نقش منابع تحقیق / سید کاظم بجنوردی

1392/12/24 ۰۹:۵۸

اگر برای همه پژوهشگران و اساتید و دانشجویان کشور منابع تحقیق وجود داشته باشد مسلماً کشور با سرعت راه توسعه و بالندگی را طی خواهد کرد. با توجه به اینکه مرزهای توسعه پایان‌ناپذیر است، پس بالندگی در توسعه نیز متضمن یک حرکت دائمی پیش برنده است. منابع تحقیق همان بال و پری است که پرندگان به وسیله آن پرواز می‌کنند و پرواز انسانها به سوی آسمان بی‌انتهای وجود به وسیله منابع تحقیق است.

اگر برای همه پژوهشگران و اساتید و دانشجویان کشور منابع تحقیق وجود داشته باشد مسلماً کشور با سرعت راه توسعه و بالندگی را طی خواهد کرد. با توجه به اینکه مرزهای توسعه پایان‌ناپذیر است، پس بالندگی در توسعه نیز متضمن یک حرکت دائمی پیش برنده است. منابع تحقیق همان بال و پری است که پرندگان به وسیله آن پرواز می‌کنند و پرواز انسانها به سوی آسمان بی‌انتهای وجود به وسیله منابع تحقیق است. هر کشوری که خواهان پیشرفت باشد و واقعاً در جهت کشف اسرار به پژوهش روی آورد به منابع کاغذی و دیجیتالی نیازمند است و دولت وظیفه دارد که این منابع را فراهم سازد. داشتن کتابخانه‌های کاغذی و دیجیتالی از ضروریات انکارناپذیر است و هر دولتی که حتی اگر از هوش متوسطی برخوردار باشد از اقدام برای فراهم ساختن منابع تحقیق دریغ و مانعی نخواهد داشت و بیشتر توان خود را در این راه مصرف خواهد کرد. هر دانشگاه و دانشکده‌ای باید کتابخانه تخصصی خود را داشته باشد و کتابخانه ملی باید همه منابع کاغذی و دیجیتالی را در اختیار داشته باشد تا بتواند پاسخگوی همه محققین باشد. سرمایه‌گذاری برای داشتن منابع آن چنان اندک است که اگر در این زمینه غفلتی انجام گیرد غیر قابل بخشش است. تصور بفرمایید اگر ما برای هر منبع یکصد دلار در نظر بگیریم که حتماً کمتر است، کل سرمایه‌ لازم برای داشتن یک کتابخانه بزرگ با سی میلیون جلد کتاب، سه میلیارد دلار خواهد بود و این یعنی کمتر از یک درصد از درآمد نفتی هشت سال گذشته که به هدر رفت. اگر این سرمایه‌گذاری می‌شد به معنای فتح بزرگ و گشودن دروازه عظیم فرهنگ و تمدن بود. ساختمانی را به تصور آورید که چند هزار دانشمند مثلاً سه هزار نویسنده بزرگ که هر یک در آن کتابخانه عظیم دارای اتاق خاص خود باشد که از خدمات ویژه‌ای برخوردار گردد و هر یک هر دو سال اثری را خلق کند، یعنی سالی هزار و پانصد اثر جدید وارد جامعه شود و بالندگی را از این طریق تأمین سازد مسلماً به چنان رشدی دست خواهیم یافت که حتماً خواب آن را نمی‌دیدیم. این کار با سرمایه‌گذاری اندک چنان ما را به اوج می‌رساند که با هیچ سرمایه‌گذاری دیگری قابل مقایسه نمی‌باشد. این سرمایه‌گذاری سلامت جامعه را تأمین می‌کند، این سرمایه رشد و توسعه را مستحکم می‌سازد، و بالندگی و شکوفائی فرهنگی را تضمین می‌کند. از سوی دیگر، وجود و حضور منابع تحقیق، پژوهشگران را جذب و جمع می‌کند. هر جا منابع باشد در همانجا اساتید و پژوهشگران و دانشجویان خواهند بود. باید منابع را جمع‌آوری کنید که اساتید و پژوهشگران جمع شوند. اضافه بر این متصل بودن کتابخانه ها، مراکز پژوهشی و دانشگاه ها به کتابخانه های آنلاین و دیجیتالی دنیا، می تواند ما را از ذخایر عظیم محتوای دیجیتالی بروی وب بهره مند سازد که در این راستا، رفع تحریم های ظالمانه که از سوی برخی شرکت های خارجی علیه جامعه دانشگاهی و پژوهشگر ما اعمال شده است، امری حیاتی است و دولت موظف است تمام همّت خود را برای حل این موضوع به کار بگیرد.

در دنیای امروز، اگر کشوری واقعاً بخواهد رشد کند همه وسایل و مقدمات فراهم است. کافی است که اراده کرده باشد و هوش و درایت لازم در بین حاکمان آن کشور وجود داشته باشد. بیایید بگویید می‌خواهید در دنیا بیشترین منابع تحقیق را داشته باشید. سپس با یک سیستم پردازش کارآمد همه چیز را دیجیتالی کنید: همه روزنامه‌ها، همه مجلات، همه کتابها اعم از نسخ خطی و چاپ سنگی تا کتابهای چاپی جدید و حتی همه برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی و همه فیلمها و همه سخنرانیها و همه و همه و آنقدر خزائن دیجیتالی خود را گسترش دهید که انتهائی برای آن متصور نباشد. آنوقت از بین این دریای اطلاعات هر چیزی را که بخواهید بیابید و بیشترین اطلاعات را درباره آن به دست آورید. کافی است چند دکمه را فشار دهید که راه یک ماهه و حتی چند ماهه را در چند ثانیه طی کنید. این کارها ممکن و شدنی است و فقط نیازمند اراده راسخ و مدیریت صحیح است. نهاد سازمان اسناد و کتابخانه ملی می تواند نقشی کلیدی در این حوزه داشته باشد و تصوّر می کنم رئیس جدید کتابخانه ملی جناب آقای دکتر سیدرضا صالحی امیری از چنین اراده و توان مدیریتی برخوردار باشند. در این میان همراهی دولت نیز بسیار ضروری است.