تباشیر؛ میزان الله

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

از ملا محمدجعفر بن محمدطاهر خراسانی [کرمانی] که از خود در دیباچه نام نبرده ولی می‌گوید: در شب 19 ج 2/1151ق «میزان الله» بر وجه او حاصل شده و خواسته «در بیان میزان الله آنچه به عبارت درآید» در این گفتار بنگارد. گفتاری است عرفانی مرموز پیامبر مآبانه، بخشبندی نشده. در آن آمده: تاریخ ولادت بنده از این نظم ظاهر می‌شود: به سال الف و ثمانین به طالع مسعود ــ رسید مجده مولود عاقبت محمود. می‌افزاید و تاریخ هجرت من از طوس به اصفهان 27 شعبان 1103 است. پس فرود آمدم به خرابه مدرسه‌ای، و چون هوا سرد شد، نتوانستم بودن، رفتم به خرابه مسجدی و قریب به هفت سال آنجا قرار گرفتم، سپس رفتم به مدرسۀ ملا عبدالله، در جمعه 17 ج 1/1110، و چون از مدرسه بیرون آمدم نهایت قوام و اقتدار این بنده بود، و عامه و خاصه را رجوع به این بنده بود، به فکر عزلتی دکان کرباسی فروشی گشودم، و لطف الهی در روز شنبه 7 ع 2/1125 مرا از غیر منقطع و گسیخته ساخت، و از 1049 (چنین) مرض موت فرا رسید چنانچه در مضامین کتاب «طباشیر» ظاهر ساخت (ص 149) و سال مرگ خود را 1175ق پیش‌بینی می‌کند. 
پس بدست می‌آید وی آخوند کرباسی یزدی نگارنده «تباشیر» (نسخه‌ها 2/1072) است. «ذریعه» (3/309) سه عنوان به نام «تباشیر» آورده که بایستی همه یکی باشند. و نام نگارندۀ آنها ملا محمدجعفر بن محمدطاهر خراسانی اصفهانی (آخوند کرباسی) است که کار دیگر او به نام «اکیل المنهج» (ذریعه 2/281). 
آغاز:   الحمدلله الذی جعلنی من امة محمد (ص) و ببرکته هدانی والصلوة... شب نوزدهم شهر جمادی‌الثانیة هزار و صد و پنجاه و یک که قمر در جواز و شمس در میزان بود... در این شب معرفة میزان الله به وجه بنده حاصل شد. 
انجام:   و جعل من قدسه الی سبیله المستقیم الذی خاص به شیختان من قدسه و هو علی کل شیء قدیر. تمت الکتاب بعون الملک... 
منابع دیگر:   نسخه‌ها، 2/1072 «تباشیر»؛ ذریعه، 3/309 «تباشیر»، همانجا، 2/281 «اکلیل المنهج» او؛ اعلام، 1/431: که چند کار دیگرش را نیز نشان می‌دهد؛ طبقات، 12/141: محمدجعفر کرمانی خراسانی اصفهانی، به تفصیل؛ مرعشی، 9/176 «طباشیر». 
(3)1929،   نستعلیق نسبتاً ریز شکسته‌آمیز، دوشنبه 23 شعبان 1217ق. آغاز برابر، انجام برابر: ... من الهجرة النبویة علیه التحیة. 
شمث‍ 252154
 

خرید فایل اسکن