برخی از نام‌های قرآنی در آثار عطار نمادهايی از انسان كامل هستند

1386/1/25 ۰۳:۳۰

مدير گروه ادبيات فارسی دانشگاه الزهراء: برخی از نام‌های قرآنی در آثار عطار نمادهايی از انسان كامل هستند

مدير گروه ادبيات فارسی دانشگاه الزهراء: برخی از نام‌های قرآنی در آثار عطار نمادهايی از انسان كامل هستند

عطار در آثار خود از برخی نام‌های قرآنی نظير سليمان(ع)، نوح(ع)، موسی(ع) و يحيی(ع) به‌عنوان نمادهايی انسان‌های كامل نام برده است.
«مهين پناهی» مدير گروه ادبيات دانشگاه الزهراء در گفت‌و‌گو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا) ضمن بيان مطلب فوق گفت: بارزترين شيوه‌ی استفاده‌ی عطار از قرآن در انتخاب نام تاج مثنوی‌های عرفانی يعنی منطق‌الطير يا مقامات طيور به چشم می‌خورد. اين شاعر كلمه‌ی منطق‌الطير را از آيه‌ی 16 سوره‌ی نمل گرفته است.
نويسنده‌ی كتاب «اخلاق عارفان» تصريح كرد: عطار آموزه‌های قرآنی و مفاهيم اخلاقی و دينی نظير توكل، صبر، ذكر، تهذيب، تصفيه‌ی ‌دل و سير و سلوك اصناف بشر را از مبدأ حركت تا منتهای مقصد با عباراتی واضح و رسا، هم‌چنين با استفاده از حكايات نغز و شيرين بيان می‌كند.
پناهی در ادامه افزود: همه‌ی آثار و اشعاری كه از عطار بر جای مانده، به نوعی بيان كننده‌ی ارزش‌های اخلاقی و مفاهيم والای انسانی است. اين شاعر به ويژه در منطق‌الطير به نحو شايسته‌ای از مفاهيم و مضامين قرآن استفاده كرده است؛ به‌عنوان مثال در داستان هدهد و سليمان،‌ هدهد كه مورد توجه پيغمبر زمان قرار گرفته، راهنمای مرغان و جويای سيمرغ كوه قاف می‌شود تا همه‌ی پرندگان را كه به نوعی پايبند عالم ماديات هستند به سرزمين سيمرغ جان برساند؛ هدهد به‌عنوان راهبر مرغان به پرواز در می‌آيد و دشواری‌های راه را پشت سر گذاشته و سر‌انجام از خيل كثير مرغان، سی‌مرغ را به سرزمين سيمرغ كوه قاف می‌رساند.
از نگاه اين استاد دانشگاه، منطق‌الطير در واقع سرگذشت صوفيان و عارفان از بند ماديات رسته است كه هفت وادی سير و سلوك را طی می‌كنند تا به حقيقت جهان كه همان سيمرغ حقيقت است، دست يابند.
نويسنده‌ی ‌كتاب «سبوی سبز» در پايان گفت: اكثر شاعران و صوفيان كه برای رسيدن به عالم حقيقت به سير و سلوك روی می‌آورند، حتی پس از رسيدن به جان جان، عبادات و حتی انجام كارهای مستحب را ترك نمی‌كنند؛ هر چند شريعت از نظر صوفيان عارف، عبادت ظاهری و زبانی نيست. از همين رو، عطار، اين عاشق سوخته‌جان كه با شمع شريعت قدم به شاهراه طريقت نهاد، با كشش و جذبه‌ی حق، هم‌چنين سعی و كوشش خود در مدت كوتاهی توانست سختی‌ها و مهالك راه سير و سلوك را پشت سرگذاشته تا به دروازه‌ی حقيقت برسد.



سعیده خان احمدی