ارل

اِرِل [erel]، فِلیکس د‘ (1873- 1949م/ 1252- 1327ش)، میکرب‌شناس فرانسوی ـ کانادایی که عموماً به عنوان کاشف باکتریوفاژ، یا ویروسِ باکتری‌خوار شناخته شده است. فردریک‌ویلیام توُرت، میکرب ـ شناس انگلیسی در حدود سال 1915م به وجود باکتری‌خوارها پی برده بود، اما این موضوع، به سبب بی‌توجهی او به اهمیتِ کشف خود و ادامه ندادن کار فراموش شده بود. 

ارل پس از تحصیل پزشکی در پاریس و لِیدِن، به شهر گواتِمالا رفت تا آزمایشگاه باکتری‌شناسی بیمارستان شهرداری آنجا را اداره کند و در دانشکدۀ پزشکی محلی به تدریس باکتری‌شناسی بپردازد. او در 1909م از طرف دولت مکزیک برای ادامۀ تحصیلات خود در میکرب‌شناسی به انستیتو پاستور پاریس رفت و تا 1921م به عنوان دستیار در آنجا ماند و بر روی باکتریِ عامل التهاب دستگاه گوارش (آنتِریت) در برخی حشرات مطالعه کرد. او در آغاز این کار، به تونس فرستاده شد تا برنامۀ استفاده از این باکتری را برای کشتن ملخها گسترش دهد. این طرح تحقیقاتی ارل را به مهم‌ترین کشف خود رساند: میکربی‌که ارل آن را «میکرب‌نامرئی»خواند وبعدها باکتری‌خوار نام گرفت. این میکرب در محیطهای کشت به همراه باکتریها ظاهر می‌شود و آنها را از بین می‌برد. 
در سالهای بعد، ارل به نقاط دیگر جهان مسافرت کرد و به آزمایشهایی ابتکاری برای معالجۀ بیماریهای مختلف به وسیلۀ باکتری‌خوارها، به ویژه معالجۀ عفونتهای باکتریایی دست زد. او در نتیجۀ کارهایش در اندونزی ــ مطالعۀ اسهال خونی انسان و نوعی بیماری عفونی گـاومیش ــ روش مجـزا کردن باکتری ـ خوارها را کامل کرد و کتاب «نقش باکتری‌خوار در ایمنی» (1921م) را انتشار داد. 
گر چه ارل در درمان اسهال خونی، وبا، طاعون و عفونتهای استافیلوکوکی با باکتری‌خوار‌ها موفقیتهایی به دست آورد، اما اندکی بعد، درمان با آنتی‌بیوتیکها جای‌گزینِ استفاده از باکتری‌خوار در معالجۀ این‌گونه بیماریها شد. ارل نخستین دورۀ «زیست‌شناسی آغازین» را ــ کـه در آن زمـان تحقیق دربـارۀ باکتـری‌خوار‌ها چنین خوانده مـی‌شد ــ در دانشگاه یِیْل سازمان داد و در پاسخ به تقاضای حکومت شوروی چندین مؤسسۀ تحقیقاتی را در آن کشور بنا نهاد. وی از 1938م تا هنگام مرگ، مطالعات و آزمایشهای خود را در پاریس ادامه داد.     (113)