فروزانفر، خانه

فروزانفر، خانه \ xāne-ye forūzān-far \ ، خانه‎ای ییلاقی متعلق به بدیع‎الزمان فروزانفر. این خانه به مساحت 500‘1 مـ2 و زیـربنـایی در حدود 300 مـ2 در محلۀ نیاورن، کوچۀ آسایش (شهید ابراهیمی کنونی) واقع شده است.
خانۀ اصلی بدیع‎الزمان فروزانفر که آن را به کمک اندوختۀ همسرش خریده بود، در خیابان بهار شیراز، کوچۀ صارم قرار داشت. فروزانفر در اوایل دهۀ 1330 ش، زمین نیاوران را نیز خریداری، و ساختمانی در آن برای اقامت تابستانی خود و خانواده‎اش بنا کرد. منطقۀ نیاوران در آن زمان هنوز به شهر تهران متصل نشده بود و به سبب برخورداری از آب و هوایی خوش و دلپذیر مکان مناسبی برای اقامت تابستانی فروزانفر به شمار می‎آمد ( احوال ... ، 47- 48، 50؛ فروزانفر، صفحۀ پایانی کتاب، تصویر). 
خانۀ بدیع‎الزمان فروزانفر دارای دو ساختمان جدا از هم است که یکی در شمال باغ و دیگری در جنوب آن واقع شده است. ساختمانی که فروزانفر در آن سکونت داشت، در شمال باغ قرار دارد و در دو طبقه ساخته شده است. طبقۀ اول این ساختمان از دو اتاق و یک هال تشکیل شده است. این طبقه به وسیلۀ یک راه‎پله از داخل به طبقۀ دوم متصل می‎شود؛ طبقۀ دوم نیز دارای دو اتاق است که بیشتر برای استراحت از آنها استفاده می‎شده است. همچنین این ساختمان مشتمل بر آب‎انبار و نیز ایوانی است که در ابتدای در ورودی این ساختمان قرار دارد.
این خانۀ ییلاقی دارای درختان زیادی است که بیشتر آنها را درختانی از قبیل گردو، گیلاس و خرمالو تشکیل می‎دهند. یک حلقه چاه 45 متری در شمال باغ وجود دارد که در گذشته از آب آن برای مصارف خانگی و پخت‌وپز استفاده می‎شد. در وسط باغ نیز استخر کم عمقی وجود دارد که آب آن به وسیلۀ جویی که از قنات حاجی سرچشمه می‎گرفت، تأمین می‎گردید و برای آبیاری درختان باغ از آن استفاده می‎شد.
فروزانفر در این محل، کار تألیف برخی از آثار خود را به پایان رساند؛ کتابهایی چون زندۀ بیدار (1334 ش)؛ جزوۀ اول دیوان کبیر ( کلیات شمس) (1336 ش)؛ و شرح احوال و نقد و تحلیل آثار شیخ عطار نیشابوری (1340 ش) از این جمله‎اند ( احوال، 48)، که فروزانفر در پایان هر یک از این آثار به تألیف آنها در روستای نیاوران اشاره می‎کند. 
پس از درگذشت بدیع‎الزمان فروزانفر در 1349 ش، همسر او خانـۀ ییلاقی نیاوران را به سیدیدالله فاطمی ــ باغبان آنجا ــ سپرد. بعد از درگذشت همسر فروزانفر در 1363 ش، فاطمی با وجود فشارهای زیادی که در آن هنگام برای تصاحب املاک بدون صاحب وارد می‎شد، توانست با پیگیریهای مداوم، این خانه را حفظ کند؛ تا آنکه پس از درگذشت فاطمی در 1381 ش، فرزندان فروزانفر پس از بازگشت به ایران، خانۀ پدری خود را فروختند. در حال حاضر (1388 ش)، این خانه به همان شکل پیشین خود باقی مانده است.

مآخذ

 احوال و آثار بدیع‎الزمان فروزانفر، به کوشش علیرضا پوررفعتی، تهران، 1383 ش؛ فاطمی، مسعود (فرزند سید یدالله فاطمی)، مصاحبه با مؤلف، 19 / 12 / 1388 ش؛ فروزانفر، بدیع‎الزمان، مجموعۀ اشعار، به کوشش عنایت‎الله مجیدی، تهران، 1368 ش.

امیرحسین فاطمی