شرح ‌نظم ‌الدر؛ شرح تائیۀ ابن ‌فارض؛ نظم ‏السلوك؛ شرح تائیۀ كبری

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

متن از عمر بن ابوالحسن مصری، معروف به ابن فارض (576-632 ق/1181-1235م). قصیدۀ عرفانی به نام «نظم‏ الدر»، با سرآغاز: سقتنی حمیا الحب راحۀ مقلتی / و كأسی مخیاً عن الحسن جلت.
نامی ‏ترین كار اوست با گزارش‏های بسیار، از آن میان: 1. مشارق الدراری، 2. منتهی‏ المدارك، كه برگردان عربی آن (مشارق) است، از سعید فرغانه ‏ای، 3. كشف الوجوه الغرر المعانی نظم الدر، عربی، از عزالدین محمود كاشانی (د 735ق)، كه نادرست به نام عبدالرزاق كاشانی چاپ شده است، 4. شرح نظم ‏الدر از صاین‏ الدین علی تركۀ خجندی (د 835 ق) و جز آنها. و این جز «قصیدۀ میمیه» یا «قصیدۀ خمریه» است كه نیز گزارش‏های بسیار دارد. از آن میان: 1. «مشارق الاذواق» میرسیدعلی همدانی، چاپ: دكتر محمد ریاض، پاكستان، 1364خ. 2. «لوامع انوار الكشف والشهود علی قلوب ارباب الذوق والجود» عبدالرحمان جامی، چاپ: استاد ایرج افشار، تهران 1360 خ. (دبا).
 شرح از ناشناس. هر بیت را نخست به فارسی شرح كرده، سپس با یك رباعی به نظم درآورده است. نخستین رباعی: دارم به سر امروز خماری كه مپرس/ شادم به غم روی نگاری كه مپرس/ دادست می عشق مرا ساقی چشم/ از ساقی دور رخ كه  
مپرس.
آغاز:   پاكا خداوندی كه صفحات كاینات نامۀ سپاس و ستایش اوست. و صفحۀ مكونات... اما بعد، نموده می‏آید كه چون در این فرصت این كمینۀ بی بضاعت.
انجام:   هم آرزوی خاطر افكار تویی/ هم غایت مقصود دل زار تویی/ هر خسته دل اختیار یاری كرد است/ ما را ز میان همه مختار تویی.
منابع دیگر:   دبا، 373/4 ابن فارض، 377 «نظم الدر»؛ اعلام، 1732/2 «فارض مصری»؛ ذریعه، 211/24 «نظم ‏الدر» یا «قصیدۀ تائیۀ كبرا».
(12)274،   نسخ پخته، (900-910ق)، (گ 162-180 متن).   
شمث‍ 317424
اصل نسخه:   گنج‌بخش، ش 393 . (تسبیحی، 467/2).

خرید فایل اسکن