اریل

اُریُل [oriyol]، وَنْـسـان (1884- 1966م/ 1263-1344ش)، نخستین رئیس جمهور در جمهوری چهارم فرانسه (1947 تا 1954م). 

 او در دانشگاه تولوز حقوق خواند، در 1914م عضو مجلس نمایندگان فرانسه، و پس از چندی، از شخصیتهای برجستۀ حزب سوسیالیست شد؛ از 1919 تا 1935م رهبری فراکسیون این حزب را در مجلس برعهده گرفت. او که از 1936 تا 1937م وزیر دارایی کابینۀ لئون بلوم بود، در 1940م به اعطای اختیارات تام به مارشال آنْری فیلیپ پِتَن، به عنوان رئیس حکومت ویشی رأی مخالف داد و از 1940 تا 1943م زندانی شد. 
اریل با استقرار مجدد دولت منتخب فرانسه در پایان جنگ جهانی دوم، رئیس مجلسهای مؤسسان اول و دوم شد و در 1945م، در مقام وزیر کشور دولت شارل دو گُل، به عنوان میانجی میان جناحهای چپ و راست شهرت یافت. او در 1946م نمایندۀ فرانسه در شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود و در ژوئن 1947 برای دوره‌ای 7 ساله به ریاست جمهوری فرانسه انتخاب شد. سیاست آشتی‌جویانۀ او طی دورۀ ریاست جمهوری‌اش هم ادامه یافت، ولی تنشها در فرانسۀ پس از پایان جنگ جهانی دوم، مهارنشدنی بود. رکود اقتصادی و کشمکشهای جناحهای سیاسی و همچنین جنگ فرانسه در هندوچین، زمینۀ حملۀ دائمی را هم از سوی کمونیستها و هم از سوی گُلیستها (پیروان دوگل) فراهم ساخت. اریل در انتخابات 1954م، نامزد ریاست جمهوری نشد و در 1960م از سیاست یکسره کناره گرفت.    (100)