استیونز

اِستیوِنز\ [e]stivenz\ ، جان‌ لوید (1805-1852م/ 1220-1268ق)، حقوق‌دان، کاوشگر و باستان‌شناس آمریکایی. او با کشف ویرانه‌های برجامانده از تمدن مایا در آمریکای مرکزی و مکزیک (1839-1840 و 1841-1842م)، باستان‌شناسی آمریکای میانه را بنیاد نهاد.

استیونز در شروزبِری در ایالت نیوجرسی زاده ‌شد. ‌او در 13سالگی وارد کالج (امروزه دانشگاه) کلمبیا در نیویورک شد و در 1822م از آنجا مدرک کارشناسی گرفت. سپس تحصیلات خود را در مدرسۀ عالی حقوق لیچ‌فیلد در ایالت کِنِتیکِت پی گرفت و در 1828م در ایالت نیویورک پروانۀ وکالت دریافت کرد. او در اواخر دهۀ 1820م وارد سیاست شد و به همکاری با حزب دمکرات نیویورک پرداخت. 
استیونز پس از آنکه گرفتار یک بیماری تنفسی شد، به توصیۀ پزشکان شغل وکالت را رها کرد و به سفری در اروپای شرقی و خاور نزدیک رفت و گزارش سفرش را در دو کتاب منتشر کرد. 
استیونز در 1839م، به‌عنوان کاردار سفارت آمریکا، به آمریکای مرکزی رفت. او که گزارشهایی دربارۀ ویرانه‌هایی باستانی در این منطقه دریافت کرده بود، تصمیم به کاوش در آنجا گرفت. او فردریک کَثِروود، تصویرساز، معمار و باستان‌شناس انگلیسی، را با خود همراه کرد تا یافته‌هایشان را به تصویر کشد. آنان به سوی کُپان در هُندوراس حرکت کردند و با دشواری فراوان، میان جنگهای انبوه به کاوش پرداختند. سرانجام، هنگامی که کم‌و‌بیش ناامید شده بودند، در آنجا محوطه‌ای باستانی، شامل سنگهای یادمان، تراسها، پلکانها و دیوارهایی با تزیینات عجیب و افسانه‌ای یافتند. آنان سپس به شبه‌جزیرۀ یوکاتان و منطقۀ چیاپاس در مکزیک رفتند و از چندین محوطۀ باستانی، از جمله چیچِن ایتثا، دیدن کردند. دستاورد سفرهای آنان دو کتاب «رویدادهای سفر در آمریکای مرکزی، چیاپاس و یوکاتان» (1841م، 2 ج) و «رویدادهای سفر در یوکاتان» (1843م، 2ج) بود که کثروود در آنها، جزئیات بناها و آثار یافت‌شده را با گراورهای بسیاری به تصویر کشیده بود. این کتابها با استقبال فراوانی روبه‌رو شد و دانشمندان و عموم مردم را به آثار باستانی مایاها علاقه‌مند کرد.
بازپسین سالهای زندگی استیونز در مدیریت نخستین شرکت آمریکایی کشتی‌رانی بخار میان اروپا و آمریکا، و ساخت راه‌آهن از این سو به آن سوی باریکۀ خشکی (برزخ) پاناما سپری شد. 

مآخذ

EA, 2006; EB, 2010; ME, 2009.
بخش مفاهیم جدید و عناوین ویژه