استفراغ

استفراغ \ estefrāq\ ، بیرون‌راندن محتویات معده با فشار از راه دهان. این کار را مرکز استفراغ در بصل‌النخاع کنترل می‌کند. 
استفراغ همانند تهوع و بی‌اشتهایی، ممکن است علتهای بسیاری داشته باشد، از جمله: اختلالهای الکترولیتی، مانند آنچه در دیابت، اورِمی یا استفراغ نوزادان رخ می‌دهد؛ اختلالهای گوارشی، همچون انسداد روده و التهاب آپاندیس؛ افزایش فشار مغز به‌سبب تومور مغزی و دیگر ضایعات فضاگیر جمجمه؛ برخی داروها؛ برهم خوردن هورمونها، مانند استفراغهای دوران بارداری (معمولاً از هفتۀ پنجم تا دوازدهم)؛ بیماریهای عفونی؛ برخی بیماریها یا عوامل تحریک‌کنندۀ دستگاه عصبی، همچون میگرن، بیماری سفر، و بوهای ناخوشایند؛ اختلال گوش داخلی؛ و اختلالها و استرسهای روانی. استفراغ ممکن است پس از فعالیت بدنی شدید، حتى بدون حالت تهوع نیز ایجاد شود، مانند هنگامی‌که فرد در مسابقه‌ای شرکت می‌کند. 
در استفراغ، نخستین نمود فیزیکی، انقباض قوی در قسمت آغازین رودۀکوچک است؛ سپس اسفَنکتِرِ پیلور ــ ماهیچه‌ای که دریـچـۀ بیـن معـده و روده را مـی‌بنـدد ــ منقبـض می‌شـود؛ و سرانجام، معده نیز در نزدیکی آن انقباض می‌یابد. با این توالیِ انقباضها، محتویات قسمت آغازین رودۀ کوچک و قسمت پیلوریِ معده بـه سمت تـنـه و فـونـدوسِ معده ــ نـزدیک‌ترین قسمت معده به مری ــ رانده می‌شوند. سپس ورودی مری و خود مری شل می‌شوند و انقباضهایی در ماهیچه‌های شکم و دیافراگم ــ دیوارۀ ماهیچه‌ایِ میان قفسۀ سینه و شکم ــ معده را در فشار می‌گذارد و محتویات آن را به سوی بالا و به درون مری و بیرون از دهان می‌راند. 

مآخذ

CE, 6th edition; EA, 2006; EB, 1986; ME, 2008.
بخش علوم پزشکی