ارم

اُرْم‌، ناحيه‌اي‌ در آذربايجان‌. در منابع‌ كنونى‌ نامى‌ از ارم‌ ديده‌ نمى‌شود. اغلب‌ منابع‌ كهن‌ آن‌ را ناحيه‌اي‌ در آذربايجان‌ ياد كرده‌اند (بلاذري‌، 328؛ نيز نك: ياقوت‌، 1/216). ابن‌ فقيه‌ (ص‌ 286) و ابن‌ خردادبه‌ (ص‌ 119- 120)، ارم‌ را روستايى‌ واقع‌ در آذربايجان‌ معرفى‌ كرده‌اند كه‌ ظاهراً در نزديكى‌ بَذّ - از پايگاههاي‌ بابك‌ خرمى‌ - قرار داشته‌ است‌ (نيز نك: يعقوبى‌، 47). مينورسكى‌ اين‌ ناحيه‌ را منطبق‌ بر ناحية قراچه‌ داغ‌ كنونى‌ در آذربايجان‌ ذكر كرده‌ است‌ ( دائرةالمعارف‌ ...، 3/14). 
به‌گفتة بلاذري‌ (ص‌ 328-329)، سعيد بن‌ عاصى‌ هنگام‌ حكمرانى‌ بر آذربايجان‌ به‌ ساكنان‌ موقان‌ (مغان‌) و گيلان‌ حمله‌ برد؛ گروهى‌ از مردم‌ آنجا كه‌ بخشى‌ از آنان‌ ارمنى‌ بودند، در ناحيه‌ اُرم‌ و بلوانكرح‌ به‌ مقابله‌ با وي‌ پرداختند. سعيد، جرير بن‌ عبدالله‌ بجلى‌ را براي‌ سركوب‌ آنان‌ فرستاد و او سركردة آنان‌ را در قلعة باجَرْوان‌ به‌ دار آويخت‌ و بدين‌ ترتيب‌ آرامش‌ به‌ منطقه‌ بازگشت‌. 

مآخذ

ابن‌ خردادبه‌، عبيدالله‌، المسالك‌ و الممالك‌، ليدن‌، 1889م‌؛ ابن‌ فقيه‌، احمد، مختصر كتاب‌ البلدان‌، به‌ كوشش‌ دخويه‌، ليدن‌، 1302ق‌؛ بلاذري‌، احمد، فتوح‌ البلدان‌، به‌ كوشش‌ دخويه‌، ليدن‌، 1865م‌؛ دائرة المعارف‌ الاسلامية، به‌كوشش‌ زكى‌ خورشيد و ديگران‌، قاهره‌، 1969م‌؛ ياقوت‌، بلدان‌؛ يعقوبى‌، احمد، البلدان‌، ترجمة محمد ابراهيم‌ آيتى‌، تهران‌، 1356ش‌.

مژگان‌ نظامى‌