دو رساله در قبله

1394/12/22 ۱۱:۳۰

کتاب دو رساله در قبله شامل رساله در تحقیق قبلۀ شوشتر از سید عبدالله جزایری و رساله الحسام فی معرفة قبلة الاسلام اثر سید حسن بن جعفر الموسوی الشوشتری الجزایری معروف به سید حسن منجم (1323 – 1251 قمری) است.

کتاب دو رساله در قبله شامل رساله در تحقیق قبلۀ شوشتر از سید عبدالله جزایری و رساله الحسام فی معرفة قبلة الاسلام اثر سید حسن بن جعفر الموسوی الشوشتری الجزایری معروف به سید حسن منجم (1323 – 1251 قمری) است.

چون برخی اعمال شرعی مسلمانان به سوی مسجدالحرام در مکۀ معظمه صورت می گیرد قبله و طریقۀ شناختن جهت آن برای مسلمین حائز اهمیت است.

رسائل متعددی در خصوص قبله و طریقۀ کشف آن از ائمۀ اطهار (ع) و علم هیئت نگاشته شده است. صاحب الذریعه بیش از چهل رساله در خصوص قبله نام می برد که برخی با بررسی های ریاضی و استفاده از ابزارهایی مانند اسطرلاب به تعیین قبله پرداخته اند و برخی از طریق نجوم و هیئت و احادیث قبله را معین نموده اند.

رسالۀ اول که در این کتاب آمده است، رساله در تحقیق قبلۀ شوشتر اثر سید عبدالله جزایری است که در سال 1140 هجری قمری به درخواست اسفندیار بیگ میرشکار رساله ای در تحقیق قبلۀ شوشتر می نگارد که در این کتاب رسالۀ مذکور تصحیح شده است. نسخه های متعددی از این رساله در دسترس است.

از میان این نسخه ها مصحح نسخۀ موجود در کتابخانۀ ملی تهران به شمارۀ 16321 – 5 را که به یک واسطه از روی نسخۀ اصل کتابت شده و مورخ به 1318 قمری بخط علی اصغر موسوی جزائری است به عنوان نسخۀ اساس انتخاب کرده است. نسخۀ دیگر به خط حسین واعظ شوشتری و در میان مجموعه معزی دزفولی در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی به شمارۀ 211884می باشد و مورخ به 1259 قمری است که چون از حیث مکان اهمیت دارد به عنوان نسخۀ دوم انتخاب و تحت عنوان مجلس رمزگذاری شده است.

رسالۀ دوم با عنوان الحسام فی معرفه قبله الاسلام اثر سیدحسن منجم جزایری است.

فهرست مطالب این کتاب به شرح زیر است:

مقدمۀ مصحح

منابع و مآخذ

رسالۀ اول. رساله در تحقیق قبلۀ شوشتر از سید عبدالله جزایری

رسالۀ دوم. رسالة الحسام فی معرفة قبلة الاسلام

مقالۀ اول؛ در طریقۀ دانستن خط قبله به حساب

مقالۀ دوم؛ در طریق دانستن مقدار انحراف و خط قبله در بلاد قسم دوم

خاتمه در انحراف قبلۀ بعضی بلاد مشهوره

ضمیمه: نسخه برگردان رسالة الحسام فی معرفة قبلة الاسلام

فهرست ها

دو رساله در قبله شامل رساله در تحقیق قبلۀ شوشتر از سید عبدالله جزایری و رساله الحسام فی معرفة قبلة الاسلام، گردآوری و تصحیح: حسین نصیر باغبان، تهران، ارمغان تاریخ، 160 صفحه، شمارگان:  2000 نسخه، قطع: رقعی، بها:  270000 ریال، 1394.

منبع: میراث مکتوب