آشیکاگا

آشیکاگا \āšīkāgā\، آتسوجی (1893-1983 م / 1272-1362 ش)، ایران‌شناس ژاپنی، متخصص فرهنگ و زبانهای باستانی ایران. 
او در ژاپن به دنیا آمد و پس‌از گذراندن تحصیلات مقدماتی، در پاریس به تحصیل در رشتۀ ایران‌شناسی پرداخت. در آنجا شاگرد آنری ماسه بود و مدتی را نیز با امیل بنونیست (ه‍ م) به تحقیق و پژوهش پرداخت (افشار، بیاض ... ، 17- 18؛ فرهنگ ... ، 1 / 82).
آشیکاگا مدتی در دانشگاه کیوتو به تدریس زبانهای فارسی باستان، میانه و سنسکریت پرداخت (شفا، 2 / 601)، و پس‌ از آن رئیس دانشگاه توکایی شد (افشار، همان، 19؛ فرهنگ، 1 / 82-83). او که علاقۀ خاصی به ایران و ایرانیان داشت، در 1313 ش، به‌همراه آنری ماسه در جشن و کنگرۀ هزارۀ فردوسی حضور یافت و سخنرانی کرد (افشار، همانجا، «ایران‌شناسی ... »، 210؛ فرهنگ، 1 / 83). آشیکاگا که از پیش‌گامان ایران‌شناسی در ژاپن به شمار می‌رود، شاگردانی پرورش داد که از جملۀ آنها گیکیو ایتو، مترجم قسمتی از اوستا به ژاپنی است (افشار، همانجا).
آشیکاگا که برخی از ویژگیهای تمدن ژاپن را متأثر از تمدن ایران باستان می‌دانست (سحاب، 52؛ فرهنگ، 1 / 82)، چند کتاب و مقاله دربارۀ ایران نوشت. کتاب «اندیشۀ مذهبی ایران»، و مقالۀ «دربارۀ تکامل نظریۀ ایزد در دین زردشت» از مهم‌ترین آثار او ست (افشار، بیاض، 98-99؛ فرهنگ، 1 / 83). او در 2 نوامبر 1983 در 90سالگی درگذشت (افشار، «درگذشت ... »، 821).

مآخذ

افشار، ایرج، «ایران‌شناسی در ایران امروز»، راهنمای کتاب، تهران، 1350 ش، س 14، شم‍ 4 و 5 و 6؛ همو، بیاض سفر، تهران، 1354 ش؛ همو، «درگذشت آشیکاگا»، آینده، تهران، 1362 ش، س 9، شم‍ 10-11؛ سحاب، ابوالقاسم، فرهنگ خاورشناسان، تهران، 1317 ش؛ شفا، شجاع‌الدین، جهان ایران‌شناسی، تهران، 1348 ش؛ فرهنگ خاورشناسان، تهران، 1376 ش. 

ندا اخوان‌اقدم