اسمیث، دبلیو

اسمیث \(esmīs(t\، دَبِلیو (ویلیام) یوجین، معروف به جین اسمیث (1918- 1978 م / 1297- 1357 ش)، عکاس‌ ـ خبرنگار (فُتوژورنالیست) پیش‌گام آمریکایی. او بیشتر به‌سبب مقاله‌های تصویری تأثیرگذارش شناخته می‌شود. 
اسمیث در شهر ویچیتا در ایالت کانزاسِ آمریکا زاده شد. او نخستین‌ بار در 14سالگی، برای کمک به مطالعاتش دربارۀ هوانوردی، به عکاسی پرداخت و ظرف یک سال تبدیل به عکاس دو روزنامۀ محلی شد. تحریف واقعیت در انتشار خبر خودکشی پدرش در روزنامه‌ها او را مصمم ساخت که در حرفه‌اش صداقت را بی‌کم‌وکاست رعایت کند. او در 1936 م در دانشگاه نُتِردِیمِ ایالت ایندیانا به تحصیل در رشتۀ عکاسی پرداخت، اما پس از یک سال، دانشگاه را رها کرد و به شهر نیویورک رفت. در آنجا به‌صورت عکاس آزاد با نشریه‌های معتبری چون نیوزویک و نیویورک تایمز همکاری کرد.
اسمیث از دوربینهای کوچک 35میلی‌متری استفاده می‌کرد. او گشادگی دیافراگم دوربین را افزایش می‌داد تا به عکسهایش ژرفای بیشتری بدهد. همچنین تکنیکی در عکاسی با فلاش ابداع کرد که عکسهای گرفته‌شده در آتلیه را همچون عکسهایی می‌نمایاند که در نور طبیعی گرفته شده‌اند. او چاپ عکسهایش را هم با همان دقتی که هنگام گرفتن آنها داشت، انجام می‌داد. 

اسمیث در 1939 م عکاس هفته‌نامۀ خبریِ لایف شد و از 1942 م، به‌عنوان گزارشگر جنگی این نشریه، از بسیاری از صحنه‌های نبرد در اقیانوس آرام (به‌هنگام جنگ جهانی دوم) عکس گرفت. عکسهای او از رعب‌آورترین و تأثیرگذارترین تصویرهای جنگ دانسته می‌شوند. او در 1945 م، در جریان حملۀ آمریکا به جزیرۀ اُکیناوا در ژاپن، به‌سختی زخمی شد، به‌گونه‌ای که تا دو سال نتوانست عکاسی کند. نخستین عکسی که پس از بهبودیافتن گرفت، از دو فرزند خردسالش بود که از میان درختان جنگل به‌سوی جایی می‌رفتند که با نور آفتاب روشن شده بـود. ایـن عکس کـه «قدم‌زنـان بـه‌سوی بـاغ بهشت» نام گرفت، از شناخته‌شده‌ترین عکسهای او به‌ شمار می‌رود.
اسمیث از 1947-1954 م / 1326-1333 ش به صورت تمام‌وقت برای لایف کار کرد. او در این دوره یک رشته مقالۀ تصویریِ به‌یادماندنی پدید آورد که برجسته‌ترینشان اینها ست: «پزشک روستا» (1948 م)، که تأثیر روان‌شناختی ژرفی بر بیننده می‌نهد؛ «دهکدۀ اسپانیایی» (1951 م)، که برای پدیدآوردنش روزهای بسیاری را در میان مردم تنگ‌دست این دهکده گذراند و از دشواریهای زندگی آنان عکس گرفت؛ و «انسانی بخشنده» (1954 م)، که زندگی آلبرت شوایتسِر ــ پزشک انسان‌دوست آلمانی ــ را به تصویر می‌کشد.
اخلاق‌مداریِ سخت و انگیزه‌های هنریِ اسمیث پاسخ‌گوی نیازهای نشریۀ پرخواننده‌ای چون لایف نبود؛ ازاین‌رو، او این نشریه را ترک کرد و کارش را به‌صورت عکاس آزاد پی‌گرفت. در 1956 م، بنا به سفارشی، برای فراهم کردن مقاله‌ای تصویری دربارۀ پیتسبِرگ، به عکاسی از این شهر پرداخت و عکسهای بسیاری در آنجا گرفت. در همان سال، عکاسی از صحنه‌های زندگی خیابانی در نیویورک را از پنجرۀ اتاق زیرشیروانی‌ خانه‌اش آغاز کرد. بخشی از این عکسها در 1958 م، با عنوان «نمایشی زیر پنجره‌ای در شهر»، در لایف به چاپ رسید.
بازپسین مقالۀ تصویری برجستۀ اسمیث «میناماتا» (1975 م) است که به رنجهای مردم یک دهکدۀ ماهیگیری به همین نام در ژاپن می‌پردازد. این مردم، به‌سبب جیوۀ موجود در پسابهای کارخانه‌ای در نزدیکی دهکده، دچار بیماری کشنده‌ای می‌شدند که به بدشکلی اندامها و مرگ می‌انجامید. شناخته‌شده‌ترین عکس این مجموعه «تُمُکو در حمام» نام دارد که مادری دردمند را درحال شستن دختر فلجش نشان می‌دهد. اسمیث هنگام عکاسی در این دهکده، به‌دست کارگران کارخانه که مخالف افشاگریهای او بودند، به‌سختی مضروب شد، به‌گونه‌ای که برای مدتی بینایی‌اش را از دست داد.
اسمیث از پایه‌گذاران روزنامه‌نگاریِ تصویری (فُتوژورنالیسم) امروزی به‌ شمار می‌رود. او بیش از 50 مقالۀ تصویری پدید آورد که ویژگی آنها حساسیت، نگاه همدلانه و نگرانی اخلاقی او در پرداختن به سوژه‌هایش است. در 1976 م / 1355 ش مرکز عکاسیِ خلاق در دانشگاه آریزونا مجموعۀ بزرگی از آثار او را گرد آورد.

مآخذ

Britannica, 2010; Columbia, 6th edition; DA; Encarta, 2009.

بخش هنر و معماری دانا