منظومه خرد، مؤسسه آموزشی

منظومۀ خرد، مؤسسۀ آموزشی \ moºassese -ye āmūzešī-ye manzūme-ye xerad \ ، مؤسسه‌ای غیردولتی، آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و ورزشی، واقع در ولنجک، بلوار دانشجو، در محدودۀ منطقۀ 1 شهرداری تهران. 
مؤسسۀ آموزشی منظومۀ خرد در 1379 ش توسط خیریه‌بیگم حائری‌زاده بنیان نهاده شد. این مؤسسه در آغاز مدرسه‌ای غیرانتفاعی در محلۀ قیطریه بود. نامناسب بودن فضای آموزشی و استقرار آن در محلی پرجمعیت و مسکونی، حائری‌زاده و دیگر همکاران فرهنگی‌اش (جمعاً 58 تن) را بر آن داشت که مکان مدرسه را تغییر دهند؛ از این‌رو، در 1382 ش، زمین جدید مؤسسه به مساحت 000‘ 3 مـ2 خریداری، و در همان سال ساخت آن آغاز شد. غلامرضا بهاری، همسر یکی از اعضای گروه 58نفره، پرداخت همۀ سرمایۀ مورد نیاز خرید و ساخت این مجموعه را بر عهده گرفت؛ به شرط آنکه همۀ مبلغ هزینه‌شده طی مدت 10 سال به وی برگردانده شود. 
این زمین از شمال به خیابان گلستان یکم، و از جنوب به بلوار دانشجو محدود است. این دو خیابان به سبب شیب تند زمین، اختلاف سطح بسیار با یکدیگر دارند. این شیب به حدی است که نمای شمالی ساختمانْ هفت‌طبقه، و نمای جنوبی آن سه‌طبقه است. طبقۀ چهارم که به حیاطهای مدارس نیز اختصاص دارد، با خیابان گلستان یکم هم‌سطح است. بر روی طبقۀ چهارم، 3 ساختمان مجزای سه‌طبقه ویژۀ مقاطع دبستان، راهنمایی و دبیرستان جای دارند. این ساختمانها توسط حیاطهای مجزای خود از یکدیگر جدا می‌شوند. 
طراحی و اجرای بنای این مؤسسه را با زیربنایی به وسعت 200‘1 مـ2، فرهاد حضرت‌حسینی، زیر نظر مستمر هیئت مؤسس آن و غلامرضا بهاری انجام داده است. عملیات ساختمانی در 1384 ش به اتمام رسید و مؤسسه در همان سال به طور رسمی افتتاح شد. 
مؤسسۀ آموزشی منظومۀ خرد از مدارس خرد (شامل پیش‌دبستانی، راهنمایی، دبیرستان و پیش‌دانشگاهی)؛ واحدهای آموزش و توسعۀ منابع انسانی؛ تحقیق و توسعه؛ فناوری اطلاعات؛ آزمون؛ مشاوره؛ خانۀ هنر خرد؛ انتشارات منظومۀ خرد؛ و مجموعۀ ورزشی تشکیل شده است. 
بالاترین واحد نظارتی و تصمیم‌گیرندۀ این مؤسسه مجمع عمومی آن است که از 58 تن مؤسس تشکیل شده است. این مجمع یک بار در سال تشکیل جلسه می‌دهد و به بررسی مسائلی دربارۀ سود و زیان و انتخاب هیئت امنا می‌پردازد. هیئت امنای این مؤسسه مرکب از 8 تن است که برای مدت 4 سال انتخاب می‌شوند و وظیفۀ اصلی آن ترمیم سیاستهای کلی مؤسسه است؛ همچنین انتخاب هیئت عامل و مدیرعامل مؤسسه بر عهدۀ هیئت امنا ست. هیئت عامل نیز مرکب از 8 تن و شامل مدیرعامل مؤسسه، مدیران و معاونان مدرسه‌ها ست. تصمیمات بزرگ و کوچک در واحدهای مختلف مؤسسه پس از تشکیل گروه مدیریت که مرکب از مدیران همۀ واحدها و مدیرعامل است، اجرایی می‌شود. در حال حاضر (1390 ش)، مؤسسۀ آموزشی منظومۀ خرد دارای بیش از 250 تن پرسنل تمام‌وقت و نیمه‌وقت است. 
در 1380 ش، واحد تحقیق و توسعۀ مؤسسه برای دست یافتن به مهم‌ترین هدف آن، یعنی تبدیل شدن به آموزشگاهی با استانداردهای جهانی، تشکیل شد. از وظایف این واحد می‌توان به بررسی تارنماهای آموزشی جهانی برای ارائۀ الگوهای آموزشی و تدوین چشم‌انداز مؤسسه و بازنگری آن در هر دورۀ پنج‌ساله اشاره کرد. 
واحد آموزش و توسعۀ منابع انسانی مؤسسه، با هدف به‌روزرسانی شیوه‌های آموزشی و تربیتی و با ارزیابی عملکرد پرسنل به طراحی و برگزاری کارگاههای آموزشی می‌پردازد؛ همچنین برگزاری دوره‌های توسعۀ حرفه‌ای برای متقاضیان خارج از مؤسسه نیز برعهدۀ این واحد است. 
واحد فناوری اطلاعات این مؤسسه، با هدف توانمند ساختن دانش‌آموزان در مهارتهای عمومی رایانه‌ای و استفاده از فناوری IT در توسعه و تعمیق آموزش تشکیل شده است. در این مؤسسه، به همۀ دانش‌آموزان از پیش‌دبستانی تا پیش دانشگاهی، دروس رایانه‌ای آموزش داده می‌شود. استفاده از امکانات اینترنتی نیز در همه جای مؤسسه امکان‌پذیر است. 
خانۀ هنر خرد نیز یکی دیگر از واحدهای مؤسسۀ آموزشی منظومۀ خرد است که به آموزش رشته‌های مختلف هنری به علاقه‌مندان می‌پردازد. برگزاری کلاسهای آموزشی آزاد برای دانش‌آموزان و اولیای آنها و علاقه‌مندان خارج از مؤسسه، برگزاری دوره‌های تخصصی هنری در سطح حرفه‌ای، و برنامه‌ریزی و نظارت آموزش هنر در همۀ مقاطع تحصیلی مدارس خرد، از دیگر فعالیتهای این واحد است. 
واحد انتشارات مؤسسۀ آموزشی منظومۀ خرد از 1387 ش فعالیت خود را در دو حیطۀ آموزشی و عمومی، به‌طور مستقل آغاز کرده است. این مؤسسه تاکنون مجموعه کتابهای کارِ علوم مقطع دبستان، و کتابهای آموزش معلمان را نیز منتشر کرده است. 
مجموعۀ ورزشی مؤسسۀ آموزشی منظومۀ خرد دارای سالنهای ورزشی توپی و راکتی، ورزشهای رزمی، بدن‌سازی و استخر است و افزون بر دانش‌آموزان این مؤسسه، علاقه‌مندان آزاد نیز می‌توانند در خارج از ساعتهای آموزشی، از امکانات آن استفاده کنند. 
واحد روابط بین‌الملل این مؤسسه با هدف استفاده از تجربیات جهانی در امر آموزش و ارتقای کیفیت آموزش تشکیل شده است. شرکت در کنفرانسها و همایشهای بین‌المللی، تشویق و همراهی معلمان برای شرکت در دوره‌های آموزشی، توسعۀ حرفه‌ای در شبکۀ دانش جهانی، و آماده‌سازی دانش‌آموزان برای حضور در مسابقات بین‌المللی برعهدۀ این واحد است. دانش‌آموزان مؤسسۀ آموزشی منظومۀ خرد تاکنون موفق به کسب چندین مقام برتر در مسابقات جهانی و اجرای پروژه‌های بین‌المللی شده‌اند. افزون بر این، آنها تاکنون اختراعاتی را نیز به ثبت رسانده‌اند که از آن جمله می‌توان به سیستم تنظیم ارتفاع هوشمند، امکان تشخیص شرایط محیطی برای کاربرد در زیردریاییهای تحقیقاتی، ربات بالارونده از طناب با قابلیت کنترل از راه دور و تشخیص موانع و شرایط محیطی اشاره کرد. 
دانش‌آموزان مؤسسۀ آموزشی منظومۀ خرد همچنین می‌توانند مقالات خود را در بیش از 20 انجمن علمی و ادبی و در بانکی که به همین منظور تأسیس شده است، به ثبت برسانند. این مقالات در پایان هر سال در جشنوارۀ دانش‌آموزی خرد بررسی و رتبه‌بندی می‌شوند. 
در حال حاضر (1390 ش)، این مؤسسه دارای 200‘1 دانش‌آموز در مقاطع مختلف تحصیلی است. آزمایشگاههای فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و واحد کامپیوتر ازجمله امکانات آموزشی‌اند که دانش‌آموزان در تمام ساعات حضور در مؤسسه می‌توانند از آنها استفاده کنند. 
کتابخانۀ مرکزی مؤسسۀ آموزشی منظومۀ خرد با بیش از 000‘14 عنوان کتاب به زبانهای فارسی و انگلیسی، 15 عنوان مجله و روزنامۀ فارسی و انگلیسی، و همچنین کتابخانۀ دبستان با 000‘5 جلد کتاب و 5 عنوان نشریه، در اختیار دانش‌آموزان این مؤسسه قرار دارد. سالن اجتماعات مجهزی نیز با گنجایش 400 تن، سالن غذاخوری با گنجایش 400 تن، سالن همایشی با گنجایش 100 تن و سالن کنفرانسی با گنجایش 35 تن از دیگر امکانات این مؤسسه است؛ همچنین در این مؤسسه، یک پزشک عمومی به‌صورت تمام‌وقت در سالنی مجهز به همۀ تجهیزات پزشکی اورژانسی و درمانی مستقر است و به‌طور مستمر، بر سلامت دانش‌آموزان نظارت دارد. 
فضای آموزشی استاندارد، و گروه مدیریتی و آموزشی کارآمد و منطبق با استانداردهای جهانی، این مؤسسه را از دیگر مؤسسات آموزشی در کشور متمایز کرده است. 

مأخذ

 حائری‌زاده، خیریه‌بیگم (مدیرعامل و مؤسس مؤسسۀ آموزشی منظومۀ خرد)، مصاحبه با مؤلف.

علی‌محمد مرادیان منفرد