اشتن

اشتن \ašten\، یا اَشتُن، سِر فردریک ویلیام مَلِندِین (1904- 1988 م / 1283- 1367 ش)، طراح باله و رقصندۀ (بالِریَنِ) انگلیسی. باله‌های رواییِ رمانتیک او گنجینه‌ای برای گروههای بزرگ باله به شمار می‌رود. او طراح اصلی و سرپرست بالۀ سلطنتی انگلستان بود و آن را به شهرتی جهانی رساند. 
اشتن در شهر گوایاکیل در اکوادر زاده شد و در پرو پرورش یافت. در 1917 م با دیدن اجرای بالۀ آنّا پاوْلُوا، بالرین روس، به رقص روی آورد. در آغاز دهۀ 1920 م به لندن نقل مکان کرد و در آنجا زیر نظر لِئونید ماسین، طراح رقص روس، ماری رَمبِرت، رقصندۀ انگلیسی، و چند تن دیگر تمرین رقص را آغاز کرد. نخستین طراحیهای بالـۀ او ــ «تـراژدی مُـد» (1926 م)، کـه بـا گروه رقصندگان لمبرت اجرا شد، و «سوئیتِ کاپریول» (1930 م) ــ با تشویق رمبرت و برونیسلاوا نیژینسکا، طراح رقص روس، و تأثیرپذیری از آنان به اجرا درآمد. 
اشتن در 1933 م به بالـۀ ویک‌ ـ وِلـز پیـوست ــ که بعدها سَدلِرز وِلـز، و سرانجام در 1956 م بالۀ سلـطنتی نام گرفت ‌ــ و در نقشهایی چون کارابوس در بالۀ «زیبای خفته» و فاسق در بالۀ فاساد، خود را به‌عنوان بازیگر پانتومیم و رقصنده معرفی کرد. در این سالها مارگو فانتِین، بالرین نامدار انگلیسی، به‌عنوان رقصندۀ اصلی، در بسیاری از باله‌های او حضور یافت. اشتن از 1933 تا 1970 م طراح اصلی بالۀ سلطنتی انگلستان، و از 1963 تا 1970 م سرپرست آن بود و در آن دوران، مهم‌ترین آثار خود را آفرید. باله‌های او، به‌سبب دقت در جزئیات و توجه موسیقایی، آثاری یگانه‌اند؛ از آن جمله می‌توان از «واریاسیونهای سمفونیک» (1946 م)، سیندرلا (1948 م)، «رومئو و ژولیت» (1955 م)، «دختر سرکش» (1960 م)، «مارگِریت و آرمان» (1963 م)، و «صداهای یکنواخت» (1965-1966 م) نام برد. اشتن در 1962 م لقب سِر گرفت. او در 1970 م از ریاست بالۀ سلطنتی بازنشسته شد و همۀ وقت خود را صرف طراحی باله کرد و در سن 84 سالگی در ساسِکس انگلستان درگذشت.

مآخذ

Americana, 2006; Britannica, 2010; Columbia, 6th edition; Encarta, 2009; Grand Larousse. 

بخش هنر و معماری دانا