اردلان، جان پناه

اردلان، جان‌پناه \ jān-panāh-e ardalān\ ، بنایی واقع در بالاترین نقطۀ کوهستان توچال در ارتفاع 963‘ 3 متری از سطح دریا. این جان‌پناه در 1345 ش با همکاری دکتر اردلان و مسئولان فدراسیون کوهنوردی با هزینۀ 000‘28 تومان ساخته شد. آلومینیوم و پروفیل از مصالح به کار برده شده در نخستین مرحلۀ بنای این جان‌پناه است. این بنا در 1369 ش بازسازی شد که طی آن پروفیل و ورقهای آهنی نیز به کار رفت. وسعت کلی بنا حدود 25 مـ2 بـا ابعـاد 5 × 5 و بلنـدی 4 متر است و گنجایش 15 نفر را دارد. نزدیک‌ترین روستاها به این جان‌پناه، روستاهای پس‌قلعه، اوسون، آهار و ایگل‌اند. در بعضی از روزهای سرد زمستان سرعت وزش باد در اطراف جان‌پناه از 50 کمـ در ساعت فراتر می‌رود که این شرایط، راه رسیدن به این مکان را دشوار می‌سازد. ماههای اردیبهشت تا آبان هر سال بهترین زمان صعود به قلۀ توچال و استفاده از جان‌پناه اردلان است. از طریق این جان‌پناه می‌توان به قله‌های توچال، هومند، قزقون‌چال، شاه‌نشین، دارآباد و ارتفاعات جنوبی البرز مرکزی صعود کرد (آقایی، 80). 
مسیرهای جنوبی صعود به توچال و رسیدن به جان‌پناه اردلان عبارت‌اند از: 
1. مسیر دارآبـاد: دارآبـاد ـ قلۀ دارآبـاد ـ چنبره‌بند ـ سیاه‌بند ـ زین‌اسبی ـ لزون ـ قلۀ توچال. 
2. مسیـر منظریه: منظریه ـ اردوگاه کلک‌چال ـ گردنۀ کلک‌چال ـ پیازچال ـ لزون غربی ـ قلۀ توچال. 
3. مسیـر گـلاب‌دره: گـلاب‌دره ـ یـه‌بـاغ ـ اردوگاه کلک‌چال ـ قلۀ کلک‌چال ـ لزون ـ قلۀ توچال. 
4. مسیر سربند: سربند ـ پس‌قلعه ـ دوراهیِ اوسون ـ آبشاردوقلو ـ شیرپلا ـ دوراهی تابلو ـ جان‌پناه امیری ـ قلۀ توچال. 
5. مسیر دیگر سربند: سربند ـ پس‌قلعه ـ درۀ اوسون ـ چشمۀ اُرُس ـ دوراهی تابلو ـ جان‌پناه امیری ـ قلۀ توچال. 
 6. مسیر دیگر سربند: سربند ـ پس‌قلعه ـ درۀ اوسون ـ اسپیدکمر ـ ایستگاه هفتم ـ قلۀ توچال. 
7. مسیر ولنجک: ولنجک ـ ایستگاه دوم ـ ایستگاه پنجم ـ ایستگاه هفتم ـ قلۀ توچال. 
8. مسیر درکـه: درکـه ـ اذغـال‌چـال ـ پلنگ‌چـال ـ ایستگاه پنجم ـ ایستگاه هفتم ـ قلۀ توچال. 
9. مسـیـر کـن: کـن، سـولقـان ـ امـامـزاده داوود ـ اشترگردن ـ شاه‌نشین ایستگاه هفتم ـ قلۀ توچال. 
مسیرهای شمالی صعود به قلۀ توچال و رسیدن به این جان‌پناه نیز عبارت‌اند از: 
1. مسیر شهرستانک: شهرستانک ـ قصر ناصری ـ چشمۀ گلکلیه ـ چاورچـالون ـ چمن‌مخمل ـ هتل توچال ـ ایستگاه هفتم ـ قلۀ توچال. 
2. مسیـر دیگـر شهرستـانـک: شهـرستـانک ـ قصر ناصری ـ آهاربشم ـ قزقون‌چال ـ هومند ـ قلۀ توچال. 
3. مسیـر آهـار: آهـار ـ شکـرآب ـ امـامـزاده طاهر شکرآب ـ قزقون چال ـ قلۀ توچال. 
4. مسیر اوشان: اوشان ـ بـاغ‌گل ـ سیاه‌بند ـ لزون ـ قلۀ پیازچال ـ قلۀ توچال (نقشه ... ، بش‍ ؛ تحقیقات ... ). 

مآخذ

آقایی فعال، میرغنی و مجید یاسینی، پناهگاهها و جان‌پناههای کوهنوردی ایران، تهران، 1388 ش؛ تحقیقات میدانی مؤلف؛ نقشۀ راهنمای صعود به کوهستان توچال، جناح جنوبی، شرکت سیمای کوچ، تهران، 1387 ش. 

سیما صفری