آبادان، موزه

آبادان، موزه /mūze-ye, ābādān/، موزه‌ای در شهر آبادان، ویژۀ باستان‌شناسی و مردم‌شناسی. 
این موزه در جنوب شرقی شهر، در زمینی به مساحت 000‘4 مـ2 و زیربنای 650 مـ2 در سال 1338 ش/ 1959 م ساخته شده است. ساخت گنبد بنا الهام‌گرفته از گنبدهای لانه‌زنبوری است و 8 ستون سنگی به ارتفاع 5/ 22 متر با فاصلۀ دو متر از یکدیگر به‌صورت دایره‌وار، پایه‌های گنبد را تشکیل می‌دهند («موزه ... »، 383؛ موزه‌ها ... ، بش‍‌ ). 
موزۀ آبادان که با مساعدت علی هانیبال احداث شده، دربردارندۀ آثاری از دوران پیش از تاریخ تا دورۀ قاجار است. این موزه در یک طبقه و شامل یک تالار اصلی و دو تالار جنبی است. تالار اصلی محل نمایش آثار دائمی، ازجمله اشیای مکشوفه از شوش (از هزارۀ یکم و دوم ق‌م)، و نیز آثاری از دوران صفویه و قاجاریه است (نک‍ : دنبالۀ مقاله). آثار مردم‌شناسی و هنرهای سنتی نیز در این مجموعه قرار دارد (همان). یکی از تالارهای جنبی موزه به نمایشگاههای موقت اختصاص یافته، و تالار جنبی دیگر شامل کتابخانه و سالن اجتماعات است. شمار اشیای موجود در موزۀ آبادان بیش از 550 اثر است که بخشی از آن در انبار نگهداری می‌شود. با شروع جنگ ایران و عراق، تصمیم گرفته شد تا برای نجات آثار موزه، مجموعۀ آثارْ جمع‌آوری و به مکان امن منتقل شود. بعد از پایان جنگ، موزه مرمت شد و در 1382 ش، دوباره آغاز به کار نمود («موزه»، 383-384). 
اشیای به نمایش گذاشته‌شده در این موزه شامل این آثار است: 1. انواع سرگرز از جنس سنگ و فلز و مفرغ، مکشوفه از شوش (هزارۀ دوم ق‌م)؛ 2. انواع زیورآلات از جنس مفرغ، مکشوفه از شوش (هزارۀ نخست ق‌م)؛ 3. مهرهایی از جنس سنگ، عاج، عقیق، مکشوفه از شوش (دوران ایلام و هخامنشی)؛ 4. آجرهای کتیبه‌دار با خط میخی، مکشوفه از شوش، با ابعاد 20×40 سانتی‌متر (دورۀ هخامنشی)؛ 5. ظروف لعاب‌دار سفالی (دورۀ اشکانی)؛ 6. عطردانهای شیشه‌ای در ابعاد کوچک و بزرگ (دورۀ ساسانی)؛ 7. انواع پیه‌سوز، پایۀ شمع و ظروف مخصوص ساخت دارو از جنس سفال (دورۀ اسلامی)؛ 8. ظروف سفالی لعاب‌دار، مکشوفه از شوش (دورۀ اسلامی)؛ 9. ظروف سفالی لعاب‌دار، مکشوفه از خوزستان با نقوش اسلیمی دورۀ اسلامی (فخار). 

مآخذ

فخار، زرین، تحقیقات میدانی؛ «موزۀ آبادان»، بخارا، تهران، 1382، شم‍ 33-34؛ موزه‌های استان خوزستان در یک نگاه، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان. 

زرین فخار