طبیعت و حیات وحش ایران، موزه

طبیعت و حیات وحش ایران، موزه \ mūze-ye tabīºat va hayāt-e vahš-e īrān \ ، از غنی‌ترین موزه‌های تاریخ طبیعی ایران، واقع در محلۀ دارآباد، خیابان کوهپایۀ سوم. 
این موزه که پیش از انقلاب اسلامی ایران کاخ ییلاقی فاطمه ــ خواهر محمدرضا شاه پهلوی ــ بود (قیدی)، در 1372 ش از سوی شهرداری منطقۀ 1 تهران راه‌اندازی شد. ساختمان این موزه که گاه موزۀ حیات‌وحش دارآباد نیز خوانده می‌شود، با مساحتی حدود 000‘12مـ2، در دوطبقه مشتمل بر 8 سالن است که 6 سالن به بخش پرندگان و پستانداران تاکسیدرمی‌‌شده، آبزیان و خزندگان، و دوسالن دیگر به بخش زمین‌شناسی و دیرینه‌شناسی اختصاص دارد. 
کارگاه تاکسیدرمی و همچنین سالن پروانه، در محوطه‌ای خارج از ساختمان اصلی موزه قرار دارد و در آن روش حفظ و نگهداری موجودات به صورت غیرزنده معرفی شده است. 

سالن آمفی‌تئاتر، سالن برگزاری سمینار و کنسرت، سینمای روباز، دامپزشکی جهت معاینه و درمان حیوانات مختلف خانگی، بخش آموزش و کتابخانۀ تخصصی از بخشهای دیگر موزه هستند. همچنین در محوطۀ باز این موزه برخی پستانداران زنده مانند میمون و خرگوش (در قفس) و پرندگان ازجمله طاووس، جغد، قرقاول و طوطی (در برکه) به نمایش درآمده‌اند. 
موزۀ طبیعت و حیات وحش ایران در 1376 ش به عضویت شورای بین‌المللی موزه‌ها و کمیسیون آموزش و ارتباطات سازمان جهانی حفاظت از طبیعت2 درآمد و در همین سال به شبکۀ جهانی اینترنت پیوست. برنامه‌ریزی و اجرای بازدیدهای آموزشی و علمی روزانه از نمایشگاههای موزه برای مدرسه‌ها، دانشگاهها، جهانگردان و سایر بازدیدکنندگان، برگزاری کلاسهای آموزشی برای نوجوانان در موضوعات مربوط به اهداف موزه، نمایش فیلمهای آموزشی، ارائۀ خدمات آموزشی رایگان به اعضای انجمن دوستداران طبیعت، و برپایی نمایشگاههای دوره‌ای لمس حیوانات زنده برای کودکان و نوجوانان از جمله فعالیتهای این موزه است (موزۀ طبیعت ... ، بش‍ ؛ «موزۀ طبیعی ... »، بش‍ ؛ «نوروز ... »، بش‍‌ ). آب مورد نیاز این موزه از طریق چاه و قنات گاوداری تأمین می‌شود (قیدی). 

مآخذ

 قیدی، ابوالفضل و غلامعباس امیری‌پور (از اهالی محل)، گفت‌وگو با مؤلف؛ موزۀ طبیعت و حیات وحش ایران دارآباد (مل‍‌ )؛ «مـوزۀ طبیعی و حیـات وحش ایران»، تمام مـوزه‌ها (مل‍‌ )؛ «نوروز به دیدن موزۀ طبیعت و حیات وحش دارآباد بروید»، خبرگزاری میراث فرهنگی (مل‍‌ )؛ نیز: 

 Allmuseums, www.allmuseums / darabad_museums. html; Chn, www.chn.ir / news / print / ?section=2&id= 45265; Darabadmuseum, www.darabadmuseum.ir / Default.aspx?tabid=55. 

حسن موسوی‌زاده