تاریخ در چنین روزی

سیدمحمد باقر دُرچه ‏ای از علما و فقهای برجسته‏ ی شیعه، در دُرچه یكی از روستاهای اصفهان به دنیا آمد. وی پس از تحصیل در اصفهان راهی نجف اشرف شد و از بزرگانی چون میرزا محمد حسن شیرازی، میرزا حبیب اللَّه رشتی و حاج حسن كوه كمره ‏ای استفاده كرد و به مقام اجتهاد رسید.

ابوعبداللّه محیى ‏الدین محمدبن علی‏ العربی معروف به ابن عربی در 27 رمضان سال 560 ق در اندلس به دنیا آمد. وی از آغاز جوانی، دارای دلی تپنده در جستجوی فراسوی جهان مادی بود و روحی تشنه‏ ی حقایق غیبی و عواطفی پرهیجان و اندیشه ‏ای عرفان‏ جو داشت. چنان‏كه در این رهگذر، جوانه ‏های بینش عرفانی در درونش ایجاد شده و مكاشفاتی برایش دست می‏داد.

ابوالمعالی عبدالملك بن عبداللَّه بن یوسف جُوینی، ملقب به ضیاءالدین، جامع اصول و فروع، كلام و تمامی فنون علمی و استاد امام محمد غزالی است. وی مدتی در مكه و مدینه مجاور بوده و تدریس می‏كرد و به همین جهت به "امام الحرمین" مشهور گردید.

ابوالحسن علی بن اسماعیل، معروف به ابن سیده، از دانشمندان و ادبای قرن پنجم در اندلس می‏باشد. وی دارای حافظه‏ ای فوق العاده بود. الانیق، المخصَّص و الوافی فی علم القوافی از جمله تالیفات اوست.

منصور دوانیقی دومین خلیفه ‏ی عباسی، بانی شهر بغداد است. این خلیفه، آن جا را دارالخلافه ‏ی عباسی قرار داد. نام اول این شهر مدینه المنصور بود. اما نام بغداد رواج بیشتری یافت و به همین اسم نامیده شد. این شهر قبلاً دهكده ‏ای به نام بغداد بوده است.

آیت ‌الله مجتبی تهرانی در سال ۱۳۱۶ ه.ش در خانواده‏ای از اهل علم، معرفت و شهادت در تهران به دنیا آمد. پدر ایشان مرحوم آیت ‏الله میرزا عبدالعلی تهرانی،از شاگردان مرحوم حاج‌شیخ عبدالکریم حائری یزدی، فقیهی مجاهد و عارفی سترگ بود که در زمان تاریک حکومت پهلوی اوّل، با همراهی و رفاقت مرحوم آیت ‌الله شاه‌آبادی بزرگ، به اقامة جماعت در مسجد جامع بازار تهران مشغول بود و در امر تربیت نفوس مستعدّ و راهنمایی سالکان الی‏ الله ‏تعالی اهتمام ویژه داشت.

آیت ‏اللَّه فیاض مدرس زنجانی در سال 1247ش (1285ق) در یكی از روستاهای اطراف زنجان به دنیا آمد. وی در ابتدا از محضر پدر مجتهدش آخوند ملامحمد استفاده برد. سپس در تهران در حلقه درس بزرگانی همچون میرزا ابوالحسن جلوه و میرزا محمدحسن آشتیانی، دروس حكمت، فقه، اصول، كلام، منطق و تفسیر را آموخت و در علوم عقلی و نقلی مهارت یافت. آیت ‏اللَّه زنجانی چند سال نیز در عتبات از كرسی درس علامه شیخ هادی تهرانی و استادان دیگر بهره جست و خود فقیهی محقق و متبحّر گشت.

آیت‏ اللَّه ملامحمدباقر فشاركی در حدود سال 1207ش (1244ق) در اصفهان به دنیا آمد. وی پس از طی دروس حوزوی، به مدارج بالای علمی دست یافت و به وعظ و ارشاد و تدریس و تالیف همت گماشت. شهرت آیت‏ اللَّه فشاركی به غیر ازمراتب علمی، از دو جنبه بوده است: اول به وسیله منبر و ارشاد مردم با بیانات جذاب و رسا كه آداب زندگی و اخلاق را مطرح می‏كرد.

سیدقاسم الانوار از شعرای معروف عهد تیموریان اهل تبریز بود و از بزرگان علم و دانش كسب فیض كرد. وی بعد از مدتی در هرات در افغانستان اقامت گزید و تدریس را آغاز كرد. سیدقاسم به تدریج به شهرت رسید به طوری كه شاگردان و مریدان وی از نواحی و شهرهای مختلف به حضورش می‏شتافتند.

سلطان محمود غزنوی، سومین شاه سلسله ‏ی غزنویان از سال 387 ق پس از شكست دادن برادرش اسماعیل، حكومت را به دست گرفت و با غلبه بر امیران صفاری، سامانی، آل بویه، آل زیار و خوارزمشاهیان بر شمال و شرق ایرانِ آن روز استیلا یافت.