ازیران، مسجد

اَزیران، مَسْجِد [masjed-e azīrān]، بنایی در روستای ازیران، واقع در شرق اصفهان.
تاریخ ساخت آن حدود 725ق/ 1325م دانسته شده است (ویلبر، 165). بنای مسجد شامل گنبدخانه است و گنبد بلند آن دوپوش و مصالح آن آجر و خشت است. بنا در دو طرف دارای راهرو و ورودی بزرگی در سمت شمال و صحن است (بهشتیان، 110؛ ویلبر، 166؛ گزارشها...، 301). دو کتیبه به خط بنایی به رنگ سفید بر زمینۀ آجری قرمز در خارج و داخل گنبد باقی است که اولی تکرار جملۀ الله‌اکبر و دومی آیات اول تا سوم سورۀ فتح است. کتیبه‌ای نیز به خط ثلث به صورت گچ‌بری برجسته بر زمینۀ گل و برگ شامل آیۀ 285 سورۀ بقره، بر محراب مسجد نقش بسته است (هنرفر، 288؛ ویلبر، همانجا).

مآخذ

 بهشتیان، عباس، گنجینۀ آثار ملی، اصفهان،1343ش؛ گزارشهای باستان‌شناسی در ایران، به کوشش هیئت باستان‌شناسان آلمانی، ترجمۀ سروش حبیبی، تهران، 1354ش؛ هنرفر، لطف‌الله، گنجینۀ آثار تاریخی اصفهان، اصفهان، 1344ش؛ نیز:

Wilber, N.D., The Architecture of Islamic Iran, New Jersey, 1955.
مریم همایونی افشار