عین علی و زین علی، امام زادگان

عین‌علی و زین‌علی، امامزادگان \ emām-zādegān eyn-ºalī va zeyn-ºalī \ ، امامزادگانی در محلۀ پونک، واقع در منطقۀ 5 شهرداری تهران. 

بقعۀ این امامزادگان در بزرگراه شهید آیت‌الله اشرفی اصفهانی در امتداد رود فرحزاد واقع شده است (سروقدی، 152). براساس زیارت‌نامۀ امامزاده عین‌علی و زین‌علی، نسب ایشان به امام سجاد (ع) می‌رسد (مصطفوی، 28- 29). به باور اهالی محل، عین‌علی در 11 و زین‌علی در 15سالگی توسط مأموران در همین محل کشته، و در کنار درخت چناری به خاک سپرده شده‌اند («امامزاده ... »، کتاب ... ، بش‍ (. 
 ساختمـان اصلی بقعـه بـا مساحتی حدود 120 مـ2 در  
محوطه‌ای به مساحت بیش از 000‘5 مـ2 بنا شده است (طباطبایی، 97؛ سروقدی، همانجا). اصل این بنا متعلق به دورۀ فتحعلی شاه قاجار بوده، و ایوان و مسجد کوچک آن در دورۀ ناصرالدین شاه قاجار به دو طرف بنا افزوده شده است («عین‌علی ... »، بش‍ (. بقعۀ این امامزادگان از خارج هشت‌ضلعی و از داخل مربع‌شکل است و بنا به کتیبۀ کاشی سردرِ ورودی حرم، در 1250 ق توسط خاندان فرمانفرما مرمت شده است (سروقدی، همانجا؛ «امامزاده ... »، تاریخ ... ، بش‍ ؛ بلاغی، 127). این بقعه که مشتمل بر حرمی چهارضلعی به طول و عرض تقریبی 4 متر است، ضریح چهارضلعی چوبی‌ای به شکل موسوم به جعفری دارد که بخش بالایی آن آلت‌سازی شده و درونش دو قبر ساده (کمی بالاتر از زمین) جای گرفته است. 
بنای این امامزادگان در 1337 ش توسط ناصر فرمانفرما مرمت شد؛ به این صورت که نمای داخلی حرم آینه‌کاری، و حسینیه‌ای در قسمت غربی بقعه احداث گردید. همچنین در 1381 ش فعالیتهای عمرانی جدیدی در بقعه شامل دیوارکشی اطراف، احداث دفتر آستانه، ساختمان سرایدار، آشپزخانه و درمانگاه با نظارت ادارۀ فنی و عمران موقوفات استان تهران انجام گرفت (سروقدی، همانجا). در میانۀ حیاط بزرگ و زیبای بقعۀ این امامزادگان، چنار کهن‌سالی وجود دارد که به اعتقاد ساکنان محل، هرساله بعد از اذان ظهر عاشورا، از آن خون می‌چکد؛ به همین سبب این چنار از تقدس برخوردار است و برای گرفتن حاجت، اشیاء زیادی را به آن آویخته‌اند («امامزاده»، کتاب، بش‍‌ ؛ «عین‌علی»، بش‍‌‌ ). 

مآخذ

 «امامزاده عین‌علی و زین‌علی»، تاریخ تهران و ایران (مل‍‌ )؛ «امامزاده عین‌علی ]و[ زین‌علی»، کتاب اول (مل‍ ‌)؛ بلاغی، عبدالحجت، تاریخ تهران، قسمت شمالی و مضافات، شمران قدیم، قم، 1350 ش؛ سروقدی، محمدجعفر، بقاع متبرکۀ استان تهران، تهران، 1384 ش؛ طباطبایی، محمدهادی و دیگران، تهران 100، ویژه‌نامۀ صدسالگی شهرداری تهران، تهران، 1387 ش؛ «عین‌علی، زین‌علی (ع)»، شبکۀ امام صادق (ع) (مل‍‌ )؛ مصطفوی، محمدتقی، «بناهای تاریخی و مذهبی تهران قدیم و خارج شهر»، اطلاعات ماهانه، تهران، 1331 ش، شم‍ 58؛ نیز: 

Imam-Sadiq, www.imam-sadiq.net / sub / imz / 15-13 / first. htm (acc. Feb. 15,2009); Ketabeavval, www. ketabeavval.ir / Tehran / 2324.aspx (acc. Feb. 15,2009); Picturehistory, www.picturehistory.blogfa.com / cat-4. aspx (acc. Feb. 14,2009). 
حسن موسوی‌زاده