آشوریان، اتحادیۀ جهانی

آشوریان، اتحادیۀ جهانی \ettehādiy(yy)e-ye jahānī-ye āšūriyān\، نهادی متشکل از نمایندگان جوامع و سازمانهای آشوری در سراسر جهان.
در دهه‌های 1940-1950 م/ 1320-1330 ش، به‌دنبال افزایش مهاجرت آشوریان از سرزمین اصلی‌شان در کشورهای غرب آسیا به آمریکا، استرالیا و اروپا، انگیزۀ تأسیس کانونی برای نزدیک‌ترساختن آشوریان سراسر جهان به یکدیگر، بیش‌از‌پیش احساس می‌شد. در آن زمان سازمان فرهنگی جوانان آشوری در تهران، با ارائۀ طرحی، نخستین گامها را برای تأسیس سازمان جهانی با هدف برقراری روابط مستمر میان آشوریانِ ایران و آشوریان مهاجر در کشورهای دیگر برداشت. از 1965 م/ 1344 ش، برنامه‌ریزیها و ارتباط با مناطق آشوری‌نشین افزایش یافت، تا آنکه سرانجام اتحادیۀ جهانی آشوریان در 13 آوریل 1968 م/ 21 فروردین 1347 ش، در شهر پو در کشور فرانسه تأسیس شد. طی روزهای 21 تا 24 فروردین 1347، نخستین کنگرۀ این اتحادیه با حضور نمایندگان آشوریان از 41 کشور جهان تشکیل شد؛ در روز پایانی این کنگره قطعنامه‌ای در 20 بند صادر، و بنابر آن مقرر شد نامهای متعددی که در نواحی مختلف برای خواندن این مردمان به کار می‌رفت، مانند نسطوری، کلدانی، یعقوبی و مارونی، به یک نام واحد بدل گردد و از‌آن‌پس، این مردمان در سراسر جهان «آشوری» خوانده شوند. همچنین در این کنگره، تأسیس فرهنگستانی به‌منظور ایجاد ساختار متحدالشکل الفبایی جهت آسان‌سازی حروف زبان آشوری برای استفادۀ عموم مردم، و نیز تأسیس 3 بخش آسیایی، اروپایی و آمریکاییِ اتحادیه با هدف گردآوری کلیۀ اطلاعات مهم و مرتبط با نیازهای جامعۀ آشوری، در دستور کار قرار گرفت. تأکید بر حراست از حقوق آشوریان چنان‌که در منشور حقوق بشر سازمان ملل متحد آمده است، زمینه‌سازی برای ایجاد فرصتهای تحصیلی رایگان برای نوجوانان و جوانان آشوری، تعیین نخستین روز از ماه نیسان به‌عنوان روز ملی آشوریان در سراسر جهان، درخواست از پاتریارکهای کلیساهای متعدد جهت گردهماییهایی مختلف با هدف اتحاد آشوریان و توصیه به برگزاری تمامی مراسم و مناسک دینی به زبان آشوری، از دیگر مواردی بود که در این کنگره بررسی شد. 
نخستین دبیرکل اتحادیۀ جهانی آشوریان، ویلسون بیت‌منصور نمایندۀ وقت آشوریان در مجلس شورای ملی ایران بود. او از 1349 تا 1350 ش، به مدت دو سال در این سمت فعالیت کرد. در 1348 ش، دومین کنگرۀ این اتحادیه در لندن برگزار شد. در این کنگره بر احیای نمادها و آیینهای دینی و ملی و همچنین زبان آشوری تأکید شد. اتحادیۀ جهانی آشوریان از آن زمان تا کنون (1391 ش)، 28 کنگره در کشورهای مختلف جهان از‌جمله ایالات متحدۀ آمریکا، آلمان، اسپانیا، عراق، سوئد و سویس برگزار کرده، و در آن به طرح مسائل روز آشوریان در سالهای مختلف پرداخته است. این اتحادیه تاکنون 3 کنگره در تهران برگزار کرده است.
هیئت‌مدیره و در رأس آن دبیرکل اتحادیۀ ‌جهانی آشوریان هر 3 سال یک‌بار طی روزهای برگزاری کنگره، انتخاب می‌شوند. از 1347 تا 1391 ش، 11 تن در مقام دبیرکل اتحادیۀ جهانی آشوریان به فعالیت پرداخته‌اند که برخی از آنها از آشوریان ایران بوده‌اند؛ ویلسون بیت‌منصور (از 1349 تا 1350 ش)، ویلیام یونان (از 1350 تا 1357 ش)، سام اندریوس (از 1357 تا 1360 ش)، اپریم رئیس و ویلیام پیرویان (از 1360 تا 1366 ش)، شموئیل وردا (از 1366 تا 1368 ش)، دانیل کریسپی (از 1368 تا 1373 ش)؛ جان نمرود (از 1373 تا 1384 ش)؛ عمانوئیل قنبر (از 1384 تا 1386 ش)، پریدون درمو (از 1386 تا 1387 ش) و یوناتن بت‌کلیا (از 1387 تا کنون) از آن جمله‌اند. 
دفتر اتحادیۀ جهانی آشوریان از زمان تأسیس آن به مدت 37 سال در ایالات متحدۀ آمریکا مستقر بود، تا آنکه در 1384 ش به کوشش آشوریان ساکن ایران به تهران در محل انجمن آشوریان تهران (ه‍ م) انتقال یـافت. اتحادیۀ جهانی آشوریان تا پیش از انقلاب اسلامی ایران در بهمن 1357، سالانه مبلغی را به‌عنوان حق عضویت و متناسب با شمار اعضای هر کشور، از کشورهای عضو این اتحادیه دریافت می‌کرد. پس از انقلاب اسلامی ایران و با شروع جنگ ایران و عراق، و نیز مشکلات مالی برخی از کشورهای عضو، به‌تدریج دریافت حق عضویت متوقف شد و پس از آن مخارج مختلف این اتحادیه، از‌جمله هزینه‌های برگزاری کنگره‌ها، توسط دولتی تأمین می‌شود که همایش سالیانۀ اتحادیه را برگزار می‌کند.
اتحادیۀ جهانی آشوریان با بررسی وضعیت کلی آشوریان در سراسر جهان همواره کوشیده است ارتباط مستمری میان آشوریان این مناطق برقرار کند؛ از‌این‌رو، به کوشش اتحادیه در بیشتر کشورهایی که آشوریان در آنها ساکن‌اند، انجمنها و تشکلهای فرهنگی و اجتماعی آشوری تأسیس شده است. این اتحادیه در همایشهای سالانۀ خود در شهرهای مختلف جهان، همواره بر موضوعات مهمی تأکید کرده است که از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد: جلوگیری از مهاجرتهای گروهی و اجباری آشوریان از وطن اصلی خود به سرزمینهای دیگر؛ درخواست از حکومت عراق مبنی‌بر پذیرفتن آشوریان در کنار دو قوم عرب و کرد به‌عنوان سومین ملت در چهارچوب قانون اساسی جمهوری عراق و به‌دنبال آن تعیین منطقه‌ای خودمختار برای آشوریان در عراق، به‌صورت جزء جدایی‌ناپذیر از حکومت این کشور و همچنین کاملاً مطابق با قطعنامۀ این کشور تحت عنوان حقوق اقلیتها در عراق؛ تأکید بر اهمیت نقش زنان آشوری در تمام عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی؛ درخواست از حکومت عراق برای صدور مجوز جهت تأسیس مدارسی ویژۀ دانش‌آموزان آشوری در این کشور با هدف حفظ زبان و فرهنگ آشوری؛ تأکید بر اتحاد همۀ کلیساهای آشوری در سراسر جهان و اعلام حمایت از آنها؛ تأکید بر توقف آزار و اذیت اقلیتهای مسیحی ساکن خاورمیانه؛ تلاش برای گرفتن امتیازات و موقعیتهای برابر سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بـرای آشوریان ساکن شمال عراق و منطقۀ بین‌النهرین با دیگر شهروندان این مناطق؛ تلاش برای ممانعت از ساخت منازل و شهرکهای مسکونی جدید در شهرهـایی همچون کرکوک، موصل و عین‌سفنی برای حفظ زمینهای کشاورزی و جلوگیری از تغییر بافت جمعیتی آشوریان در شهرهای شمال عراق و بدل‌ساختن آن به شهرهای عرب‌نشین؛ تلاش برای احقاق حقوق آشوریان در کشورهای عراق، سوریه، ترکیه و لبنان؛ و تأکید بر حفظ و حراست از آثار باستانی و اماکن تاریخی آشوری در منطقۀ بین‌النهرین.
ازآنجاکه اتحادیۀ جهانی آشوریان دربرگیرندۀ بیشتر انجمنها و نهادهای آشوری در جهان و ناظر بر فعالیتهای آنها ست، همواره از همکاری با انجمنها و احزابِ همسو با اهداف این اتحادیه استقبال کرده است. این اتحادیه اقدامات گسترده‌ای برای آشنا‌سازی ملتهای دیگر با فرهنگ آشوری به عمل آورده است؛ تأسیس کتابخانۀ آشوربانیپال و موزۀ فرهنگی آشوری در شهر شیکاگو از جملۀ این فعالیتها ست. اتحادیۀ جهانی آشوریان همچنین تلاشهای زیادی برای برقراری روابط متقابل میان پیروان ادیان مختلف جهان در قالب طرح پیشنهادی محمد خاتمی، رئیس‌جمهور وقت ایران، با نام گفت‌و‌گوی تمدنها (در 2001 م/ 1380 ش) انجام داد. 
تأسیس بنیاد حقوق بشر آشوریان توسط نمایندگان و حقوق‌دانان برجستۀ آشوری، به‌منظور بازستانی حقوق ملی آشوریان در سراسر جهان، و گشایش صندوق عمومی جهت تأمین منابع مالی برای طبقات نیازمند آشوری و نیز تقویت سازمانها و نهادهای فرهنگی آشوری از دیگر اقدامات این اتحادیه در طول سالهای مختلف فعالیتهای آن به شمار می‌روند. 
اتحادیۀ جهانی آشوریان در جریان بیست‌وهفتمین کنگرۀ بین‌المللی خود که در 1389 ش، در شهر اربیل عراق برگزار شد، با گرد هم آوردن احزاب و گروههای مختلف آشوری، برای نخستین‌بار در تاریخ تأسیس آن توانست زمینه‌ای برای ایجاد هم‌بستگی بیشتر آشوریان در سرزمین نیاکان خود، عراق فراهم سازد. اتحادیۀ جهانی آشوریان از 1377 ش، به عضویت سازمان ملتها و اقلیتهای غیررسمی درآمد، و از آن زمان همواره در مجامع عمومی این سازمان حضور دارد.
اتحادیۀ جهانی آشوریان تاکنون 4 دفتر در آسیا، استرالیا، آمریکا و اروپا داشته است. دفتر آسیایی این اتحادیه، از ابتدای تأسیس، در ایران مستقر بوده است. این دفتر در حال حاضر (1391 ش) در شهر اورمیه که بیشترین شمار آشوریان ایران در آن ساکن‌اند، واقع است. در 1387 ش، شاخه‌ای از این اتحادیه با نام «شاخۀ جوانان اتحادیۀ جهانی آشوریان» تأسیس شد که افزون‌بر تهران و اورمیه، بیشتر در شهرهایی از کشورهای استرالیا، ایالات متحدۀ آمریکا، آلمان و سوئد به فعالیت می‌پردازد و می‌کوشد تا با گردآوری اطلاعاتی ارزشمند دربارۀ وضعیت کنونی آشوریان در سراسر جهان، به‌ویژه جوانان آشوری، زمینه‌های ایجاد روابط گسترده‌تر آشوریان را در سرزمینهای مختلف با یکدیگر فراهم سازد. 
این گروه هم‌زمان با همایش سالانۀ اتحادیۀ جهانی آشوریان با برگزاری جلساتی با اعضای گروه جوانان آشوری در کشورهای مختلف، به تبادل نظر دربارۀ فعالیتهای جوانان آشوری در جهان می‌پردازد. شاخۀ جوانان اتحادیۀ آشوریانِ مستقر در تهران، با برگزاری جلسات و همایشهایی برای گروههای مختلف جوانان آشوری، آنها را به مطالعه در زمینۀ تاریخ و فرهنگ آشوریان تشویق می‌کند و به این منظور، به انتشار آثاری دربارۀ پیشینۀ آشوریان و اساطیر این قوم پرداخته است؛ از آن جمله، می‌توان به انتشار دو کتاب نسل‌کشی آشوریان، و کشتار و تبعید آشوریان در شمال بین‌النهرین اشاره کرد. 
طراحی نرم‌افزارها، تدوین جزوه‌های آموزشی مختلف به 3 زبان فارسی، انگلیسی و آشوری، انتشار سالنامه‌ای مشتمل بر رویدادهای تاریخی مربوط به آشوریان، ساخت انیمیشن با موضوع اساطیر آشور و بابل، و انتشار ماهنامۀ آموزشی از دیگر فعالیتهای پژوهشی و فرهنگی این گروه به شمار می‌رود. اعضای شاخۀ جوانان اتحادیه با عضویت در دو کمیتۀ تخصصی IT و کمیتۀ تألیف و ترجمه به فعالیت می‌پردازند.

مآخذ

بت‌کلیا، یوناتن (دبیرکل اتحادیۀ جهانی آشوریان و نمایندۀ آشوریان در مجلس شورای اسلامی)، گفت‌و‌گو با مؤلف؛ نمرود، نبونید (رئیس وقت انجمن آشوریان تهران)، گفت‌و‌گو با مؤلف.

میترا آقامحمدحسنی