اسخوتن

اِسخوتِن \ [e]sxo(ow)ten\ ، ویلِم کُرنِلیس (کُرنِلیسُن) (1567؟-1625م/ 975؟-1034ق)، دریانورد نامدار هلندی. او در کاوشی دریایی در 1615-1616م توانست مسیر جدیدی به نام گذرگاه درِیک را کشف کند که جنوبی‌ترین نقطۀ آمریکای جنوبی را دور می‌زند و اقیانوس آرام را به اقیانوس اطلس می‌پیوندد. 
اسخوتن در شهر هورن \ horn\ در هلند زاده شد و به حرفۀ دریانوردی روی آورد. در آن زمان، شرکت هند شرقی هلند، با کشتیهایی که مسیرشان از تنگۀ ماژِلان می‌گذشت، انحصار بازرگانی دریایی در جزایر هند شرقی را در اختیار داشت. در 1615م ایزائاک لومِر، بازرگانی اهل آمستردام، به فکر یافتن راه تازه‌ای به اقیانوس آرام افتاد. او در ماه مه (اردیبهشت) همان سال، پسرش یاکوب را به همراه ناخدا ویلم اسخوتن، که دریانوردی باتجربه بود، با دو کشتی از جزیرۀ تِسِل در هلند، راهی سفر کرد. هدایت کشتی دوم به یان، برادر ویلم اسخوتن، واگذار شد. آنان در دسامبر (آذر) همان سال به دورترین نقطه از کرانه‌های جنوب شرقی آمریکای جنوبی رسیدند. اسخوتن از تنگۀ میان جزیره‌های تیِرّا دِل فوئِگو و اِستادوس (اِستاتِن)، که تنگۀ لومِر نام گرفت، گذشت و به سوی اقیانوس آرام پیش رفت. او به جنوبی‌ترین نقطۀ قارۀ آمریکا رسید و آنجا را به یاد 
 زادگاه خود، دماغۀ هورن نامید. این مسیر تازه، که اکنون گذرگاه دریک نامیده می‌شود، درازتر از مسیری بود که از تنگۀ ماژلان می‌گذشت، اما گذشتن از آن بسیار ساده‌تر بود. 
اسخوتن پس از این کشف، راه خود را در اقیانوس آرام جنوبی، در امتداد کرانه‌های شمالی جزیره‌های ایرلند نو و گینۀ نو پی گرفت و جزیره‌هایی را یافت که امروزه جزایر اسخوتن نامیده می‌شوند. او در اکتبر (مهر) سال بعد (1616م) به باتاویا (جاکارتای کنونی) در جزیرۀ جاوه رسید، اما فرماندار هلندی جاوه باور نکرد که اسخوتن مسیر جدیدی به سمت غرب یافته باشد؛ از این رو، کشتی او و همۀ محمولۀ آن را مصادره کرد. اسخوتن به دنبال شکایت شرکت هند شرقی هلند، به اتهام زیر پا گذاشتن انحصار این شرکت، همراه لومر از باتاویا به هلند بازگردانده شد. لومر در راه درگذشت و اسخوتن پس از بازگشت به هلند، خاطرات خود و لومر را به همراه نقشه‌هایی منتشر ساخت که برای کاوشگران پس از او بسیار سودمند شد. 

مآخذ

CE, 6th edition; EB, 2008; ME, 2005.
بخش تاریخ