آفتاب

آفْتاب، روزنامه‎ای فارسی که در 29 محرم 1330ق /  19 ژانویۀ 1912م در تهران به سردبیری میرزاحسین عبدالوهاب‌زادۀ کمال‎السلطان بنیاد نهاده شد (ظاهراً کمال‎السلطان و عبدالوهاب‎زاده چنان‌که صدر هاشمی و الول ساتن تصور کرده‎اند، 2 شخص جداگانه نیستند). وی قبلاً مخبر روزنامۀ ایران نو بود (1328ق /  1910م) و بعدها بنیادگذار روزنامۀ ستاره ایران (1336ق / 1917م) شد. روزنامه آفتاب در دوران نیابت سلطنت ناصرالملک (1329-1332ق / 1911-1913م) و خفقان حاکم بر مطبوعات ایران با پشتیبانی دولت منتشر گردید و در واقع ارگان رسمی یا نیمه‌رسمی دولت بود که از خواسته‎های ناصرالملک حمایت می‎کرد. این نشریه هفته‎ای 3 بار انتشار می‎یافت و اخبار خارجی و به صورت مفصل‌تر، اوضاع و اخبار داخلی ایران را منعکس می‎کرد. از نظر سیاسی به اعتدالیون وابسته بود و در شمارۀ نخست آن نطق وزیر خارجۀ انگلستان درج شده بود و به قولی وثوق‎الدوله (د 1329ش) خود مقالات اصلی آن را می‎نوشت (براون، 2 /  179). از شمارۀ 255 (سه‌شنبه 4 رمضان 1332ق / 27 ژوئیۀ 1914م) میرزا صادق‎خان ادیب‎الممالک فراهانی مدیریت آن را به‌عهده گرفت (شمارۀ 255 روزنامۀ آفتاب) آخرین شمارۀ آن (337)، مورخ 24 ربیع‎الاول 1334ق / 30 ژانویۀ 1916م در آرشیو کتابخانۀ ملی هست.

مآخذ

براون، ادوارد، تاریخ مطبوعات و ادبیات ایران در دورۀ مشروطیت، ترجمۀ محمد عباسی، تهران، معرفت، 1958م، 2 /  179؛ صدر‌هاشمی، محمد، تاریخ جراید و مجلات ایران، تهران، کمال، 1363ش، 1 / 214-215؛ علوی، ابوالحسن، رجال عصر مشروطیت، به کوشش حبیب یغمایی و ایرج افشار، تهران، اساطیر، 1363ش، ص 89؛ کهن، گوئل، تاریخ سانسور در مطبوعات ایران، تهران، آگاه، 1362ش، ص 262.

بخش ادبیات