آشوب نامه

آشوبْ‎نامه، مجموعه‎ای است به فارسی، با نثری رنگین و آمیخته به نظم از طغرای مشهدی، شاعر سدۀ 11ق / 17م. این اثر که به نامهای آشوب‎نامه، هفت‎آشوب (اهداییِ مشکوٰة، 199-200) و شهر‌آشوب (ایوانف، 23-25) خوانده شده است. مجموعۀ 7 دیباچه‎ای است که طغرا بر 7 مثنوی سبعۀ سیارۀ زلالی خوانساری (سدۀ 11ق / 17م) نوشته و شامل یک دیباچه، 7 بخش و یک خاتمه است. نویسنده در دیباچه پس از برشمردن و ستایش تنی چند از شاعران بنام پارسی، از زلالی خوانساری یاد کرده و با بیانی ستایش‎آمیز از سبعۀ سیارۀ او سخن گفته است. ترتیب آشوب‎نامه بدین شرح است: دیباچۀ مجموعه؛ آشوب اول، دیباچۀ محمود و ایاز، آشوب دوم، دیباچۀ حسن گلوسوز؛ آشوب سوم، دیباچۀ شعلۀ دیدار؛ آشوب چهارم، دیباچۀ سلیمان‎نامه یا سلیمان و بلقیس؛ آشوب پنجم، دیباچۀ آذر و سمندر؛ آشوب ششم، دیباچۀ میخانه؛ آشوب هفتم، دیباچۀ ذره و خورشید. 
نثر آمیخته به صنایع طغرا در شبه‌قارۀ هندوپاکستانِ همیشه مورد توجه بوده و آشوب‎نامۀ او همراه با رقعات و رسائل دیگرش در مدارس قدیمۀ آن سرزمین از کتب درسی بوده است. نسخ خطی آشوب‎نامه در ضمن کلیات طغرا در کتابخانه‎های بزرگ جهان موجود است. 
آشوب‎نامه همراه با دیگر رساله‎های طغرا با نام رسائل طغرا (رقعات طغرا) در کانپور در 1871م به چاپ رسیده (ریو، II / 742-744).

مآخذ

اهدایی مشکوٰة، فهرست خطی، 2 / 195؛ نیز:

 E the, Hermann. Catalogue of Perstan Manuscriots, London, Oxford, 1937, II /  103; Ivanow, Wladimir, Concise Descriptive Catalogue of the Persian Manuscripts in the Curzon Collection, Calcutta, Asiatic Society of Bengal, P. 128: Rieu, Charles, Catalogue of the Persian Manuscripts in the British Museum, 1966, 11. 

بخش ادبیات