بهرامشاهیه؛ نامه

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

از میر سید علی همدانی (713-786ق/1313-1384م). نامه‏ ای است از عارفی به بزرگی در پاسخ پرسش وی. در متنِ نسخه‏ ها نام نویسنده و آن بزرگ نیامده است. جز آنكه از یادداشتها كه در سرآغاز نسخه‏ ها آمده، به‏ دست می‏ آید، وی میر سید علی همدانی اَست كه به بهرامشاه بدخشانی حاكم بلخ و بدخشان نوشته و از سویی گفته شده است رو به سوی شیخ محمد شاه بن سلطانخان (مشترك، 3/1323) دارد.
به نثر آمیخته به نظم و سربندهای «ای عزیز» در پند و اندرز و سیر و سلوك.
نخست منازل ششگانۀ سفر انسان را برمی‏شمارد: صلب پدر، رحم مادر، دنیا، لحد، عرصات، بهشت یا دوزخ. سپس دو اصل «التعظیم لامرلله و الشفقة علی خلق الله» را گزارش می‎كند. آنگاه به اسرار نماز و تأویل عرفانی از آیتهای سورۀ فاتحه می‏پردازد و پند و اندرز.
آغاز:   تا مهندسان كارگاه تقدیر، نقوش صور اكنون (اكوان) بر صفحات الواح وجود می‏ نگارند... ای عزیز بدانكه ایزد تعالی نوع انسان را سفری بی‏ نهایت و راه خطرناك بی ‏غایت تعیین كرده است.
انجام:   مگر مقام اهل دوزخ اعاذن‏ الله... بفضله و رحمته، انه قریب مجیب. و الحمدلله وحده و السلام علی من اتبع الهدی.
منابع دیگر:   فهرستواره 156/7؛ نسخه‏ها، 1065/2 (13 نسخه)؛ مشترك، 1323/1(1 نسخۀ دیگر)؛ نشریۀ ادبیات آذرپادگان، س 344/1329 «بهرامشاهیه؛ مكتوب حضرت میر به شیخ محمدشاه بن سلطان خان»؛ اعلام، 1670/3؛ طبقات، 150/8؛ صفا، 297/3؛ مشار، مؤلفین، 281/4 كارهای چاپیش در 11 بند، از آن میان «مكتوبات»؛ آستان قدس، 427/6 «صلاتیه». 
(6)210،   نستعلیق تحریری پخته، سدۀ 12 ق. (ص 187-208). آغاز: هذا رسالۀ بهرامشاهیه كه جهت شاه بهرامشاه كه پادشاه بدخشان بوده [و]از آن حضرت التماس نصیحتی كرده، نوشته. بسمله... تا مهندسان كارگاه تقدیر. (عکس).     شمث‍ 320768
اصل نسخه:   گنج‌بخش، 5417؛ (گنج، 660/2)
 

خرید فایل اسکن