیر «من لایحضره الفقیه»، «علل الشرایع»، «کمال الدین و تمام النعمة»، «التوحید»، «الخصال»، «الامالی»، «عیون اخبار الرضا»، «صفات الشیعة»، «فضائل الشیعة»، «المقنع»، «معانی الاخبار»، «الاعتقادات»، «ثواب الاعمال و عقاب الاعمال»، «الهدایة» و «فضائل الاشهر الثلاثة».
در این گزارش کوتاه، علاوه بر گزیده کتابشناسی آثار شیخ صدوق که به فارسی ترجمه شده‌اند، تلاش شده است فهرستی نیز از کتاب‌های نگارش یافته توسط شارحان آثار شیخ یا زندگینامه‌نویسانی که به بررسی زندگی و آثار او پرداخته‌اند ارائه شود.
بررسی، ترجمه، شرح، گزینش و بازنوشت آثار شیخ صدوق
آثار شیخ صدوق همه به زبان عربی‌اند. فارسی‌زبانان با ترجمه، شرح، بازنوشت و گزیده‌هایی از آثار او به زبان فارسی آشنا می‌شوند. نمونه‌هایی از این دست آثار در زیر آمده است:
• خصال شیخ صدوق، با ترجمه و شرح فارسی ت‍ح‍ت‌ن‍ظر و به ق‍ل‍م ک‍م‍ره‌ای، تهران: کتابفروشی اسلامیه، دو جلدی، چاپ اول 1363، 90 ریال.
• کاشف‌النقاب در ترجمه و شرح عیون اخبارالرضا ابوجعفر محمدبن علی‌بن حسین قمی معروف به شیخ صدوق، ترجمه آقانجفی‌اصفهانی؛ به کوشش صادق برزگر بفرویی، قم: نبوغ، دو جلدی، چاپ اول 1390.
• ن‍س‍ی‍م ب‍ه‍ش‍ت: ترجمه ثواب الاعمال و عقاب الاعمال ش‍ی‍خ‌ص‍دوق، م‍ت‍رج‍م م‍ح‍م‍دن‍ج‍ف‍ی، قم: امام المنتظر (عج)، 635 صفحه، چاپ اول 1383، 30000 ریال.
• فضائل و آثار عجیب اعمال در دنیا و آخرت، شیخ صدوق، قم: مهدی یار، 204 صفحه، چاپ اول 1391، 40000 ریال.
• ترجمه امالی شیخ صدوق، ترجمه محمد حسین خورشیدی، قم: انتخاب اول، 1166 صفحه، 150000 ریال.
• بر م‍ن‍ب‍ره‍ای‍ی از نور: ترجمه کتاب ف‍ض‍ای‍ل و صفات شیعه مرحوم شیخ صدوق، تهیه و تنظیم گ‍روه ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات‍ی م‍وس‍س‍ه ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌ان‍ت‍ش‍ارات‍ی طوبای محبت، قم: زینی، 110 صفحه، چاپ اول 1386، 10000 ریال.
• بررسی توصیفی و تحلیلی کمالالدین و تمامالنعمه شیخ صدوق/حیدرعلی رستمی ؛ تهیه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پژوهشکده انتظار نور، قم: بوستان کتاب، چاپ اول 1388، 30000 ریال.
• مقتل ال‍ح‍س‍ی‍ن علیهالسلام ب‍ه‌روای‍ت ش‍ی‍خ‌ص‍دوق (ق‍دس س‍ره): امام حسین علیهالسلام و ع‍اش‍ورا از زبان م‍ع‍ص‍وم‍ان عل‍ی‍ه‍م‌ال‍س‍لام/ تحقیق و ترجمه محمد ص‍ح‍ت‍ی س‍ردرودی، تهران: هستی نما، 367 صفحه، چاپ اول 1381، 22000 ریال.
• زیارت جامعه در میراث مکتوب شیخ صدوق قدس‌سره، تحت اشراف میلانی؛ تنظیم علی لباف؛ تحقیق و ترجمه وحید شاپوری، تهران: منیر، 64 صفحه، 40000 ریال.
• فراق‍ن‍ام‍ه: ب‍رداش‍ت‍ی آزاد از کتاب کمالالدین و تمامالنعمه شیخ صدوق ـ ره/ ت‍دوی‍ن و ترجمه ع‍ب‍دال‍ص‍م‍د ش‍اع‍ل‍ی، تهران: جلیل، 63 صفحه، چاپ اول 1375، 1700 ریال.
• گ‍ل‌‌س‍وره‌ه‍ای انتظار: گ‍ل‍چ‍ی‍ن‍ی از ح‍ک‍ای‍ت‍ه‍ا و روای‍ت‍ه‍ای کتاب "کمالالدین" شیخ صدوق(ره)، ت‍دوی‍ن و تالیف م‍ح‍م‍دح‍س‍ی‍ن ص‍ف‍اخ‍واه، ع‍ب‍دال‍ح‍س‍ی‍ن طال‍ع‍ی، تهران: مدرسه، 119 صفحه، چاپ چهارم 1388، 15000 ریال.
• فضائل عجیب اعمال در دنیا و آخرت: م‍ن‍ت‍خ‍ب‍ی از ثواب الاعمال و عقاب الاعمال شیخ صدوق، محمد طباطبایی، تهران: لاهوت، 208 صفحه، 8000 ریال.
• تا لب چشمه: گزیدهای از سه مصدر معتبر حدیثی در باب مهدویت (الغیبه نعمانی، کمالالدین و تمام‌النعمة شیخ صدوق و الغیبه شیخ طوسی)، حسن محمودی، قم: بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (عج)، چاپ اول 1392.
• قصر هدایت: مناظره شیخ صدوق با بزرگان اهل سنت در دربار رکن‌الدوله دیلمی، سجاد خانی‌آرانی، قم: طوبای محبت، 112 صفحه، چاپ اول 1390.
• چه‍ار کتاب: گزیدهای از کتاب س‍خ‍ن و س‍خ‍ن‍وری، و کتاب ش‍ری‍ف خصال شیخ صدوق، ده درس زندگی، وص‍ی‍ت حضرت علی بن ابی طالب، ابولقاسم کردستانی، 253 صفحه، چاپ دوم 1384، 25000 ریال.
• راه‍ن‍م‍ای م‍وض‍وع‍ی خصال شیخ صدوق (ره)،علیرضا داورزن‍ی، ناشر مولف، 200 صفحه، چاپ اول 1376، 6000 ریال.
• مقتل امام رضا (علیهالسلام) برگرفته از آثار شیخ صدوق و محدثان بزرگ شیعه، علیرضا جعفری، قم: نبوغ، 160 صفحه، چاپ اول 1392.
• ام‍ام‍ت و ولای‍ت حضرت علی ع‍ل‍ی‍ه ال‍س‍لام: ت‍ل‍خ‍ی‍ص امالی شیخ صدوق رحمهالله/ ت‍دوی‍ن و ت‍ل‍خ‍ی‍ص محسن ک‍م‍ال‍ی ت‍ق‍وی؛ با مقدمه محسن خرازی، قم: مسجد مقدس جمکران، 239 صفحه، چاپ سوم 1391، 36000 ریال.
• امام رضا علیهالسلام از ولادت تا شهادت در کتاب عیون اخبارالرضا علیهالسلام در قالب گفتگو با شیخ صدوق، طاهر خوش، قم: بهار دل ها، 111 صفحه، چاپ چهارم 1392، 32000 ریال.
محدث صادق و راویان حیات و آثارش
زندگینامه شیخ صدوق و بررسی زمینه‌های دینی و سیاسی حیات پربارش و کتابشناسی او نیز تاکنون بستر نگارش آثاری بسیار بوده است. برخی از این آثار عبارت‌اند:
• کتابشناسی ن‍س‍خ‍ه‌ه‍ای خ‍طی آثار شیخ صدوق (ره) در ای‍ران، مریم تفضلی، تهران: ان‍ج‍م‍ن آثار و م‍ف‍اخ‍ر فرهنگی اس‍ت‍ان ی‍زد، وزارت فرهنگ و ارش‍اد اسلامی، س‍ازم‍ان چاپ و انتشارات، 471 صفحه، چاپ اول 1381، 23000 ریال.
• محدث صادق (مروری بر زندگی و آثار شیخ صدوق)، تالیف مجید معارف؛ زیرنظر علیرضا مختارپور‌قهرودی، تهران: همشهری، 189 صفحه، چاپ اول 1388، 33000 ریال.
• وی‍ژه‌ن‍ام‍ه ب‍زرگ‍داش‍ت شیخ صدوق (رحمهالله): پ‍ان‍زده‍م اردی‍ب‍ه‍ش‍ت م‍اه ۱۳۸۰ = ی‍ازده‍م ص‍ف‍ر ۱۴۲۲، دب‍ی‍رخ‍انه ب‍زرگ‍داش‍ت شیخ صدوق، 137 صفحه، چاپ اول 1380.
• ثقة‌الاسلام کلینی(ره). شیخ صدوق(علیه‌الرحمة). شیخ مفید علیه‌الرحمة / مجتبی حسینی ؛ ترجمه: علی کاظمی٬ نورالله طبائی، حسین غفاریان، قم: علامه، سه جلدی، چاپ اول 1348، 20 ریال.
• حدیث ص‍داق‍ت شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن علی بابویه، ع‍ب‍دال‍رح‍ی‍م اب‍اذری، قم: دارال‍ح‍دی‍ث، م‍رک‍ز چاپ و ن‍ش‍رآس‍ت‍ان مقدس حضرت ع‍ب‍دال‍ع‍ظی‍م، م‍ع‍اون‍ت فرهنگی، 221 صفحه، چاپ اول 1379.
• خ‍لاص‍ه زندگینامه ع‍ال‍م ب‍زرگ‍وار و علامه و دان‍ش‍م‍ن‍د ع‍ال‍ی‍م‍ق‍ام ج‍ه‍ان ت‍ش‍ی‍ع شیخ صدوق ق‍دس س‍ره، اکبر کشاورز، تهران: ایمان، 29 صفحه، چاپ اول 1383، 15000 ریال.
• داوری م‍ی‍ان شیخ صدوق و شیخ مفید رح‍م‍ةال‍ل‍ه ع‍ل‍ی‍ه‍م، لطف‌الله ص‍اف‍ی گ‍ل‍پ‍ای‍گ‍ان‍ی، قم: کنگره جهانی هزاره مفید (ره)، 56 صفحه، چاپ اول 1372.
• در ب‍وت‍ه ن‍ق‍د: شیخ مفید و بررسی "اع‍ت‍ق‍ادات شیخ صدوق"، غ‍لام‍رض‍ا ره‍نما، تهران: مهراوه عصر، 188 صفحه، چاپ اول 1384، 17500 ریال.
• شیخ صدوق، رضا نصرالهی با همکاری واحد تحقیق و مطالعات انتشارات حدیث نینوا، قم: حدیث نینوا، 40 صفحه، چاپ اول 1389.
• شیخ صدوق، علی‌اکبر ولایتی، تهران: امیرکبیر، 231 صفحه، چاپ اول 1391.
• شیخ صدوق(ره)، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی خ‍س‍روی، تهران: س‍ازم‍ان اوق‍اف و ام‍ور خ‍ی‍ری‍ه، انتشارات اس‍وه، 128 صفحه، چاپ اول 1370.
• شیخ صدوق پ‍اس‍دار ح‍ری‍م ولای‍ت، ع‍ب‍دال‍ع‍ل‍ی م‍ح‍م‍دی ش‍اه‍رودی، قم: نصایح، 296 صفحه، چاپ اول 1380، 10500 ریال.
• ف‍ق‍ی‍ه ری (زندگینامه و آثار شیخ صدوق)، حسن م‍وس‍وی خ‍رس‍ان؛ ترجمه و ت‍ع‍ل‍ی‍ق علیرضا م‍ی‍رزام‍ح‍م‍د، تهران: اطلاعات، 208 صفحه، چاپ اول 1377، 6000 ریال.-
ایبنا
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید