محمد و عبدالله، امامزادگان

محمد و عبدالله، امامزادگان \ emām-zādegān mohammad va abd-ol-lāh \ ، دو امامزاده در آبادی بوجان، واقع در دهستان لواسان کوچک. بقعۀ این امامزادگان در منطقه‎ای کوهستانی و خوش‌آب‌وهوا در آبادی بوجان و در 10کیلومتری محلۀ گلندوک قرار دارد (سروقدی، 167؛ طباطبایی، 119). 

نسب امامزاده محمد به موجب نوشتۀ سروقدی (همانجا) به امام موسى کاظم (ع) می‎رسد؛ اما بر اساس کتاب کنز الانساب (ص 35) امامزادگان محمد و عبدالله از فرزندان هادی بن امام سجاد (ع)‎ اند که در روستای امامه به شهادت رسیدند و سپس در بوجان به خاک سپرده شدند. با این حال، نمی‎توان به یقین نسب آنان را معین کرد.
بقعـۀ این امامزادگان بـا مساحتـی حدود 20 مـ2 در فضایی به وسعت حدود 500‘2 مـ2 بنا شده است (طباطبایی، همانجا). با توجه به قطعه سفالهای یافت‌شده در اطراف بنای این امامزادگان، به‎نظر می‎رسد بنای اصلی این بقعه متعلق به دورۀ صفویه است. 
بنای بقعۀ امامزادگان محمد و عبدالله مشتمل بر دو بخش است: بخش نخست اتاقی مستطیل‌شکل است که در جهت خاوری‎ ـ باختری قرار دارد و به‎عنوان نمازخانه از آن استفاده می‎شود. بخش دوم بنا شامل مقبرۀ اصلی است که قبر امامزادگان در آن واقع شده است. مقبرۀ اصلی بنا چهارضلعی است که در هر ضلع آن طاق‎نمایی تعبیه گردیده، و در حد فاصل میان اضلاع، گوشواره‎هایی ساخته شده است که ترکیب بنا را در زیر گنبد، هشت‌ضلعی کرده است. 
 تمام سطوح گنبد و پشت‎بام آن با ورق گالوانیزه (شیروانی) پوشانده شده است. کف و ازارۀ مقبرۀ اصلی تا ارتفاع دو متر با سنگ مرمر سبز پوشیده، و سطوح بالاتر با گچ‎ اندود شده است. ارتفاع سنگ ازارۀ اتاق الحاقی یا نمازخانه حدود 5 / 1 متر است و کف آن با سنگ مرمر پوشانده، و سطوح بالاتر نیز با گچ اندود شده است. قوس طاق‎نماها، گوشواره‎ها و در و پنجره‎های جناغی‌شکل آن ترکیب زیبایی به بنا داده است. آجر نخودی‎رنگ، ملاط سیمان، سنگ و ملاط گچ سنتی از مصالح به کار گرفته شده در بنا و بقعۀ اصلی این امامزادگان به‎شمار می‎روند. 
در فاصلۀ 20متریِ شمال خاوری امامزاده درخت چنار کهن‌سالی با 5 تنۀ قطور وجود دارد که دیرینگی آن به حدود سدۀ 11 ق / 17 م باز می‎گردد. همچنین در قسمت جنوب باختری این امامزادگان و به فاصلۀ چند متری آن، درخت تنومندی خودنمایی می‎کند که اهالی آن را تَه می‎خوانند و عمر این درخت نیز همانند چنار است. 
بقعۀ امامزادگان محمد و عبدالله در مهرماه 1382 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است (پازوکی، 1 / 257- 258؛ سروقدی، همانجا).

مآخذ

 پازوکی طرودی، ناصر، آثار تاریخی شمیران، تهران، 1382 ش؛ سروقدی، محمدجعفر، بقاع متبرکۀ استان تهران، تهران، 1384 ش؛ طباطبایی، محمدهادی و دیگران، تهران 100، ویژه‎نامۀ صدسالگی شهرداری تهران، تهران، 1387 ش.

حسن موسوی‎زاده