دیباچۀ شاهنامه

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

از حمزه بن محمد خان هرندی اصفهانی، سدۀ 10-11ق. در دیباچه می‏گوید در جوانی به گردآوری سروده‏ های پیشینیان می‏ پرداخت. و در تصحیح هر دیوان خوض می ‏كرد، خصوصاً در تصحیح و تتبع «شاهنامه» و ناگزیر شد به احوال حكیم فردوسی و رفتار محمود با ایشان بپردازد. از این روی «همت به جمع نسخ متعدد شاهنامه و كتابهای مُعِینْ» گمارد. و بدینجا رسید كه آنچه در سبب سرودن شاهنامه و در پیوند حكیم با محمود گفته شده درست نیست. و به نگارش این «دیباچه» پرداخت و پیشكش سلطان محمد قطبشاه (989-1020ق) كرد. 
در 1 «مقدمه» و 4 «فصل» و 1 «خاتمه»: مقدمه در مدت عمر عالم و آدم و اختلاف سیر. فصل 1. فراهم آوردن كتاب شاهنامه و ذكر بعضی از اشراف عجم، 2. در حال فردوسی و به نظم مشغول شدن و تحقیق مدت آن پیش از ظهور سلطان (محمود)، 3. بقایای حال فردوسی و ایام سلطنت محمود و اتمام شاهنامه و رفتن به خدمت سلطان و سوانحی كه روی نمود، 4. در ذكر طبقات اربع ملوك عجم بر سبیل اجمال. خاتمه در حال سلطان محمود. (عكس).
آغاز:   سپاس بیقیاس افزون از گردش روزگار و ستایش بیرون از كران و شمار خداوندی را...
انجام:   چون این رساله به وقت بهار و شكار كه ایام عیش و شادمانی و سبب نشاط و كامرانی بود رسید، ختم بر آن  نمودیم. والله اعلم بالصواب، و الیه المرجع و المآب.
(5)34،   نستعلیق تحریری پخته، میرعلی اكبر بن میر محمد محسن زكی حسین طالقانی، ساكن محمدآباد بیدر، پنجشنبه 2 صفر 1218ق. (گ 49 رـ62 پ، سپس کناره). (عكس).     شمث‍ 141392
اصل نسخه:   ملك، ش 4341 (ملك، 357/7).
 

خرید فایل اسکن