مقالات

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

زجاجی، ابوعمرو | فاطمه کیایی زَجّاجی، ابوعمرو محمد بن ابراهیم بن یوسف (د 348 ق/ 959 م)، از صوفیۀ نامدار سده‌های 3-4 ق/ 9-10 م.
قبالۀ ازدواج |
فی تحقیق ما للهند |
کاریز |
زروق، احمد | فاطمه لاجوردی زَرّوق، احمد (846- صفر 899 ق/ 1442- دسامبر 1493 م)، شهاب‌الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن عیسى بُرنُسی فاسی مشهور به زروق، فقیه، صوفی، عالم و اصلاحگر مراکشی و بنیان‌گذار طریقۀ زروقیه.
کلاه بازی | فاطمه شعبانی اصل کُلاهْ‎بازی، از بازیهای گروهی رایج در بسیاری از شهرها و روستاهای ایران.
قائم (ع)، حضرت |
کنایه |
کورواغلو |
کلک |
زحل | حنیف قلندری زُحَل، در فارسی، کیوان و در انگلیسی، سَتِرن؛ هفتمین جرم آسمانی در ترتیب نظام زمین‌مرکزی و ششمین سیاره در نظام خورشیدمرکزی. دورترین سیارۀ قابل دیدن با چشم غیرمسلح.
کلاه مال |
زردشت، کمیته | پرستو مظفری , حسین رسولی زَرْدُشْت، کُمیته، انجمنی کردی در شهر سلیمانیه که خواستار برقراری اتحاد میان کردان و پیوستن کردستان پس از فروپاشی عثمانی به ایران بود.
کل عنایت | گلاله هنری کَلْ‌عِنایَت، ندیم و دلقک مشهور دربار شاه عباس اول صفوی.
زاهدان | محسن احمدی زاهِدان، مرکز استان سیستان و بلوچستان و شهرستانی به همین نام در آن استان، واقع در جنوب شرقی ایران.
کردی اردلانی | آزاد محمدی كردی اردلانی / kordi ardalâni/ یا سنه‌ایی (سنندجی)، گونۀ زبانی رایج در شهر سنندج و استان کردستان. نام این گونه از امارت اردلان گرفته شده است که به دست امپراتوریهای عثمانی و ایران برچیده شد (آنونبی، 28). اطلاق نام سنه‌ایی، این گونۀ زبانی را محدود به شهر سنندج می‌کند، حال‌آنکه این گونه در نواحی هم‌جوار نیز به ک...
زبان شناسی |
کوسه گردی |
قلندر |
آجی چای (تلخه رود)، پل | عاطفه غفوری آجی‌چای (تلخه‌رود)، پل \pol-e ājīčāy (talxe-rūd)\، اثری تاریخی در تبریز.
طالقانی | جهاندوست سبزعلیپور طالقانی / tâleqâni/، از زبانهای ایرانی شاخۀ شمال غربی، که به گیلکی و مازندرانی نیز شباهتهایی دارد. زبان طالقانی در سدۀ اخیر تحت تأثیر زبانهای مازندرانی، فارسی تهرانی و ترکی اطراف قرار گرفته است (فلاحی، 1؛ منوچهری، 17). طالقانیها زبان خود را تاتی می‌دانند (آل‌احمد، 10).
کلاه دوز |
زاهد هروی | مهران نوری زاهِدِ هِـرَوی، محمد زاهد بن محمد اسلم حسینی هروی کابلی، معروف به زاهد هروی و میر زاهد (د 1101 ق/ 1690 م، کابل) متکلم و منطقی سدۀ 11 ق/ 17 م در شبه‌قاره.
زرقاله |
کلثوم ننه |
قلعه رودخان | محمدتقی پوراحمد جکتاجی قَلْعه‌رودْخان، یا قلاروخان، نام دژی است عظیم بر فراز کوه قلعه‌رودخـان بر ساحل چپ رود قلعه‌رودخان در فاصلۀ 3کمـ روستای قلعه‌رودخان از توابع فومن.
زردشت بهرام پژدو | حمیدرضا دالوند زَرْدُشْتِ بَهْرامِ پَژْدو (سدۀ 7 ق/ 13 م)، شاعر زردشتی و پسر بهرام پژدو (ه‍ م) که برخی از متنهای دینی و غیر دینی مربوط به سنت زردشتی را به نظم درآورده است.
کتان |
زخرف | محمدجواد ورادی اصفهانی زُخْرُف، چهل‌وسومین سورۀ قرآن کریم به ترتیب مصحف، و شصت‌وسومین سوره در ترتیب نزول، پس از سورۀ شورى و پیش از سورۀ دخان.
قلب |
زرنگ | علی کرم همدانی زَرَنْگ، نام یکی از استانهای شرقی هخامنشیان که سپس‌تر سیستان خوانده شد و همچنین نام شهر مرکزی آن استان، از سده‏های پیش از اسلام تا چند سدۀ نخست اسلامی.
آرانی | مریم مسگرخویی آرانی / ârâni/ ، از گویشهای مرکزی ایران، که در بخش آران شهرستان آران‌وبیدگل به آن گفت‌وگو می‌شود. در تقسیم‌بندیهای جدید از زبانها و گویشهای ایرانی، آرانی را در شاخۀ شمال غربی زبانهای ایرانی و در زیرشاخۀ شمال شرقی گویشهای مرکزی ایران در کنار گویشهایی مانند کاشی، کلیمیان کاشان، قهرودی، جوشقانی، ابیانه‌ای و جز آ...
زرکلی | اسماعیل شمس زِرِکْلی، ابـوغیث خیرالدین بـن محمـود (9 ذیحجـۀ 1310- 3 ذیحجۀ 1396 ق/ 25 ژوئن1893-25نوامبر 1976 م)، دائرةالمعارف‌نویس، ادیب، تاریخدان، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی سدۀ 14 ق/ 20 م جهان عرب.
زبیدی، ابوبکر محمد بن حسن | رضوان مساح زُبَیْدی، ابوبکر محمد بن حسن (د 379 ق/ 989 م)، ادیب، لغت‌شناس، نحوی و شاعر اندلسی.
زاخاو | هما میرانصاری , هدی اویارحسین زاخاو، کارل ادوارد (1845-1930 م/ 1224- 1309 ش)، شرق‌شناس آلمانی و پژوهشگر متون دینی، جغرافیایی، تاریخی و زبانهای شرقی.
زرتشت |
مشکنانی | جمال صدری مشکنانی /moškenâni/ ، از گویشهای مرکزی، که در روستای مشکنان به آن گفت‌وگو می‌شود.
زاب، رود | شیوا جعفری , یونس صادقی زاب، دو شاخابۀ رود دجله با نامهای زاب بزرگ و زاب کوچک.
زبور، رسم الخط | محمدعلی طباطبایی زَبور، رَسْمُ‌الْخَط، خط تحریریِ مشتق از خط مُسند که پیش از اسلام در عربستان جنوبی برای نگارش مطالب روزمره، روی چوب، به کار می‌رفت.
زرکشی | فرامرز حاج منوچهری زَرْکِشی، بدرالدين ابوعبداللٰه محمد (745-794 ق/ 1344-1392 م)، فقيه، اصولی، نحوی و اديب شافعی مصری، و صاحب کتاب البرهان فی علوم القرآن، نخستين اثر تأليف‌شده در اين زمينه.
آقا ابراهیمیان | سیما طایفه آقا ابراهیمیان \āqā ebrāhīmīyān\، غلامرضا (1300-1375 ش/ 1921-1996 م)، استادکار گره‌سازی، مقرنس و قطاربندی، از تزیینات وابسته به معماری.
قاینی | زهره سادات ناصری قاینی / Gâyeni/ ، از گویشهای خراسان، که در شهر قاین رواج دارد.
زبیدی، ابوعبدالله محمد بن یحیی قرشی | رضوان مساح زَبیدی، ابوعبدالله محمد بن یحیى قرشی (د 555 ق/ 1160 م)، ادیب، نحوی و واعظ عصر عباسی. ازآنجاکه هیچ‌یک از منابع اشاره‌ای به سلسله‌نسب او تا اجداد قریشی‌اش نکرده‌اند، نمی‌دانیم آیا نسبت «قرشی» او قبیلۀ قریش است یا وجه دیگری دارد.
زبان و ادب فارسی، فرهنگستان |
زخمه | حسین میثمی زَخْمه، صنفی از اصناف تصنیف، که نخستین ‌بار در مکتب منتظمیه، مراغی آن را با عنوان یک «خانۀ پیشرو» در متون نظری موسیقی مطـرح کرد (نک‍ : جامـع ... ، 281). به نوشتـۀ وی، «اهل سازْ یک خانۀ پیشرو را زخمه گویند و آن مثل یک خانۀ پیشرو باشد که همان را تکرار کنند» (نک‍ : شرح ... ، 342). با‌این‌همه، وی در شرح «هوایی»، ...
ریف | عاطفه زندی ریف، اصطلاحی جغرافیایی، و نیز نام ناحیه‌ای کوهستانی در شمال مراکش، به‌موازات دریای مدیترانه.
زرارة بن اعین |
آل یاسین، خانه | بهناز رحیمی آل‌یاسین، خانه \xāne-ye āl-e yāsīn\، بنایی تاریخی ساخته‌شده در دورۀ قاجار واقع در کاشان. خانۀ آل‌یاسین در اواسط قرن 13 ق/ 19 م ساخته شده، و متعلق به سید محمدتقی حسینی کاشانی (پشت‌مهدی) بوده است (رحیمی؛ گنج‌نامه، 1/ 12؛ شاطری، 114). این خانه بعدها به‌صورت موروثی در اختیار سید نظام‌الدین مجتهد کاشانی (آل‌یاسین)...
زبید | شیوا جعفری زَبید، شهری تاریخی در جنوب تِهامه در نواحی غربی یمن.
زاهدی، فضل الله | عبدالحسین آذرنگ زاهِدی، فضل‌الله (1271؟-1342 ش/ 1892؟-1963 م)، سپهبد، نخست وزیر (1332-1334 ش/ 1953-1955 م)، فرمانده کودتاگران 28 مرداد 1332.

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام