مدرس(شهید)، بزرگراه

مدرس (شهید)، بزرگراه \ bozorg-rāh-e šahīd modarres \ ، بزرگراهی به طول تقریبی 9 کمـ در شمال و مرکز شهر تهران که به صورت شمالی ـ جنوبی امتداد دارد. 
بخش وسیعی از این بزرگراه در منطقۀ 3 شهرداری تهران واقع است. بزرگراه مدرس همچنین مرز میان منطقه‌های 1، 3، 6 و 7 شهرداری تهران به شمار می‌رود. 
شهر تهران در اوایل دهۀ 1350 ش با گسترش و رشد جمعیت فزاینده‌ای رو‌به‌رو شد؛ ازاین‌رو، ساخت بزرگراههایی در این کلان‌شهر به جای خیابانهای باریک در دستور کار قرارگرفت. یکی از نخستین بزرگراههایی که در آن دوره ساخته شد، «بزرگراه شاهنشاهی» بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، «بزرگراه شهید مدرس» نام گرفت. 
امروزه بزرگراه شهید مدرس یکی از شریانهای اصلی شهر تهران به شمار می‌رود که نه تنها شمال و جنوب آن را به هم می‌پیوندد، بلکه در میانۀ مسیر به واسطۀ پلهایی که بر روی یکدیگر تعبیه شده‌اند، شرق و غرب تهران را نیز به یکدیگر متصل می‌سازد. ابتدای این بزرگراه در شمال از پل پارک‌وی آغاز، و در جنوب به میدان هفت‌تیر ختم می‌شود. به عبارتی دیگر، امتداد شرقی بزرگراه شهید چمران پس از پل پارک وی به نام «بزرگراه شهید مدرس» نام‌گذاری شده است. بزرگراه شهید مدرس در طول مسیر خود از شمال به جنوب از محله‌های الٰهیه، زرگنده، کاووسیه، ونک و عباس‌آباد می‌گذرد و همچنین در طول این مسیر با بزرگراههای آیت‌الله صدر، شهید حقانی، شهید همت و رسالت تقاطع دارد که به‌وسیلۀ پلها و تقاطعهای غیرهم‌سطح از آنها عبور می‌کند. در محل تقاطع این بزرگراه با بزرگراه شهید همت، پل چندرشتۀ فجر احداث شده است. این بزرگراه همچنین از خیابانهای شهید دستگردی (ظفر)، بلوار میرداماد، شهید بهشتی (عباس‌آباد) و شهید مطهری نیز به‌وسیلۀ پلهای زیرگذر و روگذر عبور می‌کند. 
از نخستین پلهای تعبیه‌شده بر روی این بزرگراه می‌توان به پل میرداماد اشاره کرد که در اوایل دهۀ 1360 ش ساخته شد. این پل در ابتدا (شمالی ـ جنوبی) دارای عرض کمی بود و ترافیکهای سنگینی در منطقه ایجاد می‌کرد؛ ازهمین‌رو، در دهۀ 1370 ش این پل به‌صورت کامل تخریب، و پل امروزی (شرقی ـ غربی) به جای آن ساخته شد. 
از مکانهای مهم در بزرگراه شهید مدرس می‌توان به ساختمان جدید استانداری تهران و محدوده‌ای از مصلای بزرگ تهران اشاره کرد. 

مآخذ

 «اسامی اماکن و خیابانهای قبل و بعد از انقلاب اسلامی»، موری دات کام (مل‍‌ )؛ «پل میرداماد در بزرگراه مدرس»، خاطرات دهۀ شصت (مل‍‌ )؛ «نقشۀ محدودۀ مناطق شهرداری تهران»، کتاب اول (مل‍‌ ). 

Dahe 60a, www.dahe60a.blogfa.com / post-29.aspx (acc.Apr. 13, 2011); Ketabeavval, www.ketabeavval.ir; Mori, www.mori.com / 1389 (acc.Mar. 17, 2011). 
حسن موسوی‌زاده