دیوبند، غار

دیـوبنـد، غـار \ qār-e dīv-band\ ، غـاری در 4 کیلومتری شمال روستای آبنیک. 
این غار در 300متری غرب رودخانۀ آبنیک، در نزدیکی گردنۀ مشهور به آبشار که مزارع آبنیک را پشت سر می‌گذارد و وارد دشت نسبتاً وسیع جانستون می‌شود، در °51 و ´37 و ´´15 طول شرقی، و °36 و ´5/ 1 عرض شمالی، در ارتفاع متوسط 800‘2 متری از سطح دریا و در دامنۀ سینه‌کش شرقی کوه جانستون جنوبی ــ که مانند یالی از شمال به جنوب میان روستاهای آبنیک و لالان کشیده شده است ــ جای دارد. 
مردم روستاهای اطراف حکایتهای بسیاری دربارۀ غار دیوبند نقل می‌کنند و معتقدند این غار تا زیر کوه جانستون و خرسنگ ادامه دارد و رستم، قهرمان حماسی ایرانیان، همۀ دیوهای منطقه را در آن غار زندانی کرده است. اکنون نیز، این دیوها طلسم شده‌اند و در صورت شکستن طلسم، از غار بیرون خواهند آمد. برخی نیز این اقدام را به کاوۀ آهنگر نسبت می‌دهند. آنان عموماً افراد تازه‌وارد به منطقه را از نزدیک شدن به این غار بر حذر می‌دارند. 
درازای غار دیوبند از 10 متر بیشتر نیست، اما در انتهای آن، آثار تخریب و ریزش سقف به‌خوبی قابل تشخیص است. به گفتۀ اهالی محل، بخش عمدۀ این تخریب مربوط به دهه‌های 1350 تا 1360 ش است؛ اما هر ساله به سبب حفاریهای غیرمجاز قاچاقچیان یا بارندگیهای زیاد، بخشهایی از آن فرو می‌ریزد. شاید این غار دهانۀ استخراج زغال سنگ از معدن آب‌سنگ باشد که در شرق این غار، و به فاصلۀ 500 متری از آن، و در آن طرف مسیر رودخانۀ آبنیک قرار دارد و در اوایل حکومت پهلوی اول، از آن برداشت می‌شده است. تاکنون در بررسیهای به عمل آمده، هیچ مدرکی دال بر تاریخی بودن محل، به دست نیامده است. 

ناصر پازوکی طرودی