آسیه، بنی اسرائیل

آسیه، از زنان بنی‌اسرائیل، همسر رامْسِس دوم (حكومت: 1304- 1237ق‌م)، فرعون مصر در روزگار حضرت موسى(ع). در قرآن كریم 2 بار از این بانو، بدون ذكر نام، یاد شده است. یك‌بار در شرح برگرفته شدن موسى(ع) از نیل (قصص 28 /  9) و بار دیگر به هنگامی كه وی از خداوند می‌خواهد او را از فرعون و قوم ستمكارش نجات بخشد و بهشت را روزی وی سازد (تحریم / 66 / 11).
بیشتر مفسران در تفسیر این آیات، نام این بانو را آسیه گفته‌اند. مطابق آیات یاد‌شده و روایات اسلامی،‌ آسیه به‌رغم آنكه در دربار فرعون می‌زیست، به خدای یگانه ایمان داشت و وقتی موسى(ع) به پیامبری رسید، به وی نیز ایمان آورد، اما اعتقاد خود را پنهان می‌داشت. سرانجام در اثر پیشامدی، فرعون به ایمان وی پی برد و از او خواست تا از پرستش خدای یگانه دست بدارد، اما آسیه نپذیرفت. فرعون دستور داد او را شكنجه كردند. بر پایۀ روایتی، در پایان شكنجه‌ها سنگی بزرگ بر وی فرود آوردند، اما پیش از آنكه سنگ بر او فرو افتد، روح از تنش پرواز كرده بود.
قرآن‌ کریم در برابر زنانی مانند همسران لوط و نوح كه با وجود معاشرت و مصاحبت با پیامبران خدا كفر می‌ورزیدند، از آسیه به عنوان نمونۀ زنان پرهیزگار و موحد یاد می‌كند كه به‌رغم زندگی در محیطی كفرآلود، ایمان خود را به پروردگار رها نكرد. از پیامبر اسلام روایت شده است كه آسیه در كنار مریم(ع)، خدیجه(ع) و فاطمه(ع) در شمار بهترین زنان بهشت است (سیوطی، 5 / 245). طبق روایتی دیگر از رسول اكرم، در دوران پیش از اسلام، 3 تن هرگز كفر نورزیدند: مؤمن آل فرعون، علی‌بن ابی‌طالب(ع) و آسیه همسر فرعون (صدوق، 192؛ طبرسی، 10 / 319).

مآخذ

سیوطی، جلال‌الدین، الدّرالمنثور، قم، كتابخانۀ آیت‌الله مرعشی، 1404ق؛ صدوق، خصال، تهران، علمیۀ اسلامیه؛ طبرسی، فضل‌ بن حسن، مجمع‌البیان، قم، كتابخانۀ آیت‌الله مرعشی، 1403ق.

محمدعلی مولوی