آردن

آرْدِن [ārden]، جلگه‌ای جنگلی، شامل بخشی از جنگل باستانی آردن که بیشتر استانهای لوکزامبورگ، نامور و لیِژ در بلژیک، قسمتی از کشور لوکزامبورگ و استان آردن در فرانسه را در برمی‌گیرد.
نام آردن به معنای دقیق کلمه، به نیمۀ جنوبی این ناحیه اشاره دارد که ارتفاع آن از350 تا 500 متر است. این قسمت شامل ماسه‌سنگ، کوارتزیت و مقداری پَلمه‌سنگ و سنگ آهک است. قله‌های مدور آن را فرورفتگیهای کم‌عمق حاوی تورْب از هم جداکرده‌‌اند. ارتفاعات‌آردن به‌عنوان خط تقسیم‌آب رودخانه‌هایی عمل‌می‌کند که در جهت شمال و غرب به رودخانۀ موز، و در جهت جنوب و شرق به رودخانۀ مُزِل می‌ریزند. بارشهای سنگین همراه با ابرهای کم‌ارتفاع، مه و شبنم یخ‌زده باعث می‌شوند که این زمینهای مرتفع، سرد و دلگیر به نظر آیند. گرچه نیمی از سطح این جلگه را جنگل پوشانیده است، خاک کم‌عمق، اسیدی و خیس آن عموماً بی‌ثمر و خلنگزار است. 
قسمت شمالی این محل پست‌تر، و ارتفاع آن حدود 200 تا 300 متر است. آردن یکی از کم‌جمعیت‌ترین مناطق اروپا ست، ولی در میان مثلث پرجمعیت پاریس، بروکسل و کلن قرار گرفته است. چشمه‌های آب معدنی اِسپا در بلژیک باعث شده است که از قرن 16م، این ناحیه استراحتگاهی درمانی به حساب آید. 
در طول جنگهای جهانی اول و دوم، آردن صحنۀ نبردهایی چون پیکارهای سخت 1914، 1918 و 1944م بود.    (132)