لواسانی، محمد

لواسانی \ lavāsānī \ ، محمد، سید محمد لواسانی، فرزند سید ابراهیم فرزند سید صادق حسینی، فقیه، اصولی، مجتهد و مدرس. سید محمد در 12 رجب 1267 ق / 13 مۀ 1851 م، در تهران در خانواده‎ای روحانی به دنیا آمد (حسینی، 35؛ امین، 9 / 59). وی نزد پدرش که از علمای تهران بود و برخی دیگر از علما، ازجمله میرزا محمدحسن آشتیانی و میرزا عبدالرحیم نهاوندی مقدمات و سطوح را فرا گرفت (همانجا؛ کحاله، 8 / 213). سپس در پی تکمیل تحصیلات به نجف رفت و نزد فقیه صاحب نام، شیخ مرتضى انصاری، و حاج میرزا حبیب‎الله رشتی و شیخ میرزا حسن خلیلی به تحصیل پرداخت و به درجۀ اجتهاد رسید (حسینی، 37- 38؛ حرزالدین، 1 / 206). سید محمد در میان فرزندان سید ابراهیم تنها کسی بود که به مقام مرجعیت نایل شد و همین مسئله علاقۀ پدر را به او دوچندان کرد (حسینی، همانجا).
او تقریرات درس میرزای رشتی را در 3 جلد با عنوان الفقه الاستدلالی یا المستأجر تدوین کرد (همو، 38). قدرت او در استنباط احکام شرعی و اجتهادش در فقه موجب شد که در 40 سالگی از استادان مبرز دروس خارج فقه و اصول در حوزۀ نجف گردد و کرسی درسش توجه طلاب را به خود جلب کند (همو، 39).
از دیگر آثار او ست: اجتماع الامر و النهی؛ تقریرات استادانش در فقه و اصول؛ و مجلدی در اصول فقه (آقابزرگ، 1 / 268؛ امین، همانجا؛ امینی، 3 / 1133).
سید محمد لواسانی در 4 ربیع‎الاخر 1317 ق / 12 اوت 1899 م در نجف درگذشت (امین، کحاله، امینی، حرزالدین، همانجاها) و در مقبرۀ حاج حبیب شالی، در وادی‎السلام دفن شد (آقابزرگ، 4 / 384؛ حسینی، 45، 41). فرزندش سید حسن لواسانی نیز از علمای ساکن جبل عامل لبنان بود (امین، همانجا).

مآخذ

 آقابزرگ، الذریعة؛ امین، محسن، اعیان الشیعة، به کوشش حسن امین، بیروت، 1403 ق / 1983 م؛ امینی، محمدهادی، معجم رجال‌الفکر و الادب فی‌النجف، نجف، 1413 ق؛ حرزالدین، محمد، معارف الرجال، به‌کوشش محمدحسین حرزالدین، قم، 1405 ق؛ حسینی لواسانی، ابراهیم، طنین روحانی در زندگانی خاندان لواسانی، مشهد، 1384 ش؛ کحاله، عمر رضا، معجم‌المؤلفین، بیروت، مکتبة المثنى.

مینا احمدیان