قوچک، گردنه

قوچک، گردنه \ gardane-ye qūčak \ ، گردنه‌ای واقع در غرب ارتفاعات کوه هزاردره و در شرق کوه هلیسون. 

 گردنۀ قوچک در پست‌ترین نقطۀ ارتفاعات جنوبی رودبار قصران و در بلندی 944‘1متری از سطح دریا واقع است که از 1304 ش مورد توجه قرار گرفته است. در آن دوران، پروفسور محمود حسابی برای استخراج و انتقال زغال سنگ از معدن شمشک، مأمور مطالعه، نقشه‌برداری و اجرای راه جدید تهران به منطقۀ مذکور شد و راه اصلی که امروزه جهت رسیدن به لواسان و رودبار قصران مورد استفادۀ عموم قرار می‌گیرد، توسط او احداث گردید؛ راهی که پیش از آن برای رسیدن به قصران از آن استفاده می‌شد، راه تلو بود. 
فاصلۀ گردنـۀ قوچک تـا لشکرک حـدود 3 کمـ ، و 
تفاوت ارتفاع سطح این دو نقطه از سطح دریا نیز حدود 233 متر است. امروزه گردنۀ قوچک سه‌راهی‌ای است که مسیر شمالی آن با شیب تند و پیچهای پرشمار 180 درجه‌ای در شرق درۀ فولادوش وارد محدودۀ لشکرک می‌شود. راه غربی آن که به‌نام جادۀ لشکرک معروف است، پس از عبور از یوردکریم به اراضی علی‌آباد و شاه‌آباد وارد می‌شود و سپس به بزرگراه لشکرک یا اُزگُل می‌پیوندد و به سوی غرب ادامه می‌یابد. راه دیگر که به سمت جنوب امتداد می‌یابد، از حاشیۀ شرقی پارک جنگلی قوچک عبور می‌کند و در یک خط مستقیم به تهران‌پارس می‌رسد. میدان کوچکی نیز در گردنۀ قوچک احداث شده است که مسیر حرکت اتومبیلها را مشخص و تسهیل می‌نماید. 
تقریباً تمامی اراضی، مراتع و زمینهای شرق این گردنه تا تلو در اختیار واحدهای نظامی و انتظامی و محل استقرار پادگانهای متعدد است. در دیگر جوانب میدان کوچک گردنۀ قوچک واحدهای امداد جاده‌ای و هلال احمر مستقرند. در گذشته، این مسیر محل گذر وحوش منطقۀ حفاظت‌شدۀ ورجین در رودبار قصران به منطقۀ حفاظت‌شدۀ خجیر بود که امروزه به دلایل زیست‌محیطی، این آمـدوشـدها کمتـر شـده‌ اسـت. 

ناصر پازوکی طرودی