اعتبار

اعتبار \eʾtebār\، وسیله‌ای برای نوعی معامله میان دو طرف؛ در چنین معامله‌ای، یک طرف (بستانکار یا وام‌دهنده) پول، کالا، خدمات یا اوراق بهاداری را به‌ازای قول بازپرداخت آن در آینده، در اختیار دیگری (بدهکار یا وام‌گیرنده) قرار می‌دهد. معاملات اعتباری معمولاً شامل پرداخت بهره به وام‌دهنده نیز می‌شود. نهادهای دولتی یا خصوصی به‌منظور تأمین هزینه‌های فعالیتهای بازرگانی، عملیات کشاورزی، زندگی مصرفی یا طرحهای دولتی، اعتبار در اختیار وام‌گیرنده می‌گذارند. 
امروزه بیشتر اعتبارات ازسوی مؤسسه‌های مالی ویژه‌ای واگذار می‌شود که بانکهای بازرگانی، قدیمی‌ترین و مهم‌ترین آنها هستند. بانکها در نظام اقتصاد صنعتی کنونی، با جلب سپرده‌های جدید، می‌توانند منابع اعتباراتی را که در اختیار مشتریان وام‌گیر خود می‌گذارند، گسترش یا افزایش دهند. دولت می‌تواند معامله‌های اعتباری را تابع مقررات سازد تا به این وسیله هم از سوءاستفاده‌های مشتریان و وام‌دهندگان جلوگیری، و هم اعتبارات را به‌سوی بخشهای ویژه‌ای از اقتصاد روانه کند؛ همچنین، در زمینه‌هایی که امکانات مالی کافی ازسوی بخش خصوصی عرضه نمی‌شود، خود دولت می‌تواند به اعطای اعتبار بپردازد. 
برنامه‌های اعطای وامهای دولتی که اغلب پابه‌پای برنامه‌های گردآوری پس‌انداز مردم ازسوی دستگاههای دولتی پیش می‌رود، بیشترین بخش از منابع مالی صنعت خانه‌سازی را در بسیاری از کشورهای آسیایی و اروپایی فراهم می‌کند. بانکهای بازرگانی در کشورهای توسعه‌یافته و رو به توسعه، به‌سبب خطرات احتمالی، غالباً به اعطای اعتبار برای کارهای کشاورزی رغبتی نشان نمی‌دهند، و چنین وامهایی را معمولاً فقط در اختیار صاحبان مزارع بسیار وسیع می‌گذارند. گذشته از اعتبارات دولتی، سازمانهای تعاونیِ اعتبار، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، دارای اهمیت بوده‌اند، زیرا این سازمانها غالباً تنها منابعی هستند که کشاورزان خرده‌پا می‌توانند ازطریق آنها، با بهره‌ای معقول وام بگیرند. 
به‌طور کلی، انواع اعتبارها را به چند دستۀ اصلی تقسیم می‌کنند که از مهم‌ترین آنها می‌توان از این دسته‌ها یاد کرد: 1. اعتبار بازرگانی یا تجارتی؛ 2. اعتبار سرمایه‌گذاری؛ 3. اعتبار بانکی؛ 4. اعتبار مصرفی یا اعتبار شخصی؛ 5. اعتبار ملکی؛ 6. اعتبار عمومی یا دولتی؛ 7. اعتبار بین‌المللی. همۀ اعتبارها را به‌گونه‌ای می‌توان در این دسته‌ها جای داد.

مآخذ

Britannica, 2010; Columbia, 6th edition; Encarta, 2008. 

بخش مفاهیم جدید و عناوین ویژه